سازمان بین‌المللی نجات کودکان (سیف دی چلدرین) اعلام کرده است که در ۱۶ روز نخست ماه اپریل، حدود ۵۰ هزار کودک افغانستان از پاکستان به افغانستان بازگردانده شده‌اند.
این بازگشت اجباری پس از پایان ضرب‌الاجل دولت پاکستان برای خروج تمامی شهروندان افغانستان بدون مدرک در پایان ماه مارچ صورت گرفته است.
بر اساس آمار ارائه‌شده، این کودکان بخشی از موج جدید بازگشت‌کنندگان هستند که در هفته‌های اخیر تعداد کل عبورکنندگان از مرز به ۸۴ هزار نفر رسیده و مجموع افرادی که از سپتمبر ۲۰۲۳ تاکنون از پاکستان به افغانستان بازگشته‌اند را به حدود ۹۴۰ هزار نفر افزایش داده است؛ از این میان، ۵۴۵ هزار نفر کودک‌اند که حدود ۵۸ درصد از کل جمعیت بازگشت‌کنندگان را تشکیل می‌دهند.
براساس این گزارش یکی از هر پنج کودک زیر دو سال سن دارد.
سازمان نجات کودکان گفته است که تیم‌های سیار این نهاد به صورت شبانه‌روزی در مرکز پذیرش ولایت قندهار، خدمات بهداشتی، تغذیه‌ای و کمک‌های مرتبط با آب و بهداشت را به تازه‌واردان ارائه می‌دهند.
این سازمان هشدار داده است که کودکان بازگشت‌کننده در معرض خطرات متعددی از جمله جدایی از خانواده و شیوع بیماری‌های مسری مانند اسهال و عفونت‌های تنفسی هستند که به‌ویژه در مکان‌های مزدحم به‌سرعت گسترش می‌یابند.
یکی از این بازگشت‌کنندگان، عمر، پدر ۳۰ ساله پنج کودک که خود در پاکستان به دنیا آمده و بزرگ شده، در گفتگو با نهاد نجات کودکان گفته است: «هنوز هم باورم نمی‌شود چه بر سرما آمده. همه چیز را در یک شب از دست دادم. با دستان خالی به افغانستان آمدم. فقط لباس‌های کودکانم، چند پتو و ظروف ساده آشپزخانه را با خود آوردم. حالا نه خانه‌ای دارم و نه کسی را. من تمام عمرم را در پاکستان گذرانده‌ام، حالا در وطن خود احساس غربت می‌کنم.»
نتایج یک نظرسنجی این سازمان در سال ۲۰۲۴ نشان می‌دهد که تقریباً نیمی از خانواده‌های بازگشت‌کننده از پاکستان گفته‌اند که در افغانستان کاری برایشان وجود ندارد و ۸۱ درصد گفته‌اند که مهارتی ندارند که به کاری منجر شود.
همچنین دو سوم کودکان بازگشت‌کننده تاکنون موفق به ثبت‌نام در مکتب نشده‌اند؛ در حالی‌که در پاکستان، بیش از دو سوم آن‌ها به مکتب می‌رفتند.
افغانستان اکنون یکی از بزرگ‌ترین جمعیت‌های بی‌جاشده داخلی در جهان را دارد؛ به‌طوری‌که از هر هفت نفر، یک نفر بی‌جاشده است و انتظار می‌رود با ادامه روند بازگشت‌ها از پاکستان و ایران، این رقم افزایش یابد.
بر اساس آمار ملل متحد، نزدیک به ۲۳ میلیون نفر تقریباً نیمی از جمعیت افغانستان امسال به کمک‌های بشردوستانه نیاز دارند؛ از جمله ۱۵ میلیون نفر که با ناامنی غذایی شدید و ۳.۵ میلیون کودک با سوء تغذیه حاد دست و پنجه نرم می‌کنند.
ارشد ملک، مدیر دفتر نجات کودکان در افغانستان، با ابراز نگرانی از وضعیت موجود گفت: «بسیاری از این کودکان در پاکستان به دنیا آمده‌اند و افغانستان را خانه خود نمی‌دانند. بازگشت این تعداد افراد، فشار سنگینی بر منابع از قبل محدود وارد می‌کند، در حالی‌که افغانستان با کاهش کمک‌های بین‌المللی مواجه است. ما نه تنها به کمک‌های فوری نیاز داریم، بلکه به راه‌حل‌های پایدار از جمله آموزش، معیشت و زیرساخت برای بازسازی زندگی این خانواده‌ها نیازمندیم.»
او همچنین از پاکستان خواست که با ادامه پایبندی به قوانین بین‌المللی، از بازگشت اجباری مهاجران خودداری کرده و همچنان پناهگاه امنی برای کودکان و خانواده‌های نیازمند فراهم کند.
سازمان نجات کودکان از سال ۱۹۷۶ در افغانستان فعال بوده و پس از تحولات اخیر، فعالیت‌های خود را برای پاسخ‌گویی به نیازهای فزاینده کودکان گسترش داده است.
این سازمان در ۱۰ ولایت به‌صورت مستقیم و در ۱۱ ولایت دیگر با همکاری شرکا، خدمات بهداشتی، آموزشی، محافظتی، سرپناه و معیشتی ارائه می‌دهد.
