وزیر امور خارجه عمان به المانیتور گفت که ایران و ایالات متحده به نهایی کردن توافقی برای آزادی امریکاییهایی که در تهران نگهداری میشوند، نزدیک هستند.
سید بدر البوسعیدی، وزیر امور خارجه عمان، روز چهارشنبه در مصاحبهای گفت که از سوی واشنگتن و تهران “جدی بودن” در تلاش مذاکره کنندگان آنها برای دستیابی به توافق بر سر پرونده هستهای احساس می کند.
هجده ماه مذاکرات متوالی در سپتامبر پس از آن که مقامات امریکایی گفتند ایران خواستههای جدیدی را مطرح کرد که فراتر از محدوده توافق اولیه ۲۰۱۵ بود، شکست خورد که براساس آن ایران موافقت کرد فعالیت هستهای خود را در ازای لغو تحریم ها محدود کند.
سرنوشت سیامک نمازی، عماد شرقی و مراد طاهباز امریکایی که به اتهام جاسوسی در زندان اوین تهران زندانی هستند، در خطر است.
تحلیلگران میگویند که دولت بایدن بعید است که بدون اطمینان از آزادی آنها به توافقی در مورد موضوع هستهای دست یابد.
به عنوان بخشی از یک توافق، ایران به دنبال آزادسازی میلیاردها دلار از داراییهای ایران است که در بانکهای کره جنوبی تحت تحریمهای امریکا مسدود شدهاند. یک مکانیسم پیشنهادی به ایران اجازه میدهد تا فقط برای اهداف بشردوستانه به این بودجه دسترسی داشته باشد. طرفهای ثالث از جمله عمان، قطر و بریتانیا در مقاطع مختلف نقشی در تسهیل این بحثها ایفا کردهاند.
آلبوسعیدی درباره توافق احتمالی زندانیان گفت: «می توانم بگویم که آنها نزدیک هستند. “این احتمالاً یک سوال فنی است.”
او درباره وجوه مسدود شده گفت: «آنها باید چارچوبی [و] چارچوب زمانی داشته باشند که چگونه باید این کار را سازماندهی کرد. من فکر میکنم آنها دارند آن چیزها را اتو می کنند.»
به گفته چندین منبع آگاه از این تلاش، عمان که به عنوان کانال پشتی برای توافق هستهای ۲۰۱۵ عمل میکرد، اخیراً محلی برای گفتگوهای غیرمستقیم بین مقامات امریکایی و ایرانی بوده است. روز دوشنبه، وزارت امور خارجه ایران گزارشهایی مبنی بر میزبانی مسقط در این مذاکرات را تایید کرد و گفت که این مذاکرات “محرمانه نبوده است”.
البوسعیدی دخالت عمان را تایید نکرد، اما گفت که کشورش «با حسن نیت دفاتر ما را برای کمک به هر دو طرف، چه در اینجا و چه در هر جای دیگر، پیشنهاد کرده است».
برنامه هستهای ایران که به سرعت در حال گسترش است و بازرسان بازرسان، فوریت را به مذاکرات تزریق کرده است. ایالات متحده اکنون تخمین می زند که دوره به اصطلاح شکست تهران – زمان لازم برای جمع آوری مواد شکافت پذیر کافی برای یک بمب هسته ای، در صورت تمایل – از یک سال به «هفته ها یا کمتر» رسیده است.
سخنگوی وزارت امور خارجه به المانیتور گفت که دولت از طریق کانالهای منطقهای «همزمان از ایران میخواهد پس از چندین ماه تحولات منفی، مسیر کاهش تنش را در پیش بگیرد».
آزادی زندانیان یکی از این اقدامات خواهد بود. علی واعظ، کارشناس ایران در گروه بینالمللی بحران که مذاکرات را از نزدیک دنبال میکند، گفت که ارتباط واضحی بین مذاکرات بازداشتشدگان و زمینه وسیعتری وجود دارد که در آن توافق میتواند اتفاق بیفتد.
واعظ گفت که دو طرف در ماه مارس به یک پیمان بازداشتی نزدیک شده بودند، اما این گفتگوها برای چند هفته پس از حملات تلنگر میان نیروهای تحت حمایت ایران و پرسنل امریکایی در سوریه که منجر به کشته شدن یک پیمانکار امریکایی شد، از مسیر خارج شد.
واعظ گفت: «عمانیها تلاش میکنند به امریکا و ایران کمک کنند تا بفهمند چگونه معامله با زندانیان را در شرایطی که به اندازه گذشته متشنج و بیثبات نیست، انجام میدهند». معامله زندانیان در چند هفته آینده یک دیپلمات اروپایی آشنا با مذاکرات نیز گفت که معامله زندانیان نزدیک است.
سخنگوی نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد گفت: «این دور تبادل زندانیان بیش از دو سال است که در دستور کار قرار دارد و اکنون بیش از هر زمان دیگری به دستیابی به توافق نزدیکتر شدهایم.»
دامن زدن به این گمانه زنیها، موجی از فعالیتهای دیپلماتیک در هفتههای اخیر است، از جمله دیدار روز دوشنبه در ابوظبی بین علی باقری خان، مذاکره کننده ارشد هسته ای ایران و مدیران سیاسی امضاکنندگان اروپایی توافق هستهای.
سلطان هیثم بن طارق السعید عمان نیز در اواخر ماه مه، اندکی پس از آنکه تهران، امدادگر بلژیکی، اولیویه واندکاستیل را در مبادله زندانیان با تسهیل مسقط آزاد کرد، از پایتخت ایران دیدن کرد. چند روز پس از سفر سلطان، ایران یک زندانی دانمارکی و دو زندانی اتریشی را در توافقی که عمان به واسطه آن کمک کرده بود، آزاد کرد.
در آنچه برخی تلاشی برای تنشزدایی میدانستند، ایالات متحده هفته گذشته دسترسی ایران به حدود ۲.۷ میلیارد دلار بدهی گاز و برق بدهی عراق را تایید کرد. وزارت امور خارجه این تصمیم را به عنوان یک مجوز معمول “برای معاملات بشردوستانه و سایر معاملات غیرقابل تحریم” کم اهمیت جلوه داد.
آلبوسعیدی روز چهارشنبه گفت که فضای مثبتی پیرامون موضوع هسته ای وجود دارد و افزود که مسقط معتقد است که رهبری ایران برای دستیابی به توافق جدی است.
او گفت: “تا زمانی که طرف مقابل نیز با حسن نیت متقابل باشد، آنها مایل به انجام این کار هستند.”