رویا سادات، فیلم ساز سرشناس افغانستان وضعیت زندگی مردم افغانستان به ویژه زنان را روی صحنه اپرای شهر سیاتل امریکا به نمایش گذاشت.
در این نمایش که از رمان «هزار خورشید تابان» خالد حسینی اقتباس شده، زندگی دو زن به نام های مریم و لیلا را که شباهت زیادی به زندگی خیلی از زنان افغانستان را دارد، روی صحنه اپرا اجرا شده است.
در حالی که طالبان اداره افغانستان را به دست گرفته و زنان را از اجتماع حذف کرده اند، خانم سادات هزاران مایل دور تر در امریکا، با اجرای این اپرا، وضعیت زندگی مردم افغانستان را به نمایش گذاشته است.
اولین نمایش «هزار خورشید تابان» شامگاه شنبه ۶ ماه حوت روی صحنه اجرا شد. در این اپرا به زندگی مریم و لیلا در طول چند دهه و تحولات افغانستان پرداخته شده است.
این زنان در فاصله تقریبا دو دهه از هم متولد شده اند و یک همسر مشترک بدزبان، مشکلات زندگی و تحولات افغانستان در گذر زمان این را به هم پیوند میدهد. این داستان سختی ها، بی عدالتی ها و از دست دادن ها، اما همچنین از عشق عمیق، استقامت و یک تصمیم بزرگ را نشان می دهد که در نهایت، زندگی هر دو را تغییر می دهد و تنها منجر به بقای یکی می شود.
قرار بود در این اپرا داستان گذشته را به نمایش بگذارد؛ اما لحظاتی پیش از این که رویا سادات کارگردان این اپرا، در اولین نشست اش برای تولید هزار خورشید تابان برود ، پیامی از خواهرش دریافت کرد که طالبان دوباره در افغانستان تسلط پیدا کردند.
رویا سادات میگوید: “آن روز زمانی که دستگیره دروازه را به سمت اتاق جلسه در اپرای سیاتل چرخاندم، دیگر آن شخص قبلی نبودم. ذهن، دیدگاه و در واقع ماموریتم برای این کار تغییر کرد. هیجان و شادی شخصی از بین رفت.”
رویا سادات روز جمعه در پیامی در صفحه فیس بوک اش نوشت: “وظیفه من دیگر این نبود که به سادگی درد، مبارزه و استقامت زنان را از طریق داستان دو زن افغانستان به تصویر بکشم. بیان یک بی عدالتی بی نظیر که زنان وطنم محکوم به آن هستند، ماموریت ام شد.
رویا سادات در مورد تولید این اپرا میگوید: ” می‌خواهم مخاطب را به این دنیا بکشانم تا مطمین شوم که این داستان در قلب و ذهن مردم زنده بماند. اگرچه طالبان حق کار و حق خلاقیت هنری را در کشورم از من گرفته اند، من می توانم صدایم را در اینجا بلند کنم. اپرا به من این قدرت را داده است که صدای میلیون ها زن باشم که حق صحبت از آنها سلب شده است. من می خواهم این اپرا فریادی باشد که هرگز زنان افغانستان و خاورمیانه را فراموش نکنید.”
از سوی هم کریستینا شپلمن مدیر کل اپرای سیاتل گفته است: “دقیقا، زمان مناسبی است که این داستان در امریکا روی صحنه برود.
این اپرا به گونه موسیقایی اجرا شده است. خالد حسینی نویسنده «هزار خورشید تابان» در مورد اجرای این اپرا گفته است: “ما در موسیقی می بینیم که چه کسی هستیم، انسان بودن در این دنیا به چه معناست. اپرا در این زمینه قدرت منحصر به فردی دارد؛ صحنه، روایت دراماتیک، و موسیقی با هم ترکیب می شوند تا تنش عاطفی شدیدی را ایجاد کنند که از طریق آن مضامین بزرگ انسانی بیان شده است؛ از دست دادن، درد، عشق، شادی، پشیمانی.”
وی افزوده است: “هنرها همچنان قدرتمندترین معلمان همدلی ما هستند و امیدوارم که این اپرا نه تنها یک سفر زیبای موسیقایی را نشان دهد، بل که بیانی – از طریق داستان مریم و لیلا – از مبارزات و فداکاری های جمعی زنان افغانستان باشد.”
آقای حسینی گفته است: “من از اپرای سیاتل و همه کسانی که در تولید آن سهم داشتند، تشکر ویژه می‌کنم، با تشکر ویژه از دوستم، شیلا سیلور، برای اشتیاق و تلاش چندین ساله‌اش در این اپرا، استفان کیتساکوس، خواننده لیبرت، و رویا سادات، فیلمساز، همکار افغان، برای هدایت این اپرا. بدون شک او نیز امیدوار است که هزار خورشید تابان روزی به یادگاری از دوران گذشته تبدیل شود.”
رویا سادات اولین کارگردان زن در تاریخ سینمای افغانستان بود که پس از سرنگونی طالبان در سال ۲۰۰۱، به ساخت فیلم‌های داستانی و مستند با محتوای بی‌عدالتی و محدودیت‌های اعمال شده بر زنان پرداخت.
اولین فیلم بلند وی «سه نقطه» بود و «نامه ای به رییس جمهور» معروف ترین فیلم او بود که جوایز بین المللی زیادی دریافت کرد.
رویا و خواهرش الکا سادات در ادامه خانه فیلم رویا را در کابل تاسیس کردند و این دو خواهر توانسته اند بیش از ۳۰ فیلم مستند و داستانی و سریال تلویزیونی تا سقوط حکومت جمهوری و بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان بسازند.
