مسئول بخش زنان دیدهبان جهانی حقوقبشر میگوید، انتظار میرود در نشست ماه سپتامبر شورای عالی حقوقبشر جهان موضع خود را در پیوند به آنچه آپارتاید جنسیتی یا تبعیض جنسیتی حاکم در برابر زنان و دختران افغانستان گفته میشود، روشن کند.
با افزایش محدودیتهای سختگیرانه طالبان بر زنان و دختران افغانستان در دو سال پسین، برخی نهادها و فعالان حقوقبشری و شماری از چهرههای سیاسی پیوسته آن را اپارتاید جنسیتی گفتهاند و از جهان خواستهاند تا آپارتاید جنسیتی در برابر زنان و دختران افغانستان را به رسمیت بشناسد.
در نشست ماه جون ۲۰۲۳ شورای عالی حقوقبشر تاکید بر این بود که محدودیت های طالبان بر زنان و دختران افغانستان میتواند، آپارتاید جنسیتی باشد. همزمان برخی از خواستها بر این بود که جهان باید این تبعیض را به رسمیت بشناسد.
حالا مسئول بخش زنان دیدهبان جهانی حقوقبشر به آمو میگوید که انتظار میرود در نشست تازه شورای عالی حقوقبشر در ماه سپتامبر سال روان موضع جهان در این باره روشن شود.
هیدر بار؛ مسوول بخش زنان دیدهبان جهانی حقوقبشر میگوید: «جلسه بعدی شورای حقوق بشر در ماه سپتامبر آغاز میشود و فعالان به دنبال این هستند که ببینند آیا کشورها این توصیه را قبول میکنند یا خیر. واژه آپارتاید جنسیتی واژهای است که فعالان حقوق زنان افغانستان برای سالها برای توصیف خشونتهای طالبان علیه زنان و دختران به کار میگیرند.»
در دو سال پسین، با تطبیق محدودیتهای سختگیرانه طالبان بر زنان و دختران کشور، مسئله آپارتاید جنسیتی یا تبعیض جنسیتی در افغانستان مطرح شد.
در این بین ریچارد بنت؛ گزارشگر ویژه مللمتحد برای حقوقبشر افغانستان، برنون لیفی فرستاده افریقای جنوبی در شورای عالی حقوقبشر، محمد اشرف غنی، رییس جمهوری پیشین، برخی فعالان حقوق زن و شماری از زنان افغانستان و ایران در یک نامهسرگشاده گفتهاند محدودیتهای طالبان بر زنان و دختران کشور میتواند آپارتاید جنسیتی یا تبعیض جنسیتی باشد و جهان باید این تبعیض را به رسمیت بشناسد.
پرستو یاری؛ مشاور پیشین رسانهای وزارت دولت پیشین در امور صلح معتقد است: «اکنون فرصت این را مساعد کنند که زنان افغانستان نباید تحت شکنجه، ظلم و حذف سیستماتیک یا آپارتاید جنسیتی قرار بگیرند.»
زنان افغانستان در دو سال پسین از سوی طالبان از آموزش، تحصیل و کار منع شدهاند.
بربنیاد گفتههای حقوقدانان زمانیکه یک گروه جنسیتی از حقوق مدنی، اجتماعی و انسانی محروم شود، به آن آپارتاید جنسیتی یا تبعیض جنسیتی گفته میشود.
بهگفته آنان، حالا نیاز است جهان این مورد را به رسمیت بشناسد تا دست دادگاه بینالمللی باز شود و آپارتاید جنسیتی را همچون یک جرم اعلام کند.
غلام فاروق علیم؛ آگاه مسائل حقوقی میگوید: «تبعیض سیستماتیک طالبان که علیهزنان افغانستان اعمال کرده است، مطابق قوانین بینالمللی میتواند جنایت علیه بشریت محسوب شود. همانگونه که آپارتاید نژادی در افریقا علیه سیاهپوستان به عنوان قانون تبدیل شد، و جنایت محسوب شد.»
هرچند که طالبان بیاعتنا به اعتراضها و واکنشهای داخلی و خارجی، محدودیتها را بر زنان و دختران افزایش دادهاند، اما شماری از شهروندان کشور میگویند انتظار دارند تا به این محدودیتها نقطه پایان گذاشته شود.
نوید احمد؛ باشنده کابل گفت: «باید دانشگاهها باز شود، مکتبهای دخترانه باز شود، آرایشگاهها باز شود، تفریحگاهها به روی زنان باز شود.»
پس از بازگشت طالبان به قدرت، آنها بهگونه مرحلهوار محدودیتهای سختگیرانه را بر زنان و دختران کشور وضع کردهاند.
محدودیتهایی که از بستن دروازه مکتبها به روی دانشآموزان دختر بالاتر از صنف ششم ، محدودیت از حقکار، تفریح، ورزش، سفر و گشتوگذار آغاز شد و تاکنون ادامه دارد.