زلمی خلیلزاد فرستاده ویژه پیشین امریکا برای افغانستان می‌گوید که تا پانزدهم اگست سال گذشته میلادی (۲۴ اسد ۱۴۰۰) روزنه‌ای از امید برای یک توافق به منظور شراکت قدرت پیش از داخل شدن طالبان به کابل وجود داشت، اما فرار اشرف غنی رییس جمهور پیشین این فرصت را تخریب کرد.
آقای خلیلزاد در یک گفت‌وگوی کوتاه با اکسیوس که روز دوشنبه منتشر شد، می‌گوید: «جای تاسف است که ما نتوانستیم پیش از داخل شدن طالبان (به کابل) به یک توافق سیاسی دست یابیم.»
آقای خلیلزاد می‌گوید که طالبان توافق کرده بودند که از پیشرفت به داخل کابل جلوگیری کنند و با یک هیأت از سیاسیون ارشد افغانستان به شمول حامد کرزی رییس جمهور پیشین دیدار کنند؛ اما رییس جمهور اشرف غنی فرار کرد و خلائی را به جا گذاشت.
او می‌افزاید که در نخست طالبان پیشنهاد کردند که نظامیان امریکایی برای یک زمان موقت امنیت کابل را به دست گیرند، اما جنرال مک کنزی فرمانده فرماندهی مرکزی امریکا بعدا گفت که در این باره هیچ «دستور رسمی» از طالبان ندارند و «ما منابع برای راه‌اندازی این ماموریت نداریم.»
طالبان تا شام ۲۴ اسد سال ۱۴۰۰ هجری خورشیدی وارد کابل شدند و تا پایان همان روز اداره ارگ را نیز به دست گرفتند. این گروه در یک سال حاکمیت خود در افغانستان به دلیل وضع محدودیت‌های فراوان بر زنان و آموزش دختران زیر انتقاد بوده است.
آقای خلیلزاد به این باور است تا زمانی که گروه طالبان به سوی یک حکومت و جامعه همه شمول قدم نگذارد، نمی‌تواند در سطح ملی و جهانی مشروعیت به دست آورد و از تحریم‌های جهانی رهایی یابد.
در ادامه این گفتگو آقای خلیلزاد بیان می‌کند که درک او این است که امریکا نشانه‌ای به طالبان نشان داده که مایل است تا گفتگوها را با این گروه آغاز کند اما به دو شرط؛ اول رهایی «مارک فریریش» اسیر امریکایی و دوم بازگشایی مکتب‌های دختران.
این در حالی است که رییس جمهور امریکا در روزهای گذشته اعلام کرد که ایمن الظواهری رهبر القاعده در حمله نیروهای امریکایی در کابل کشته شد. پس از این رویداد، طالبان امریکا را به نقض توافقنامه قطر متهم کردند و گفتند که آنان از بودوباش و برگشت رهبر القاعده در کابل آگاهی نداشتند.
آقای خلیلزاد می‌گوید که پناه دادن به الظواهری حتا توسط برخی از عناصر طالبان نشانه واضح نقض توافقنامه دوحه است.
او در این گفتگو همچنان گفت که افتادن ناگهانی کابل به دست طالبان دو طرف را با نبود یک راهکار مشخص برای تطبیق برخی از بخش‌های این توافقنامه مواجه کرد.
این در حالی است که اشرف غنی در یک گفتگوی تلویزیونی در امارات متحده عربی آقای خلیلزاد را به سقوط کابل متهم کرده است.
