افغانستان

کاظمی قُمی: هدفِ امریکا از حضور در افغانستان، کنترولِ کشورهای همسایه بود

سرپرست جدید سفارت ایران در افغانستان می‌گوید که امریکا به بهانه‌ی مبارزه با هراس‌افگنی به افغانستان حمله کرد؛ اما هدفِ آن محدود کردن و کنترل کشورهای همسایه بود.

حسن کاظمی قمی، سرپرست جدید سفارت ایران در افغانستان در گفت‌وگو با شبکه‌ی العالم درباره‌ی اوضاع افغانستان، با انتقاد از امریکا می‌گوید که واشنگتن به هدف محدود کردن و کنترول همسایه‌های افغانستان به این کشور حمله کرد.

او در ادامه گفت: «اولین بهانه‌ی آنها (امریکا) تروریسمِ القاعده بود. تروریسمِ القاعده حادثه‌ی ۱۱ سپتامبر را ایجاد کرد؛ در حالی که آنها در عراق بودند؛ ولی واقعیت این است که انتخاب افغانستان از منظر آمریکا این است که افغانستان محل تلاقی سه حوزه‌ی تمدنی در رقابت با آمریکاست؛ ایران اسلامی، ارتدوکس روسی و تمدن کنفسیوسی چینی.»

سرپرست سفارت جدید ایران در افغانستان بر این باور است که امریکا برای برآورده کردن هدف خود در افغانستان، نیروهای نیابتی خود را در این کشور جای‌گزین کرده‌است.

کاظمی قمی تأکید کرد: «آمریکایی‌ها بعد از اینکه نیروهای نظامی خود را از افغانستان خارج کردند، نیروهای نیابتی خود را جای‌گزین کردند. ضمن اینکه نیروهای اطلاعاتی و جاسوسی خود شان را به نوعی نگه داشتند؛ یعنی در مجموع وقتی که نگاه می‌کنید، از یک طرف ارتش حکومت قبلی افغانستان از بین رفت؛ لذا نیرویی که بخواهد که به امنیت کمک کند وجود نداشت و از طرف دیگر، با خروج آمریکایی‌ها، مردم با این شرایط مواجه شدند و تنها نیرویی که در صحنه ماند، طالبان بودند.»

 قمی در این مصاحبه گفته‌است که با خروج نیروهای امریکایی از افغانستان، زمینه‌ برای بحران اقتصادی و پدیده‌ی ناامنی فراهم شد.

سرپرست سفارت ایران در کابل خاطرنشان کرد: «پدیده‌ی داعش مسأله مهمی بود که امریکا از آن به عنوان یک بحران امنیتی علیه افغانستان استفاده کرد. بحران دیگری که وجود داشت، مسأله بحران اقتصادی بود که در طول این ۲۰ سال آمریکایی‌ها نه تنها اقدامی نکردند؛ بلکه زیرساخت‌های اساسی افغانستان را نیز از بین بردند و به همین خاطر پس از این که طالبان آمدند، با پدیده‌های ناامنی، بحران اقتصادی و معیشتی و مسأله داعش مواجه شده‌اند.»

افغانستان در ۲۰ سال حضور امریکا به پیشرفتهایی دست یافت

در همین حال، نورالله راغی دیپلومات پیشین کشور بر این باور است که امریکا به هدف مبارزه با هراس‌افگنی، جلوگیری از قاچاق مواد مخدر و مبارزه با افراط گرایی به افغانستان آمد و افغانستان در۲۰ سال حضور امریکا، به پیش‌رفت‌هایی دست یافت.

راغی تأکید کرد: «ایالات متحده‌ی امریکا در پی هدف قرار گرفتن نمادهای آن کشور در پنتاگون و مرکز تجارت جهانی به افغانستان آمد و این حضور، بزرگ‌ترین زمینه را‌ برای منافع کشورهای همسایه‌ی افغانستان با غرب و امریکا فراهم کرد. مبارزه با تروریزم، قاچاق مواد مخدر، افراط‌گرایی و خطر بحران مهاجرت همه به اهداف امریکا انجام شد و بزرگ‌ترین زمینه‌ی منافع کشورهای همسایه با غرب و ایالات متحده‌ی امریکا را فراهم کرد. در ۲۰سال گذشته یک فیر به طرف جمهوری اسلامی ایران صورت نگرفت و تبادلات اقتصادی ایران با افغانستان هر روز درحال افزایش بود. این‌ها همه زمینه‌هایی بود که ایران می‌توانست از آنها استفاده کند و روابط خود را با غرب عادی بسازد.»

سید مهدی افضلی، آگاه مسایل روابط بین‌الملل در این زمینه می‌گوید: «در طول ۲۰ سال گذشته، ایران بیش‌ترین استفاده را از فضای افغانستان چه از لحاظ امنیتی و چه از لحاظ اقتصادی کرد. خروج امریکایی‌ها از افغانستان کار ایران را بیش‌تر ساخت و برای این کشور یک تهدید جدی را به وجود آورد که در میان‌مدت می‌تواند به منافع ایران آسیب بزند و در درازمدت بحران‌های جدی برای آن کشور به وجود آورد.»

قمی در ادامه گفت‌وگوی خود تأکید کرد که ثبات و امنیت پایدار در افغانستان، از مسیر ایجاد «حکومتِ فراگیر» می‌گذرد.

کاظمی قمی در ادامه با اشاره به اینکه اعتقاد طالبان بر این است که محوریت حکومت باید با آنها باشد، آن‌هم با ایدیولوژی شریعت فقه حنفی و بر این مسأله اصرار دارند، افزود: در حالی که امروز افغانستان از نگاه اجتماعی و فرهنگی تنوع قومیت‌ها و مذاهب را در خود دارد، بخشی از رهبران طالبان در طول ۱۶ ماه گذشته که در حکومت بودند، به این نکته رسیدند که اگر بخواهند ثبات و امنیت پایدار در افغانستان شکل بگیرد، مستلزم تشکیل یک حکومت مردمی و فراگیر است.»

امریکا و نیروهای ناتو بیش از دو دهه در افغانستان حضور داشتند و در این مدت افغانستان به پیش‌رفت‌هایی در زمینه‌ی حکومت‌داری، حقوق بشر، مردم‌سالاری و آزادی بیان دست یافت؛ اما پس از بیست سال، در ماه اگست ۲۰۲۱  تمامی نیروهای امریکایی و ناتو از افغانستان خارج شدند و طالبان برای بار دوم قدرت را در کشور به دست گرفتند.