کمیشنر حقوق بشر ملل متحد میگوید که اقدامهای طالبان در برابر رسانهها با معاهدات جهانی بشری افغانستان ناسازگار است.
فولکر ترک تاکید میورزد که اداره همهجانبه طالبان بر فضای عمومی برای خبرنگاران و مردم افغانستان خفهکننده است.
آقای ترک از طالبان میخواهد که تعهدات جهانی افغانستان، بهشمول حق آزادی بیان بدون هرگونه تمایز را رعایت کنند.
گزارش تازه این سازمان نشان میدهد که رسانهها در افغانستان زیر فضای شدید سانسور و محدودیتهای دسترسی به اطلاعات فعالیت میکنند.
طالبان اما گزارش ملل متحد را رد میکنند
ملل متحد روز گذشته گزارشی از وضعیت رسانهها در بیش از سه سال حاکمیت طالبان منتشر کرد.
در این گزارش از نقض حقوق بشر و روندهای نگرانکننده آزادی رسانهها در افغانستان آمده است.
بهویژه اقدامهای محدودکننده و تعبیض نظام در برابر خبرنگاران و صدها مورد بازداشت، خشونت و بدرفتاری با آنان.
رئیس حقوق بشر ملل متحد در پیوند به این گزارش میگوید که اقدامهای طالبان با معاهدات جهانی حقوق بشری که افغانستان عضو آن است، ناسازگار است.
فولکر ترک افزوده که اداره همهجانبه طالبان بر فضای عمومی برای خبرنگاران و همهُ مردم افغانستان خفهکننده است. او از طالبان خواست به تعهدات افغانستان در پیمانهای جهانی عمل کنند، از جمله آزادی بیان.
این مقام ملل متحد میگوید: «چنین کنترول همه جانبهای بر فضای عمومی – یا آنچه از آن باقی مانده است – خفه کننده است، نه فقط برای خبرنگارانی که تلاش میکنند کار اساسی خود را با خطر بزرگ انجام دهند، بلکه برای همهُ مردم افغانستان. مقامهای طالبان باید تعهدات دولت افغانستان تحت میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی را برای تضمین حق آزادی بیان بدون هیچ گونه تمایز، از جمله جنسیت، رعایت کنند.»
از سویی هم در مقر ملل متحد نیز به این مساله پرداخته شد.
فرحان حق، معاون سخنگوی دبیرکل ملل متحد، میگوید: «این گزارش که از ۱۵ اگست سال ۲۰۲۱ – زمانی که مقامات بالفعل [طالبان] قدرت را به دست گرفتند – تا ۳۰ سپتمبر سال جاری را پوشش میدهد، میگوید که روزنامهنگاران، کارکنان رسانهها و رسانهها تحت شرایط بدتر سانسور و محدودیتهای دسترسی به اطلاعات فعالیت میکنند. زنان روزنامهنگار و کارکنان رسانه با اقدامات تبعیض آمیز خاصی روبهرو هستند که توانایی آنها را برای انجام کارشان محدود میکند.»
گزارش تازهُ ملل متحد گفته، کارمندان رسانهها که تصور میشود از خط قرمز وضعشده طالبان عبور کردهاند به گونه خودسرانه از چند ساعت تا چند ماه غیرعادلانه بازداشت شدهاند و در موارد ویژهای هم محکوم و زندانی شدهاند.
واکنش طالبان اما به این گزارش چه است؟
ذبیح الله مجاهد، سخنگوی طالبان، میگوید: «ما این گزارش را رد میکنیم؛ چون این گزارش متاسفانه براساس معلومات درست تهیه نشده است. اگر در افغانستان ما نشراتی داریم، رسانهها داریم؛ فعالیت رسانهیی داریم، برایشان چهارچوبها و قوانین خود را هم داریم.»
منع پخش تصاویر زندهجان در رسانهها و دسترسی محتسبان امر به معروف طالبان در رسانهها از دیگر محدودیتهای تازه بر کار رسانهای در افغانستان پنداشته شدهاست.
با این حال، طالبان گفته اند که رسانهها در افغانستان باید بر بنیاد شریعت عمل کنند. پس از اجرای قانون امر به معروف آنها نیز، توقف نشر تصاویر زندهجان در برخی رسانههای شماری از ولایتها گزارش شد و همچنان ورود دوربین به برخی نشستهای طالبان هم اجازه داده نشد.