شورای امنیت سازمان ملل متحد امروز سه شنبه میزبان نشستی با سخنرانی‌های جدی درباره وضعیت افغانستان بود که در این سخنرانی‌ها از برخورد طالبان با حقوق بشر، حقوق زنان، روابط با جهان، تعامل با گروه‌های هراس‌افگن، مدیریت وضعیت بد اقتصادی کشور و موضوعات مرتبط دیگر به تندی انتقاد شد و سخنرانان هر کدام در برابر این موضوعات واکنش نشان دادند.
بسته ماندن مکتبهای دخترانه تصمیم رهبر طالبان است
مارکس پوتزل، سرپرست دفتر سازمان ملل در افغانستان در این نشست با انتقاد تند از موضع طالبان در برابر بازگشایی مکتبهای دخترانه در افغانستان گفت که شکیبایی بسیاری از کشورها در رابطه با راهبرد تعامل با طالبان در حال به پایان رسیدن است.
او با اشاره به اینکه در جریان گفتوگو با مقام‌های طالبان به او گفته شده است که بستن مکتبهای دخترانه و موارد مشابه دیگر تصمیم ملا هبت‌الله رهبر طالبان است افزود: «افراد تندرو نزدیک به او (رهبر طالبان) از این تصمیم‌ها پشتیبانی میکنند.
وضعیت ناامید کننده‌ی حقوق بشر در افغانستان
در این نشست فوزیه کوفی و نصیراحمد فایق به نمایندگی از مردم افغانستان سخنرانی کردند و اذعان کردند که وضعیت حقوق بشری و حقوق اقلیتها زیر سایه حاکمیت طالبان در حال بدترشدن است و طالبان اقلیتهای قومی و مذهبی را سرکوب میکنند.
فوزیه کوفی، عضو هیئت مذاکره کننده با طالبان در دوحه در سخنان خود از شورای امنیت سازمان ملل متحد خواست آن‌چه را که در افغانستان رخ می‌دهد به عنوان «جنایت علیه بشریت» به رسمیت بشناسد.
او گفت: «پیش از آمدن به این جلسه با شمار زیادی از زنان و مردان افغانستان صحبت کردم. آنها به این باورند که جهان افغانستان را فراموش کرده است. مردم افغانستان با آمدن طالبان ترسیده و نا امید هستند و رهبران جهان درباره رنج ۴۰ میلیون شهروند افغانستان چیزی نمی‌گویند.»
بانو کوفی با اشاره به اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد گفت که مسوولان حاکمیت قانون در سراسر جهان، باید دست به کار شوند.
او اضافه کرد: «مردم ما در سرزمین خودشان زندانی شده‌اند و می‌خواهند جهان و این شورا (شورای امنیت) بداند که چه اتفاقی برای آنان با حضور طالبان رخ داده است. باید بگویم با توجه به آمارهای سازمان پناهجویان سازمان ملل و دیگر نهادها ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار شهروند افغانستان در سال گذشته از کشور بیرون شده‌اند و میلیون‌ها تن دیگر نیز در تلاش برای گرفتن پاسپورت هستند تا کشور را ترک کنند».
در ادامه این نشست نصیر احمد فایق، نماینده افغانستان در سازمان ملل متحد تاکید کرد که طالبان برخلاف ادعایشان که عفو عمومی اعلام کرده‌اند عمل میکنند.
او افزود که سازمان ملل و سایر نهادهای بین المللی گزارش‌هایی درباره نقض گسترده حقوق بشر از جمله کشتارهای فراقانونی، شکنجه، بدرفتاری، دستگیری‌های خودسرانه و بازداشت مسوولان حکومت پیشین، خبرنگاران، فعالان حقوق بشر و شهروندان عادی کشور در اختیار دارند.
فایق تاکید کرد: «مقامات دولتی، نیروهای امنیتی، خبرنگاران، فعالان حقوق بشر، غیرنظامیان، معترضان و افرادی که متهم به وابستگی به جبههی مقاومت هستند؛ توسط طالبان شکنجه و کوچ اجباری داده شده‌اند و در ولایتهایی با هویت‌های قومی خاص مثل بغلان، پنجشیر، تخار، سرپل و بدخشان (طالبان) اسیران جنگی را تیرباران کرده‌اند.»
در ادامه این نشست برین ناسون، نماینده ایرلند در نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد با محکوم کردن مجازات دسته‌جمعی هزاره‌ها توسط طالبان خاطرنشان کرد: «آنان روزانه از استبداد طالبان در افغانستان را می‌شنوند و این گروه با سپری شدن ۳۷۰ روز هنوز هم درهای مکتب را به روی نسلی از دختران افغانستان بسته‌اند.»
او با تاکید بر اینکه این وظیفهی جهان است تا در برابر طالبان اقدام کند گفت: «در برابر این واقعییت نابود کننده خاموش نباشیم. این وظیفهی ما است و شورای امنیت باید به وظیفهی خود عمل کند.»
نگرانی‌ها از حضور گروه‌های هراس افگن در افغاستان
هراس افگنی و رابطه طالبان با سازمان‌های تروریستی از موضوعات دیگری بود که در این نشست به آن پرداخته شد.
مارک پوتزل، سرپرست دفتر سازمان ملل متحد در افغانستان در این باره گفت که پس از افزایش تنشهای مسلحانه و افزایش حملات هراسافگنانه در ماه گذشته به طالبان هشدار داده‌ایم که شاخه خراسان داعش در حال قوی‌تر شدن است، اما طالبان هشدارهای آنها را نادیده گرفته است.
او در ادامه افزود: «حضور ایمن الظواهری، رهبر القاعده و دیگر هراس افگنان در کابل ادعای طالبان در مورد تعهدشان برای مبارزه در برابر هراس افگنی را زیر سوال می‌برد و نبود بی‌اعتمادی در جامعهی جهانی را عمیق‌تر می‌سازد.»
پوتزل با بیان اینکه تنشهای مسلحانه در پنجشیر، بغلان، تخار و بدخشان ادامه دارد و ویدیوهایی از نقض جدی حقوق بشر در پنجشیر نشر شده است گفت: «یوناما خواهان تحقیق جدی با معیارهای بین‌المللی در این رابطه شده و مقام‌های طالبان وعده داده‌اند که تحقیق میکنند. اما نتیجه‌ی تحقیقات نامعلوم است».
به رسمیت شناسی طالبان
مونایودل، نمایندهی دائمی ناروی در سازمان ملل متحد یکی دیگر از سخنرانان این نشست بود.
او خطاب به اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد تاکید کرد: «این شورا در یک‌سال پسین هیچ حرکت مثبتی از گروه طالبان ندیده، با این حال انزوای طالبان به نفع مردم افغانستان و جهان نیست.»
نماینده دائمی ناروی در سازمان ملل متحد افزود که امروز هیچ کشوری به جز افغانستان در جهان وجود ندارد که دختران در آنجا اجازه رفتن به مکتب را نداشته باشند. امروز رهبران طالبان نیمی از جمعیت یک کشور را سرکوب میکنند. آنان به هیچ عنوان مشرعیت نخواهند یافت، نه از سوی مردم افغانستان و نه از جامعهی بین‌المللی.
بحران اقصادی گسترده در افغانستان
آقای پوتزل همچنین در این نشست گفت که ادعای طالبان درباره رشد اقتصاد داخلی افغانستان بی‌اساس بوده و اقتصاد این کشور به سطح ۱۵ سال پیش (۲۰۰۷) سقوط کرده است.
او با اشاره به برنامه‌ی کمکهای بشردوستانه در سال ۲۰۲۲ به افغانستان گفت که از ۴.۴ میلیارد دالر مورد نیاز تنها ۱.۹ میلیارد دالر امریکایی دریافت شده است.
با اینحال، روچیرا کامبوچ، فرستادهی هند در سازمان ملل متحد بر فوریت فرستاده شدن کمکهای بشردوستانه به افغانستان تاکید کرد و افزود که این کمکها باید بدون تبعیض بوده و به کسانی چون زنان و کودکان که بیشتر نیازمند هستند برسد.
این مقام هندی همچنین گفت که رویکرد این کشور در مقابل مردم افغانستان بر اساس روابط نیک گذشته و اهدافی است که در بندهای شورای امنیت و سازمان ملل تصویب شده است و این کشور اتفاقات افغانستان را در هماهنگی با جهان زیر نظر دارد.
با اینحال، نصیر احمد فایق، نمایندهی افغانستان در سازمان ملل متحد گفت بیش از ۲۴ میلیون نفر در افغانستان به کمکهای بشردوستانه و ۱۹ میلیون نفراز ناامنی غذایی حاد رنج می‌برند.
فایق با تاکید بر اینکه کمکهای بشردوستانه راه حلی پایدار برای جلوگیری از بحران انسانی فزاینده یا مبارزه با فقر در دراز مدت در افغانستان نیست و امروز افغانستان نیاز به رویکردی بلندمدت از جمله از سرگیری پروژه‌های توسعه‌ای است.
او گفت: «که این کمکها باید مبتنی بر برنامه‌های اقتصادی و توسعه ملی اجرا شوند و البته توسط یک دولت پاسخگو، قانونی و فراگیر در افغانستان شکل بگیرد.»
کشمکش ابرقدرت‌ها
یکی از موضوعات جالب توجه در این نشست تفاوت دیدگاه میان کشورهای ابرقدرت جهان در رابطه با افغانستان وجود دارد.
نمایندگان روسیه و امریکا کشمکش جدی در رابطه به موضوع افغانستان داشتند و هرکدام دو دور در این نشست سخنرانی کردند. پس از آنکه نمایندهی روسیه، امریکا را به مسدود کردن پول افغانستان متهم کرد، امریکا بر علیه روسیه موضع گرفت و تنش لفظی مینان این دو کشور بالا گرفت.
با اینحال، نماینده چین نیز در این نشست تاکید کرد که پس از ۲۰ سال جنگ افغانستان وارد یک «مرحله تازه التیام بخش، صلح آمیز و آرامش» شده است.
او تاکید داشت که تاریخ بیست سال گذشته نشان داد که مداخله‌ی نظامی و مدل‌های وارداتی نتیجه نمی‌دهند و مردم این کشور باید خود در مورد آیندهی کشورشان تصمیم بگیرند.
نمایندهی چین در از سازمان ملل متحد نیز با طرح درخواست آزادی پولهای منجمد شده افغانستان در امریک تاکید کرد: «نباید کمکهای بشر دوستانه نباید سیاسی شوند و جامعهی جهانی جهانی باید با حکومت سرپرست طالبان وارد تعامل سازنده شود. اتهام زدن و فشار دادن حکومت سرپرست نتیجه مثبت نخواهد داشت و نباید از معافیت تحریم سفر طالبان نیز به عنوان وسیله‌ی فشار علیه آنها استفاده شود».
با اینحال، نمایندهی چین تاکید کرد که این کشور امیدوار است که طالبان نیز به تعهدات‌شان صادقانه عمل کرده و مناسبات خود را به‌گونه کامل با گروه‌های تروریستی قطع کنند.
همچنین نماینده بریتانیا در سازمان ملل متحد، حمایت بشردوستانه و اقتصادی از افغانستان را مهم تلقی کرد و افزود که این کمکها مشکل افغانستان را به صورت اساسی حل نخواهد کرد. این مسایل باید به صورت بنیادی حل شوند.
