اسرا عمری، یکی از دانشجویان است که با بسته شدن دانشگاه بیشتر وقت خود را صرف مطالعه از طریق کتابخانه الکترونیکی میکند.
اسرا می گوید پیش از ایجاد محدودیت ها بر زنان از سوی طالبان بسیار روز های که از کنار کتابفروشی ها می گذشت، کتابی میخرید اما حالا که زنان از آموزش و تحصیل محروم شده اند و کمتر می توانند در اجتماع گشت و گذار کنند، کتاب نمی خرد.
او می گوید که اکنون به کتاب خانه های الکترونیک مراجعه می کند و کتاب می خواند.
زینب که در دانشگاه بلخ دانشجو بود و اکنون خانه نشین شده است می گوید که روز های خود را با خواندن کتاب در خانه می گذارند. زینب می گوید خواندن کتاب در کتاب خانه های الکترونیک برایش زیاد خوش آیند نیست.
زینب می گوید« کتاب خواندن در روی کمپیوتر یا تیلفون خسته کن است، بسیار خوش دارم که کتاب را در دستم گرفته بخوانم. حالی کمتر از خانه بیرون می روم نمیشه که کتاب بخرم، حالی کتاب های را که در خانه از سابق بود می خوانم.»
یادگار، مدیر کتابخانه احناف در شهر مزار شریف میگوید: «تحولات اخیر در کشور و ضعیف شدن اوضاع اقتصادی مردم از دلایل کاهش فروش در کتاب و کتابخوانی است.»
شماری از جوانان و فرهنگیان در بلخ از کم رنگ شدن فرهنگ کتابخوانی در میان مردم به ویژه جوانان نگران استند.
در همین حال، کتابخانه مولانا تنها کتابخانه عمومی در مزار شریف است که بیش از ۴۰ سال پیشینه دارد.
یکی از مسوولان این کتابخانه به آمو گفت: «در گذشته روزانه ۳۰۰ تا ۵۰۰ از دانشجویان بخاطر مطالعه اینجا حضور داشتند، اما با تسلط طالبان و بسته شدن مراکز آموزشی در سالن مطالعه این کتابخانه اندک جوانان و هم هیچ کس دیده میشوند که در میان آنان هیچ دختری دیده نمیشود.»
کتاب فروشان در شهر مزار شریف میگویند که این روزها بدترین وضعیت کسب و کارشان را تجربه میکنند.
به گفته آنان بازار کتاب فروشی از رونق افتاده و شهروندان کمتر علاقه به خرید کتاب دارند
کتاب فروشی های شهر مزار شریف در کوچه نزدیک به ریاست معارف موقعیت دارد با گذر از این محل، رکود بازار کتاب فروشی به وضوح دیده میشود .
کمالالدین از کتاب فروشان در شهر مزار شریف میگوید که با روی کار آمدن طالبان فروش کتاب کاهش یافته است.
کمال ادین می گوید ممنوعیت آموزش و تحصیل زنان از سوی طالبان و افزایش فقر در افغانستان فروش کتاب کاهش یافته است.
هر چند کتاب و کتابخوانی در یک جامعه نشان دهنده سطح دانش و فرهنگ همان جامعه به حساب میرود، اما کتاب فروشان در بلخ از وضعیت بد فرهنگی در این ولایت نگران هستند و میگویند که فرهنگ مطالعه بهگونهی چشمگیری در این ولایت کم رنگ شده است .
عبدالفتاح قیامی، مسوول کتاب فروشی امام مسلم در شهر مزار شریف، عدم علاقه جوانان را به خرید کتاب و مطالعه استفاده از انترنت و تکنولوژی و بیشتر سرگرم شدن آنها به شبکههای اجتماعی میداند.
او میگوید: «یکی از عوامل عمده در کاهش فروش کتاب ایجاد کتابخانههای الکترونیکی است که بیشتر جوانان مصروف مطالعه از آن طریق میباشند .»
جوانان و فرهنگیان در ولایت بلخ بسته ماندن دروازههای مکتب ها و دانشگاه ها و محدویتهای وضع شده به روی زنان و دختران را مانع بزرگ در برابر فعالیتهای آموزشی و فرهنگی میدانند و از حکومت سرپرست طالبان میخواهند که دروازههای مراکز آموزشی را به روی همه باز کنند.