رسانه‌های ترکیه گزارش داده‌اند که ترکیه روز چهارشنبه معافیت ویزه با افغانستان برای دارندگان پاسپورت دیپلوماتیک را به تعلیق در آورد.
به گزارش دیلی صباح، در فرمان ریاست جمهوری ترکیه آمده است که توافقنامه سال ۲۰۰۸ درباره لغو معافیت متقابل برای دارندگان گذرنامه دیپلوماتیک از اول جون (۱۲ جوزا) به حالت تعلیق در خواهد آمد.
در حالی که مقام‌های ترکیه برای این تعلیق دلیلی ارائه نکرده‌اند این تصمیم مدت کوتاهی پس از سفر مقام‌های بخش مهاجرت ترکیه به افغانستان گرفته شده است.
هیئتی از اداره کل مهاجرت ترکیه در اوایل ماه جاری از افغانستان بازدید کرد تا در مورد مهاجرت غیرقانونی شهروندان افغانستان به ترکیه و اخراج مهاجران بی‌اسناد به افغانستان گفتگو کند.
این تصمیم بر تمام افراد مقام‌های ارشد دولت پیشین افغانستان مستقر در دوحه که دارای گذرنامه دیپلوماتیک هستند و همچنین رهبری طالبان را تحت متأثر می‌سازد.
شمار مهاجران افغانستان در ترکیه پس از سقوط دولت پیشین افزایش یافته است. بر اساس گزارش رسانه‌های ترکیه، شهروندان افغانستان در صدر فهرست مهاجران غیرقانونی هستند که توسط مقام‌ها بازداشت شده‌اند.
بر اساس آمار اداره کل مهاجرت، تا ماه می، بیش از ۲۷ هزار مهاجر «غیرقانونی» افغانستان بازداشت شده‌اند.
پس از تسلط طالبان، ترکیه هیچ روابط دیپلوماتیک رسمی با افغانستان ندارد اما در حالی که به تلاش‌های کمک‌های بشردوستانه خود ادامه می‌دهد، کاردار خود را در این کشور حفظ کرده است.
این در حالی است که شرکت خطوط هوایی ترکیه به تازگی پروازهای خود را به کابل پس از سه سال وقفه از سر گرفت.
علت‌های این تصمیم و روابط ترکیه و طالبان
پاسپورت‌های سیاسی پیش از این هم از سوی طالبان و نیز توسط مقام‌های دولت پیشین استفاده می‌شدند. بیشتر این مقام‌های پیشین که در ترکیه هستند اقامت این کشور را دارند و به گفته دو منبع دیپلوماتیک، این لغو تأثیر چندانی بر آنان ندارد.
اما این منابع می‌گویند که طالبان پس از تصرف افغانستان، از این پاسپورت‌ها استفاده زیادی می‌کردند و با هیئت‌های کلان به ترکیه می‌آمدند.
این منابع می‌گویند که به ویژه پس از گرفتن جنرال قنسولی افغانستان در استانبول، شمار زیاد آنان سفارت ترکیه در کابل را یک یا دو روز پیش از سفر به ترکیه خبر می‌دادند و از این رو، مدیریت این کار برای ترک‌ها دشوار شده بود.
به یکی از این منابع، یکی از علت‌های دیگر این تصمیم تغییر نگاه ترک‌ها به طالبان است. این منبع این تصمیم را نوعی از عکس العمل و فشار بر طالبان می‌داند.
امیرخان متقی وزیر خارجه طالبان در ماه کتوبر سال گذشته «به بهانه بیماری» به ترکیه رفت اما در آن‌جا دیدارهای سیاسی انجام داد. یک منبع می‌گوید که این سفر سبب ناراحتی دولت ترکیه شد.
یکی از این منابع دیپلوماتیک به آمو گفته است که مقام‌های ترکی احساس می‌کنند که طالبان نتوانستند منافع آنان را تأمین کنند در حالی که حزب حاکم این کشور فکر می‌کرد که طالبان دختران را اجازه رفتن به مکتب را می‌دهد و یک دولت فراگیر تشکیل می‌دهد.
این تصمیم ترکیه روز سه شنبه در یک نشست کابینه این کشور گرفته شده است. به گفته منابع، «این تصمیم در واقع یک عقبگرد جدی در مناسبات طالبان و ترکیه است.»
به گفته منبع دیگر، لغو توافق ویزه دیپلوماتیک با افغانستان از سوی ترکیه سه دلیل دارد اما او می‌گوید که این موضوع «به روابط ترکیه با طالبان ارتباطی ندارد».
به گفته این منبع، دلیل نخست موضوع امنیتی است. این منبع می‌گوید که این به این معنا که ترکیه نمی‌خواهد کشورش را ناامن نشان بدهد و افرادی که از مقام‌های دولت پیشین یا حتا طالبان از این کشور به عنوان نقطه گذار به کشورهای اروپایی یا امریکایی کار نگیرند.
این منبع می‌افزاید که مورد دیگر موضوع مهاجرت است. به گفته او، پیش از این طالبان پاسپورت‌های سیاسی را به شماری از افراد آن توزیع کرده بودند و از این رو، ترکیه نگران مدیریت چنین پاسپورت‌ها است و نمی‌خواهد افراد طالبان از این طریق وارد ترکیه شوند.
این منبع می‌گوید که موضوع دیگر این است که طالبان پیش از این از ترک‌ها خواسته‌اند بر پاسپورت‌های سیاسی ممنوعیت وضع شود به خاطری که شماری از گروه‌های مخالف طالبان وارد ترکیه شده و نشست برگزار می‌کنند.
پاسپورت‌های سیاسی افغانستان در ۳۶ کشور معافیت ویزه دارند.
طالبان قونسلگری استانبول را در اختیار خود دارند و در سفارت افغانستان در انقره هم دو تن از اعضای آن در سطح پایین نماینده هستند.
