گفتههای تازه جو بایدن، رییس جمهور ایالات متحده درباره سرکوب القاعده و همکاری گرفتن از طالبان، با واکنشهای گوناگونی روبرو شده است.
«گفتم القاعده باید آنجا نباشد، گفتم از طالبان کمک میگیریم» این دو جمله پایان نشست خبری جو بایدن درباره افغانستان موجی از واکنشها را به همراه داشته است. واکنشهایی با تعبیرهای گونهگون از چگونگی همکاری واشنگتن و طالبان در پیکار با القاعده.
چنانچه سرپرست وزارت خارجه طالبان در گفتوگو با الجزیره بدون نام بردن از القاعده میگوید، گفتههای جو بایدن تایید عدم حضور گروههای مسلح در افغانستان و درک حقایق است.
امیر خان متقی، سرپرست وزارت خارجه طالبان در این باره گفته است: «امارت اسلام (طالبان) افغانستان متعهد است که به هیچ کسی اجازه نمیدهد که خاک افغانستان را علیه دیگران استفاده کند. ما در دو سال این را در عمل ثابت ساختیم. اکنون امریکا باید مسئولیت های خود را انجام دهد (و) وارد یک تعامل مثبت با افغانستان شود.»
در همین حال؛ امرالله صالح، معاون پیشین ریاست جمهوری در واکنش به اظهارات بایدن گفته که هدف از توافق دوحه ثبات افغانستان نه بل استخدام طالبان از سوی امریکا همچون نیروی قراردادی برای عملی ساختن برنامههای ژئوپولتیک در افغانستان و منطقه است.
آقای صالح افزوده که در توافق دوحه جز القاعده دیگر گروههای هراس افگن همچون دشمن خطاب نشدهاند و پرورش سرطان ضد ملی و ضد منطقه جزئی از ضمائم محرمانه توافق دوحه است.
امرالله صالح میگوید: «آقای جو بایدن آنچه را سالها است با ارائه ثبوت منطقی و گاهی هم مستندات بیان کردهایم تایید کرد که توافق امریکا با طالب هدفش ثبات در افغانستان نه بلکه استخدام طالب به حیث یک نیروی قراردادی جهت تطبیق برنامههای ژئوپولتیک یعنی دسیسههای ضد ملی در داخل افغانستان و کشورهای منطقه است. روایت غربیها از دلایل و عوامل سقوط جمهوریت بیاساس و فریبنده است. آنها تلاش دارند که بخاطر پنهان سازی ماهیت اصلی دسیسه توافقنامه دوحه دلایل فرعی و حاشیهها را فربه و بزرگ نشان دهند. حالا واضحتر شده است که ۶۰ میلیون دالر نقد بدون نظارت چرا به طالب در هر هفته داده میشود. در طرح ریزی دسیسه دوحه پاکستان منفعت اساسی و استراتژیک را بهدست آورد که دهها سال بود رویای آن را در سر داشت.»
میرحیدر افضلی، رییس پیشین کمیسیون دفاعی مجلس نمایندگان نیز معتقد است: «جانب طالبان تعهد کرده که منافع امریکا را هم در منطقه تامین کند و هم از داخل افغانستان تهدیدی برای امریکا نباشد. حکومت دو ساله طالبان یک مثال خوب از رابطهای است که امریکاییها با طالبان دارند و کمکهای مالی که امریکا هفتهوار به طالبان میکند.»
فضل احمد معنوی، وزیر پیشین عدلیه و عضو رهبری جبهه مقاومت، طالبان را به مزدگیری همچون یک گروه نیابتی متهم کرده که برای قدرت آماده انجام کار برای هر کسی استند.
در همین حال برخی از آگاهان سیاسی باور دارند که گفتههای جو بایدن بیشتر سیاسی و انتخاباتی برای دفاع در برابر دموکراتها در انتخابات آینده امریکا بوده است.
آرین شریفی، رییس پیشین ارزیابی تهدیدهای شورای امنیت ملی افغانستان گفت: «پسران اسامه بن لادن در دو سال گذشته بارها از افغانستان دیدن کردند. به همین خاطر طالبان هنوز هم با القاعده روابط تنگاتنگ دارند و به هیچ وجه نمیتوانند آن روابط را قطع کنند. این چیزی نیست که امریکاییها ندانند. در سطح تاکتیکی حتمن تعداد عملیاتهایی وجود دارد و در حدی همکاریها وجود دارد. اما در سطح کلان و استراتژیک که بتواند القاعده و سایر گروههای که با القاعده هم دست استند را از بین ببرد، آن طور چیزی وجود ندارد.»
در این میان، سخنگوی طالبان میگوید که گفتههای جو بایدن، پایبندی به تعهدهای اعلام شدن طالبان را نشان میدهد.
ذبیح الله مجاهد در واکنش به منتقدان که طالبان را نیروی نیابتی امریکا خواندهاند، نوشته که پیش قراول نیروهای امریکایی آنها بودهاند نه طالبان.
در ماه جون، کمیته نظارت بر تحریمهای سازمان ملل گفت که هنوز روابط القاعده و طالبان گرم است و جنگجویان القاعده در حال بازیابی توانایی عملیاتی خود در افغانستان هستند.