افغانستان

افزایش دیدارهای سفیر چین با مقام‌های طالبان؛ پنج دیدار در دوازده روز

در درازای دوازده روز، جاو شینگ سفیر چین برای افغانستان دست‌کم پنج دیدار با مقام‌های ارشد طالبان داشته است.

بربنیاد آن‌چه در حساب کاربری آقای جاوشینگ در اکس‌ آمده است، او از بیست‌وسوم اپریل تا امروز یک‌شنبه پنجم‌ می سال ر‌وان؛ با عبدالسلام حنفی، معاون اداری رییس وزیران طالبان، امیرخان متقی، یعقوب مجاهد، عبدالطیف منصور و خیرالله خیرخواه سرپرست وزیران کابینه طالبان دیدار‌هایی داشته است.

به‌گفته آقای جاوشینگ هدف از این دیدارها «تقویت روابط و همکاری‌ها» میان چین و طالبان بوده است. با این همه، این دیدارها در حالی صورت می‌گیرند، که در ماه آینده میلادی سومین نشست دوحه روی مساله افغانستان به‌‌شمول‌ تعیین فرستاده ویژه ملل‌متحد برای افعانستان برگزار خواهد شد، اما طالبان، چین و روسیه مخالف تعیین چنین فرستاده‌‌‌ا‌ند.

چین و روسیه تنها دو کشوری بودند که به قطعنامه ماه دسامبر سال گذشته شورای امنیت سازمان ملل‌متحد درباره افغانستان، رای منفی دادند. در این قطعنامه در کنار تعیین نماینده ویژه، بر ایجاد حکومت فراگیر و تامین حقوق‌بشر به ویژه حقوق زنان در افغانستان تاکید شده است.

این در حالی است که در جریان نشست ماه دلو سال ۱۴۰۲ هجری خورشیدی نمایندگان ویژه کشورها برای افغانستان در دوحه، نماینده روسیه از دیدار با هیئت متشکل از فعالان مدنی افغانستان خودداری کرد، اما نماینده چین در این نشست اشتراک ورزید.

اتکای طالبان به دست دوستی چین؛ رقیب دیرینه ایالات متحده ظاهرن با آغوش باز سمت طالبان رفته است. چنان‌که تنها در درازای دوازده روز پسین سفیر چین برای افغانستان، دست‌کم با پنج مقام ارشد طالبان دیدار داشته است.

بربنیاد اطلاعات ارایه شده در حساب کار‌بری‌ سفیر چین برای افغانستان از ۲۳ اپریل با عبدالسلام حنفی معاون اداری رییس وزیران طالبان؛ یعقوب مجاهد سرپرست وزارت دفاع طالبان، امیرخان متقی سرپرست وزارت خارجه طالبان، خیرالله خواه سرپرست وزارت اطلاعات و فرهنگ زیر اداره طالبان و عبدالطیف منصور سرپرست وزارت انرژی و آب طالبان‌ دیدار داشته است.

سفیر چین هدف از دیدارهایش را «تقویت روابط و همکاری» میان چین و طالبان عنوان کرده است. در حالی سفیر چین از تلاش برای تقویت روابط با طالبان می‌گوید که برخی زنان معترض انتظار دارند تا بر طالبان از برای برداشتن محدودیت‌ها بر زنان و دختران فشار‌های وارد شوند.

حسینا سروری، فعال حقوق زنان در این باره گفت: «آن‌ها (برخی شرکت‌های بازرگانی چین) برای مفاد خود لابی‌گری طالبان را می‌کنند، استخراج معدن مس عینک و هم‌چنان منابع نفتی در ولایت سرپل و اطراف آن دو حوزه است که طالبان در آن زمینه قراردادهای با شرکت‌های چینی امضا کرده‌اند. این در حالی‌ است که محدودیت‌های بیش‌تری از سوی طالبان بر زنان وضع شده اند.»

شاکره اسلمی، جنبش اتحاد و همبسته‌گی زنان افغانستان در واکنش به دیدارهای چین با طالبان، گفت: «تا زمانی‌که جهان رویکرد خود را در برابر سیاست‌های طالبان در برابر زنان، تغییر ندهد، فشارهای لازم را بر حکومت سرپرست (طالبان) وارد نکند، فکر نکنم که این حکومت [طالبان] به حقوق زنان و دختران تمکین و حقوق آن‌ها را تامین کنند.»

در درازای دوازده روز در حالی سفیر چین پنج‌‌بار با مقام‌های ارشد طالبان دیدار می‌کند که در ماه آینده میلادی جهان سومین نشست دوحه را در مورد مساله افغانستان به‌شمول تعیین یک فرستاده ویژه از سوی ملل‌متحد برای افغانستان، برگزار می‌کند. طالبان و دولت‌های نزدیک به آنان به‌شمول چین و روسیه مخالف گماشتن چنین فرستاده استند.

نصرالله ستانکزی، استاد دانشگاه در این باره چنین نظر دارد: «رفت‌و آمد مقام‌های چینی و نزدیک شدن‌شان با مقام‌ها در کابل [طالبان] کوشش می‌شود یک‌نوع دلایلی را، چین به موضع‌گیری به نفع طالبان جمع‌آوری کند، تا بتواند در مجامع بین‌المللی از مواضع طالبان دفاع کند، به‌شمول نشست سوم دوحه.»

با برگشت طالبان به‌قدرت در ۱۵ اگست ۲۰۲۱، چین ظاهرن نسبت به دیگر کشور‌ها در تعامل با طالبان یک قدم پیش‌تر گذاشت؛ برای افغانستان زیر اداره طالبان سفیر گماشت و نخستین کشوری بود که دیپلومات طالبان را در سطح سفیر پذیرفت. دوستی که آن را آگاهان «گاه مجبوریت، گاه منفعت و گاه هم رقابت» توصیف می‌کنند.

باوجود روابط ظاهراً نزدیک چین و روسیه با طالبان، این دو کشور همواره بر ایجاد حکومت فراگیر از سوی طالبان که نمایندگی از تمام اقشار کشور را کند، تاکید کرده‌اند. طالبان همچنین تاهنوز از سوی هیچ کشوری جهان به رسمیت نشناخته شده‌اند.