افغانستان

بیگدلی کیست و چه انتظاری از او برده می‌شود؟

وزارت خارجه‌ ایران میگوید که علی‌رضا بیگدلی به عنوان سرپرست سفارت ایران در کابل تعیین شده است.

سخنگوی وزارت خارجه‌ ایران تاکید می‌ورزد که تغییر و تبدیل در دستگاه وزارت خارجه یک امر معمول است. اما علی‌رضا بیگدلی که در سفارت ایران در کابل جایگزین حسن کاظمی قمی شده است، کیست و چگونه به این سمت رسیده است؟

ماموریت کنونی آقای قمی برای افغانستان چی خواهد بود؟

پس از گرفتن قدرت از سوی طالبان در افغانستان، سفارت ایران در کابل از سوی یک سرپرست اداره می‌شود. در مدت سه سال و سه ماه، دو سال مسئولیت سفارت ایران در کابل بر عهده‌ حسن کاظمی قمی نماینده‌ ویژه‌ رئیس جمهوری ایران بود.

اما حالا دولت مسعود پزشکیان، چهره جدیدی را برای سفارت ایران در کابل گماشته است که علی‌رضا بیکدلی چهره که قرار است به زودی کار خود را آغاز کند؛ به حیث سفیر نه، بل به حیث سرپرست در این سفارت.

علی‌رضا بیگدلی مدرک دکترا از دانشگاه «اکو انرژی» آذربایجان و کارشناسی ارشد مطالعات منطقه‌ای از دانشگاه «آزاد» تهران دارد. او به زبان‌های ترکی، روسی و انگلیسی تسلط دارد و با زبان‌های عربی و فرانسوی نیز آشناست.

بیگدلی فعالیت دیپلوماتیک‌اش را از سال ۱۳۶۵ در وزارت خارجه ایران آغاز کرد و به‌عنوان کارشناس اداره دوم سیاسی این وزارت در کشورهای شرق اروپا سرگرم به کار شد. او پیشینه فعالیت به‌عنوان معاون سفارت ایران در مسکو، کاردار سفارت ایران در قزاقستان و سفیر در کشورهای آذربایجان، قبرس و ترکیه را در کارنامه اش دارد.

مسئولیت‌های پیشین علیرضا بیکدلی سفیر جدید ایران برای افغانستان:

  • در سال ۱۳۶۵ فعالیت دیپلوماتیک خود را وزارت خارجه آغاز کرد؛
  • از سال ۱۳۶۵ تا سال ۱۳۶۶: کارشناس اداره دوم سیاسی کشورهای شرق اروپا در وزارت خارجه؛
  • از سال ۱۳۶۷ تا سال ۱۳۷۱: کارشناس و معاون سفیر ایران در مسکو؛
  • از سال ۱۳۷۱ تا سال ۱۳۷۲: کاردار سفارت ایران در قزاقستان؛
  • از سال ۱۳۷۲ تا سال ۱۳۷۴: معاون رییس اداره مشترک المنافع در وزارت خارجه؛
  • از سال ۱۳۷۴ تا سال ۱۳۸۰: سفیر ایران در آذربایجان؛
  • از سال ۱۳۸۰ تا سال ۱۳۸۱: رئیس اداره دوم مشترک المنافع در وزارت خارجه؛
  • از سال ۱۳۸۱ تا سال ۱۳۸۶: رئیس ستاد بازسازی اقتصادی افغانستان در وزارت خارجه؛
  • از سال ۱۳۸۶ تا سال ۱۳۸۹: سفیر ایران در قبرس؛
  • از سال ۱۳۸۹ تا سال ۱۳۹۱: دستیار طرح برنامه معاون خاورمیانه در وزارت خارجه؛
  • در سال ۱۳۹۱: معاون پژوهشی دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی در وزارت خارجه؛
  • از سال ۱۳۹۱ تا سال ۱۳۹۴: سفیر ایران در ترکیه؛
  • از سال ۱۳۹۴ تا سال ۱۴۰۰: کارشناس ارشد مطالعاتی دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی در وزارت خارجه؛
  • ۱۴۰۰ سرپرست معاونیت بخش قنسولی و مجلس ایرانیان در وزارت خارجه ایران.

حکومت ایران در تغییرات تازه، پست نماینده‌ویژه‌ی رئیس‌جمهور را حذف و صلاحیت آن را به وزارت خارجه واگذار کرده است.

حالا دفتر نمایندگی ویژه‌ رئیس جمهور ایران برای افغانستان لغو شده و کاظمی قمی قرار است زیر نظر وزارت خارجه این کشور به فعالیت خود به عنوان نماینده ویژه ایران برای افغانستان ادامه دهد.

آقای قمی در ۲۵ میزان ۱۴۰۰ از سوی سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور پیشین ایران به حیث نماینده‌ ویژهُ رئیس جمهوری این کشور معرفی شد.

او پس از یک سال و یک ماه، به عنوان رئیس جدید نمایندگی سیاسی ایران برای افغانستان از سوی تهران به سفارت در کابل برگزیده شد.

آقای قمی پیش از این مسؤولیت سرقنسولی ایران در هرات را نیز برعهده داشت.

حسن کاظمی قمی، کاردار سفارت ایران در کابل. عکس از نشریه العالم

مسوولیت‌های پیشین کاظمی قمی در افغانستان

  • از ۲۵ میزان ۱۴۰۰ تا ۴ قوس ۱۴۰۳: نماینده‌ی ویژه‌ُ رئیس جمهور ایران برای افغانستان؛
  • از ۲۶ قوس ۱۴۰۱ تا ۴ قوس ۱۴۰۳: رئیس جدید نمایندگی سیاسی ایران برای افغانستان؛
  • از سال ۱۳۸۰ تا سال ۱۳۸۱: به حیث سرقنسول ایران در هرات افغانستان.

کاظمی قمی از افراد نزدیک به نیروی قدس سپاه پاسداران است و گفته شده که نقش مهمی در گسترش روابط میان طالبان و تهران بازی کرده است.

او پیش از این، دستیار ویژه‌ اقتصادی وزارت خارجه‌ ایران، رئیس ستاد توسعه اقتصادی ایران، عراق و سوریه، سفیر ایران در عراق و رئیس نمایندگی ایران در عراق نیز بود.

مسؤوليت‌های پیشین کاظمی قمی در وزارت خارجه‌ی ایران:

  • از سال ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۴: دستیار ویژه اقتصادی وزیر امور خارجه؛
  • از سال ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۱: رئیس ستاد توسعه اقتصادی ایران، عراق و سوریه؛
  • از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۸: سفیر ایران در عراق؛
  • از سال ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۴: رئیس نمایندگی ایران در عراق.

کاظمی قمی اکنون در کابل به‌سر می‌برد و سرگرم دیدوبازدید با مقام‌های طالبان و برخی از سفیران و نمایند‌گان ویژه‌ کشورها برای افغانستان است.

برخی از آگاهان، روابط ایران با طالبان را چنین توصیف می‌کنند:

رحمت‌الله بیژنپور، آگاه روابط بین‌الملل، می‌گوید: «سیاست دولت پزشکیان غیر از سیاست پیشتر که محافظه‌کاران وضع می‌کردند، سیاست بازتر است و آنان می‌خواهند که سیاست را در ایران از کانال حوزه دیپلوماسی یعنی وزارت خارجه اعمال کنند.»

طالبان نیز سال گذشته برای سفارت افغانستان در تهران دیپلومات‌های شان را معرفی کرده‌اند و دو طرف در تعامل دیپلوماتیک قرار دارند.

اما تا هنوز به‌شمول ایران، هیچ کشوری طالبان را به رسمیت نشناخته است.