شورای عالی حقوقبشر ملل متحد روز دوشنبه وضعیت حقوقبشری افغانستان را بررسی کرد. کشورهای عضو وضعیت حقوقبشری افغانستان را «به‌شدت وخیم» توصیف کردند.
محدودیت‌ها بر آموزش و کار زنان و دختران؛ نبود یک دولت همه‌شمول در افغانستان، بازداشت‌های خودسرانه و شکنجه فعالان مدنی و مقام‌های دولت پیشین از سوی طالبان، نقض حقوق کودکان، و تهدیدهای امنیتی موردهای اند که به باور فرستاده‌های برخی کشورها در حال‌حاضر افغانستان با آن‌ها روبهرو است.
در این میان نمایندگی همیشه‌گی افغانستان در ژینو، با ارایه گزارش ویژه از وضعیت حقوقبشری کشور می گوید «افغانستان زیر اداره طالبان سرکوب‌گرترین کشور برای حقوق زنان در روی جهان» است.
طالبان تاهنوز در مورد این گزارش واکنش رسمی نداشته‌اند.
پس از سال ۲۰۰۸؛ برای چهارمین بار شورای عالی حقوقبشر پرونده وضعیت حقوقبشری افغانستان را امروز دوشنبه بررسی کرد. در این نشست نمایندگی همیشه‌گی افغانستان در ژینو گزارش ویژه از وضعیت افغانستان را به شورای عالی حقوقبشر ارائه کرد.
محدودیت‌ها بر آموزش‌وکار زنان و دختران؛ نبود یک دولت همه‌شمول در افغانستان، بازداشت‌های خودسرانه و شکنجه فعالان مدنی و مقام‌های دولت پیشین از سوی طالبان، نقض حقوق کودکان، تهدیدهای امنیتی موردهای‌اند که به باور فرستاده‌های برخی کشورها در حال‌حاضر افغانستان با آن روبهرو است.
نصیراحمد اندیشه، فرستاده همیشه‌گی افغانستان در ژینودر این نشست گفت: «افغانستان زیر اداره طالبان سرکوب‌گرترین کشور برای حقوق زنان در روی جهان است. زنان و دختران نبود حقوق مساوی «عمیق» و تاثیرات [منفی] درگیری‌های پیهم را تجربه می‌کنند.»
فرستاده همیشه‌گی مالتا در ژینو گفت: «وضعیت حقوق بشری پس از تسلط طالبان در سال ۲۰۲۱، به طور چشم‌گیر وخیم شده است؛ به ویژه حقوق زنان. قوانین مقام‌های کنونی [طالبان] زنان را از عرصه زندگی عامه به شمول حقوق اساسی مانند بخش بهداشت و آموزش، محدود ساخته است.»
در حالی این بررسی انجام می‌شود که در بیش‌از دو نیم سال پسین طالبان بر حق آموزش، کار و گشت‌وگذار آزادانه زنان و دختران، محدودیت‌های سخت‌گیرانه را وضع کرده‌اند. در این میان، برخی فعالان حقوق‌زن انتظار دارند، تا شورای عالی حقوقبشر به‌‌دنبال این بررسی‌ها، محدودیت‌های طالبان بر زنان و دختران را «هم‌چون اپارتاید یا تبعیض جنسیتی» به‌رسمیت بشناسد.
ترنم سعیدی، مسوول شبکه مشارکت سیاسی زنان افغانستان درباره حقوق زنان گفت: «شورای حقوق بشر می‌تواند در افغانستان از جنایات طالبان و از وضعیت بد حقوقبشری در افغانستان گزارش مستند به مللمتحد ارائه کند که اپارتاید جنسیتی را در افغانستان به‌رسمیت بشناسد.»
مریم معروف آروین، فعال حقوق زنان می‌گوید: «امیدوار هستیم که این نشست منتج شود، فشارهای حداکثر و صادقانه بر طالبان جهت بهبود اوضاع حقوق بشری در افغانستان به‌ویژه برای زنان و دختران.»
در سوی دیگر گزارش‌های مللمتحد و دیگر نهادهای مستقل حقوق بشری نشان می‌دهند که طالبان با برگشت به قدرت به شکنجه، قتل و بازداشت برخی نظامیان و مقام‌های دولت پیشین، بازداشت و سرکوب فعالان حقوقبشری و زنان معترض، نقض حقوق اقلیت‌ها، و محدودیت بر رسانه‌ها اقدام کرده‌اند.
موردهای که سخنگوی طالبان پیوسته آن را بی‌‌بنیاد گفته و تاکید کرده که حقوق بشری همه شهروندان در کشور تامین است. در این میان مردم انتظار اقدام‌های بیش‌تر جهانی را دارد.
با برگشت طالبان به‌قدرت در ۱۵ آگست ۲۰۲۱؛ وضعیت حقوقبشری در افغانستان به یک نگرانی جمعی جهانی مبدل شد؛ نگرانی‌‌ها به جای رسیدند که مللمتحد برای افغانستان زیر اداره طالبان؛ گزارش‌گر ویژه در امور حقوقبشر تعیین کرد. بر بنیاد واپسین گزارش ریچارد بنت گزارش‌گر ویژه مللمتحد برای، حقوقبشر افغانستان، وضعیت حقوقبشری در کشور «رو به‌وخامت» است.
