این روزها بانکنوت‌های افغانی(پول کاغذی) بیشتر از هر زمان دیگری درحالی که کهنه و مندرس شده‌اند؛ اما در میان شهروندان مبادله می‌شوند. در همین حال بعضی مواقع این بانکنوت‌ها غیرقابل استفاده هستند و نمی‌توان آن را خرج کرد.
مشاهدات میدانی خبرنگار تلویزیون آمو در هرات نشان می‌دهد که در حال حاضر بیشتر بانکنوت‌های ۱۰ افغانی، ۲۰ افغانی، ۵۰ افغانی و ۱۰۰ فرسوده شده‌اند و استفاده و تبادل آنها در معاملات این روزها چالش برانگیز شده است.
بانکنوت فرسوده چه آسیبی به اقتصاد کشور می‌زند؟
در همین حال کارشناسان امور اقتصادی از عواقب و پیامدهای بد افزایش بانکنوت‌های مندرس و کهنه در بازار مالی کشور سخن می‌گویند.
محمد انور یوسفی کارشناس مسائل اقتصادی و مالی در این باره می‌گوید: «کُند شدن روند تبادل کالا و خدمات، تضعیف فضای اعتماد در بازار، افزایش استفاده از پول‌های بیگانه، وارد شدن صدمه به اقتصاد مردم و کاهش اعتماد مردم به پول ملی از تاثیرات افزایش پول و بانکنوت کهنه در بازار مالی شهرها است.»
یوسفی تنها راه کاهش بانکوت‌های فرسوده را نگهداری درست از بانکوت توسط مردم و چاپ بانکنوت‌های تازه می‌داند و معتقد است: «برای جلوگیری از مندرس شدن بانکنوت‌ها از یکسو باید دولت در دیجیتالی و کارتی کردن پول تلاش کند و از سوی دیگر مردم نیز در قبال محافظت از بانکنوت‌ها مسئولانه عمل کنند.»
در همین حال نظر صابر مومند؛ سخنگوی دِ افغانستان بانک درباره اینکه آیا طالبان برنامه‌ا‌‌ی برای چاپ اسکناس جدید دارد و چه اقدامی برای حل مشکل بانکنوت‌های مندرس روی دست دارد را جویا شدیم؛ اما آقای مومند به این موارد پاسخ نداد.
گفته می‌شود در دوره حکومت جمهوریت کشور پولند برای افغانستان پول کاغذی چاپ می‌کرد در این مورد نظر طاهر قادری سفیر افغانستان در پولند را جویا شدیم. اما وی در این ارتباط ابراز نظر نکرده است.
اداره محلی مشکل را با بانک‌ها در میان گذاشته است
در همین حال اداره محلی ولایت هرات از حل شدن مشکل بانکنوت های مندرس در این ولایت خبر می‌دهد.
اما مولوی حمیدالله متوکل سخنگوی والی هرات در این باره می‌گوید: «مشکلات بانکنوت‌های کهنه با دِ افغانستان بانک و دیگر بانک‌های خصوصی در میان گذاشته شده و دیگر مردم با این چالش روبرو نخواهند بود.»
به گفته آقای متوکل به استثنای بانکنوت‌هایی که شکل ظاهری آن کاملا تغییر کرده باشد و بانکنوت‌هایی که در اثر حوادث غیرمترقبه یک بخش از آن از بین رفته باشد؛ دیگر تمام بانکنوت‌ها که از مشخصات یاد شده برخوردار نباشند قابل استفاده هستند.
سخنگوی والی ولایت هرات هشدار می‌دهد که درصورت عدم پذیرش پول‌های مندرس از سوی دکانداران و کسبه در بازار با آنها برخورد قانونی خواهد شد. طرح استفاده از پول الکترونیکی نیز با هماهنگی د افغانستان بانک، بانک‌های خصوصی و شرکت‌های مخابراتی روی دست است و برای آغاز آن تیم فنی در حال کار هستند.
شهروندان در قبال استفاده درست از بانکنوت‌ها مسئولیت دارند
شهروندان شهر هرات پول سرمایه ملی کشور دانسته و معتقدند که حکومت و مردم مسئول و مکلف هستند تا برای نگهداری و مراقبت درست از بانکنوت‌ها تلاش کنند. چون اکثر این پول‌ها که در حال حاضر مبادله می‌شود غیرقابل استفاده و مندرس و فرسوده هستند.
آنان انتظار دارند که همه در استفاده و نگهداری درست پول کاغذی توجه کنند. زیرا این باعث می‌شود که بانکنوت‌ها زود مندرس و فرسوده نشوند.
همچنین اداره محلی هرات در اطلاعیه‌ای شماره تلفنی را منتشر کرده و از مردم خواسته در صورتی که دکانداران پول‌های مندرس را استفاده نکردند با شماره تلفن‌های مشخص تماس بگیرند.
در حال حاضر به دلیل استفاده نادرست شهروندان کشور از پول‌های کاغذی بانکنوت‌ها ظرف شش ماه فرسوده می‌شود با آنکه استاندار فرسایش پول‌های کاغذی در افغانستان سه سال گفته شده است. موضوعی که سالانه میلیون‌ها افغانی به اقتصاد کشور ضرر زده است.
