همزمان با فرا رسیدن فصل زمستان و افزایش چالشهای اقتصادی، شماری از جوانان نامزد دار در ولایت کندز، از رسم و رواجهایی چون عیدی، نوروزی و زمستانی که از سالیان پیش در این ولایت رایج بودهاست، شکایت دارند.
باشندگان کندز میگویند که در دوران نامزدی در روزهای عید عیدانه و در جشن سال نو، نوروزی از سوی خانوادههای داماد، با تشریفات ویژه به نام تحفه برده میشود.
به گفتهی باشندگان این ولایت، تهیهی هزینههایی مانند عیدانه، نوروزی و زمستانی به خانوادهی دختر برای پایدار ماندن دوستی خانوادههای عروس و داماد خیلی مفید شمرده میشود.
اما اینجا در ولایت کندز، شماری از جوانان نامزد دار میافزایند که انجام این رسم وعنعنهها بر خانوادههای پولدار تأثیری ندارد؛ ولی برای خانوادههای نادار، پرداخت این هزینههای گزاف سبب بیشتر شدن مشکلات اقتصادی آنان میشود و همچنان طولانی شدن مدت نامزدی، باعث افزایش هزینهها میشود.
سقوط جمهوریت و آمدن دوبارهی طالبان بر سر قدرت در کشور، نیز بر مُعضل بیکاری و ضعف اقتصادی مردم افزودهاست.
نورآغا، یکی از جوانان نامزد دار در کندز گفت: «مدت دو سال میشود، نامزددار هستم. در این مدت عیدی، نوروزی، براتی و دهها چیز دیگر بردهام؛ اما در یکسال اخیر با آمدن فصل زمستان، لیستی به من از طرف خانواده نامزدم فرستادهاند که در آن انواع لباسهای زمستانی برای نامزد و خانوادهاش آمدهاست.»
وی با اشاره به اوضاع ناگوار اقتصادی، از نبود کاروبار شکایت دارد و به گفتهی خودش به مشکل میتواند ضرورتهای خانوادهی خود را تأمین کند؛ ولی این فرمایشها او را نگران میسازد و حیران است که پول آنها را از کجا به دست آرد.
نور آغا نهتنها این فرمایشها را باید بر آورده کند؛ بلکه باید هزینههایی چون نوروزی، عیدی، زمستانی و دهها رسم دیگر را نیز بپردازد که این وضع او را نگران کردهاست.
وی از همه خانوادهها در ولایت کندز میخواهد که برای خوشی فرزندان شان، از انجام و تقاضای چنین رسمهایی خودداری ورزند.
با این حال، دختران در ولایت کندز نیز از این رسم و رواجها ابراز نا خوشنودی کرده و میگویند که همه موارد باعث مبهم شدن سرنوشت زندگی آیندهی آنان و بروز دهها مشکل خانوادگی دیگر میشود.
نجلا در این باره گفت: «من که در این مدت شاهد انجام چنین رسمهایی در میان خویشاوندانم بودم؛ دیدم که در بسا از موارد، خانوادههای عروس و داماد، خیلی باهم در این موضوع حتا کارشان به جنگ و تنشهای زیادی انجامیدهاست. من نیز اگر در آینده ازدواج کنم، تن به این رسم و رواجها نمیدهم. به خاطری که آیندهی خودم و شوهر آیندهام را خراب میکند؛ ولی بعضی دختران هم زیر فشار خانوادهها و اقارب شان قرار میگیرند. وگرنه نه هیچ دختری به این عنعنات پوچ تن نمیدهد.»
باشندگان ولایت کندز نیز خواهان پایان دادن به این رسم و رواجها استند.
الیاس، یکی از باشندگان ولایت کندز از نبود کار و مهاجرتهای غیرقانونی جوانان سخن زده و افزود:«حالا که شرایط اقتصادی خوب نیست، یکی طویانه زیاد است و دیگر هم همین رواجهایی که عیدی، نوروزی و حالا زمستانی نام دارد، جوانان را با مشکلات روبهرو کرده و مجبور شان میسازد که به کشور های خارج، از راههای غیر قانونی سفر کنند و در این راه، تعدادی از آنان جان خود را از دست بدهند. بعد رسیدن هم با چقدر مشکلات پول طویانه و مصارف اضافی عروسی شان را آماده میکنند.»
لازم به ذکر است که رسم و عنعنههای ناپسند در دورهی ابتدایی ازدواج، مشکلات زیادی را برای جوانان وخانوادههای آنها به بار آوردهاست.
نظیفالله، یکی از لباس فروشان در شهر کندز می گوید: «وضعیت اقتصادی مردم در این شرایط بسیار خراب است. مردم منتظر این هستند که دختر شان نامزد شود، لباس قیمتی، اشیا و اجناس دلخواه خود را توسط داماد خریداری کنند و وقتی که نامزد داران برای خرید به دکانم میآیند، خانوادهی دختر قیمتیترین جنس را خریداری میکند و داماد هم ناچار میخرد.»
این در حالی است که طالبان چندی پیش در فرمانی گرفتن شیربها را منع قرار دادند؛ اما تاکنون در مورد رسم و عنعنههای ناپسند دیگر که سبب دهها چالش برای جوانان شدهاست، اقدامی نکردهاند.