قیمت بلند و کیفیت پایین انترنت در افغانستان، همواره یکی از موضوعات جدی و مورد بحث بودهاست.
درحالی که همه کشور های همسایه از انترنت با کیفیت و قیمت پایین کار میگیرند؛ اما متأسفانه به وضعیت انترنت در افغانستان توجهی صورت نگرفته و سالها است که مردم از انترنت بیکیفیت با قیمتِ بالا استفاده میکنند.
مردم چه میگویند؟
وحیده عُمر، باشندهی کابل با انتقاد از وضعیت انترنت در کشور میگوید که وی کارهای خود را بهگونهی آنلاین پیش میبرد و مجبور است، انترنت فعال کند. مصرف انترنت وی بلند است و افزون بر هزینهی بالا، خدمات بیکیفیت دریافت میکند.
او در ادامه گفت: «در یک ماه ۳ جی بی انترنت در بدل ۴۰۰ افغانی فعال میکنم که اصلن درست کار نمیدهد.»
وحیده میافزاید که از سالهایی که در افغانستان انترنت فعال شدهاست، همواره کیفیت انترنت پایین و قیمت آن بلند بودهاست و هیچ زمانی سرعت مطلوب را در انترنت افغانستان دریافت نکردهاست.
حوا صافی، یکی از دانشجویانی است که فرمان تازهی طالبان او را از رفتن به دانشگاه منع کردهاست. او در کابل زندگی میکند و پس از آنکه به اجبار خانهنشین شدهاست، با استفاده از انترنت در دورههای آموزش آنلاین اشتراک میکند.
او با شکایت از کیفیت پایین انترنت در افغانستان میگوید: «زمانی که میخواهم در صنف آنلاین حاضر شوم، انترنت چندین بار قطع و وصل میشود و من نمیتوانم به درستی درس را گوش کنم. زمانی هم که برای گرفتن مواد درسی به گوگل نیاز دارم، چندین ساعت زمان میبرَد تا صفحه باز شود.»
وضعیت انترنت در افغانستان درحالی هیچ تغییری از نظر کیفیت خدمات نکردهاست که هر روز به شمار کاربران انترنت در کشور افزوده میشود و بسیاری از کارهای روزانهی مردم از مطالعات علمی تا خریداری و حضور در شبکههای اجتماعی، وابسته به انترنت است.
عمران رحمانی، یکی از باشندگان کابل است که وی نیز از قیمت بالا و کیفیت پایین انترنت در کشور شکایت میکند.
او میگوید: «من در یوتیوب صفحه دارم و بخش مهمی از کار روزانهی من وابسته به انترنت است. درحالی که درآمد من کاهش یافته؛ اما هزینهی انترنت بیکیفیت همچنان بالا است.»
رحمانی در ادامه گفت: «قیمت انترنت در افغانستان از قیمت مواد خوراکی بیشتر است. یک جی بی انترنت در بدل ۲۰۰ افغانی است؛ درحالی که کیفیت آن بسیار پایین است و چند ساعت زمان لازم است تا یک صفحه باز شود.»
در دورهی جمهوریت، تارنماهای (سایتها) مخابراتی در معرض تهدید امنیتی بالا قرار داشتند و در آن زمان طالبان زیرساختهای مخابراتی را تخریب میکردند یا آتش میزدند. آنها در بسیاری موارد از شرکتهای مخابراتی باج میگرفتند تا به این تجهیزات آسیبی وارد نکنند.
در حال حاضر افزون بر ۲ شرکت دولتی، چهار شرکت مخابراتی خصوصی نیز در افغانستان خدمات تیلفون همراه (موبایل) و انترنت ارائه میدهند و حتا فضای رقابتی بین این شرکتها هم نتوانستهاست، کیفیت انترنت را در افغانستان افزایش دهد.
مقایسه قیمت انترنت در افغانستان با ایران و پاکستان
قیمت انترنت در شبکههای داخلی کشور متفاوت است. قیمت ۸ جی بی انترنت در شبکه ام تی ان ۷۲۰ افغانی است. روشن ۱۰ جی بی انترنت را به قیمت ۶۰۰ افغانی میفروشد. افغان بیسیم ۵ جی بی انترنت را ۵۰۰ افغانی میفروشد. و شبکه اتصالات ۵ جی بی انترنت را در مقابل ۵۵۰ افغانی به فروش میرساند.
این درحالی است که انترنت در کشورهای همسایه قیمت انترنت در مقابل با افغانستان بسیار پایین تر است. در پاکستان ۵۰ جی بی انترنت معادل ۳۰۰ افغانی به فروش میرسد و در ایران هم ۱۰ جی بی انترنت در مقابل ۱۰۰ افغانی فروخته میشود.
اکنون انترنت در افغانستان، از طریق فایبر نوری از کشورهای پاکستان، ایران، ترکمنستان، ازبیکستان و تاجیکستان وارد این کشور میشود و شرکت مخابراتی افغان تیلیکام مسؤول واردات انترنت از خارج و توزیع آن به شرکتهای خصوصیِ داخلی در کشور است.