سازمان ملل متحد، از سال ۱۹۹۲ ، روز سوم دسامبر را به‌نام روز جهانی معلولان تعيين کرد.
هدف از تعيين چنین روزی، درک و پذیرش افراد دارای معلولیت در جوامع، افزایش آگاهی عمومی و ستایش از دستاوردها و مشارکت‌های آنان است.
افغانستان به دلیل جنگ‌های طولانی در چهاردهه‌ی گذشته، با جمعیت زیادی از معلولان روبه‌رو است؛ معلولانی که این روزها به دلیل وضعیت ناگوار اقتصادی روزگار خوبی ندارند.
به مناسبت روز جهانی معلولان، خبرنگار آمو در ولایت نیمروز به مشکلات معلولان نگاهی انداخته‌است. این معلولان، اکنون از کاهش تن‌خواه و ورثه‌ی شهدا از پرداخت نشدن امتیازهای شان شکایت دارند.
یک‌ونیم سال است که تن‌خواه نگرفته‌ام
معلولان و ورثه‌ی شهدا در نیمروز میگویند که از یک‌ونیم سال به این‌سو از جانب حکومت (اداره‌ی طالبان) تن‌خواه و امتیازهای شان پرداخت نشده‌است. آنها تأکید می‌کنند که در وضعیت ناگوار اقتصادی به سر می‌برند و برخی از آنان ناگزیر دست به گدایی یا انجام کارهای شاق می‌زنند.
به گفته‌ی آنان، پرداخت نشدن تن‌خواه شان سبب شده‌است تا کودکان شان از مکتب باز مانند یا کارهای شاق انجام دهند .
نادر، یکی از معلولان نظامی است که در حکومت پیشین به حیث سرباز ایفای وظیفه می‌کرد. او در گفت‌وگو با خبرنگار آمو می‌گوید که در حکومت پیشین ۷ سال به حیث سرباز ایفای وظیفه کرده و ۴ سال پیش از اثر انفجار ماین، دست او قطع شده‌است.
او که اکنون در بازار زرنج دست‌فروشی می‌کند، افزود: «پس از اینکه عضوی از بدن خود را به خاطر دفاع از این خاک از دست داد، مأموریتم در نظام ختم شد. از خیلی فعالیت‌های اجتماعی عقب ماندم؛ ولی با معاش معلولیت زندگی خود را پیش می‌بردم؛ اما مدت یک‌ونیم سال است که این معاش هم خیلی کم شده‌است.»
او ادامه داد: «من با دریافت کارت معلولیت سالانه ۱۱۲ هزار افغانی معاش دریافت می‌کردم و با آن پول مصارف زندگی خود را تأمین می‌کردم؛ ولی از یک‌سال‌و‌نیم به این طرف، هر سه ماه یک‌بار فقط ۱۶ هزار افغانی دریافت کرده‌ام که با این پول، حتا مصرف نان خشک ما هم مهیا نمی‌شود.»
نادر که مسؤولیت تأمین نفقه‌ی خانواده‌ی ۷ نفری را بر دوش دارد، می‌گوید: «من پنج فرزند دارم. تمام روز در کوچه‌های نیمروز کارهای شاق انجام می‌دهم، دست‌فروشی می‌کنم تا شکم آنان را سیر کنم؛ اما با این قیمتی و مصارف بلند، زندگی برای یک معلول روزبه‌روز سخت‌تر می‌شود.»
او که با فروش تیل بین ۱۵۰ تا ۲۵۰ افغانی روزانه درآمد دارد، می‌گوید: «با این درآمد، شکم ۵ طفل خود را نمی‌توانم سیر کنم. میان معلولان نباید تبعیض وجود داشته باشد؛ زیرا ما هم به خاطر دفاع از این خاک قربانی دادیم. باید معاش نظامیان معلولِ حکومت قبلی و فعلی یک‌سان پرداخت شود.»
روزهای سختِ زندگی محمد انور
محمد انور ۵۵ ساله یکی از معلولان ملکی است که ۳۰ سال پیش، در زمان جنگ با روس‌ها، پایش را از دست داده‌است.
او پس از ۳۰ سال معلولیت، اکنون سخت‌ترین روزهای زندگی‌اش را سپری می‌کند .
محمد انور می‌گوید: «معاش امتیازی ما پس از تسلط طالبان، ماهانه از ۵۰۰۰ به ۳۰۰۰ افغانی کاهش یافته‌است؛ زیرا طالبان معلولان وابسته به نظام خود شان را نیز ثبت کرده‌اند.»
وی ادعا می‌کند که طالبان برای معلولان وابسته به امارت (اداره‌ی طالبان) ماهانه از ۸ تا ۱۲ هزار افغانی تن‌خواه پرداخت می‌کنند؛ در حالی‌که تن‌خواه معلولان حکومت پیشین، گاهی اندک و گاهی اصلن پرداخت نمی‌شود.
او که مدت‌ها است به‌حیث رییس اتحادیه‌ی معلولان در نیمروز، مشکلات معلولان را به حکومت می‌رساند، می‌گوید که امروز از رساندن صدای معلولان عاجز مانده‌است و در وضعیت بدِ اقتصادی قرار دارد.
محمد انور تأکید کرد: «گاهی برای یک توته نان خشک به دروازه‌های مردم برای گدایی می‌روم، گاهی هم برای دریافت ۱۰۰ افغانی از مردم تقاضای مکرر کردم؛ چون در شرایط سخت قرار دارم. من از طالبان می‌خواهم که به وضعیت ما توجه کنند.»
دو دخترم را در سنِ کودکی عروس کردم تا زنده بمانند
فریده تاجیک، همسر اکرام‌الله (افسر نظامی در دوره‌ی حکومت پیشین که ۳ سال قبل در هنگام انجام وظیفه هدف گلوله قرار گرفت و جان باخت و از او ۳ فرزند، ۲دختر و ۱ پسر برجای مانده‌است) می‌گوید: «پس از شهادت شوهرم با پول معاش او، شکم کودکانش را سیر می‌کردم؛ اما از مدت یک‌سال به این طرف که معاش ورثه‌ی شهدای نظامی پرداخت نشده، زندگی برای مان بسیار سخت شده‌است. در طول یک‌سال، حتا معاش کارت شهادت شوهرم را نیز دریافت نکرده‌ام.»
فریده ادامه داد که برای نجات از گرسنگی، دو دخترش را در سنین ۱۴ و ۱۶ سالگی شوهر داده تا زنده بمانند؛ زیرا نمی‌توانسته‌است نفقه‌ی آنها را پیدا کند.
او در ادامه افزود: «به دلیل فقر و گرسنگی ، پسر خود را از مکتب کشیدم. آنها را برای کار فرستادم تا بتوانیم کرایه و سایر مصارف را پیدا کنیم.»
ورثه‌ی شهدای نظامی از مسؤولان طالبان می‌خواهند تا تن‌خواه و امتیاز ورثه‌ی شهدای حکومت پیشین را نیز پرداخت کنند؛ زیرا کودکان شان برای ادامه‌ی حیات نیازمند این پول استند .
نام ۲ هزارو ۳۰۲ معلول در نیمروز ثبت شده‌است
در حال حاضر، نام ۲هزارو ۳۰۲ تن معلول در ریاست شهدا و معلولان ولایت نیمروز ثبت شده‌است که از آن جمله ۱۱۵ تن معلولان نظامی، ۱۹۱۷ تن معلولان ملکی و ۴۵۴ تن معلول مادرزاد هستند.
قاری عبدالسلام مجذوبی رییس شهدا و معلولان طالبان ولایت نیمروز می‌گوید که برای معلولان ملکی، ماهانه نظر به فیصدی معلولیت شان از ۳۰۰۰ تا ۸۰۰۰ افغانی معاش پرداخت می‌شود.
ریاست شهدا و معلولان در مورد پرسش خبرنگار آمو درباره‌ی پایین آوردن تن‌خواه معلولان نظامی و ملکی و پرداخت نشدن امتیازهای ورثه‌ی شهدا پاسخ روشن نمی‌دهد؛ اما می‌گوید که برای عده‌ای از ورثه‌ی شهدا، تن‌خواه توزیع شده و برای باقی‌مانده افراد نیز به زودی تن‌خواه پرداخت می‌شود.
این درحالی است که بیشتر خانوداه‌‌های شهدا پس از سقوط حکومت پیشین کارهای شاق را انجام می‌دهند و کودکان شان در وضعیت بدی قرار دارند.
