رهرو عمرزاد رئیس مرکز هنرهای معاصر افغانستان میگوید که منع پخش تصویر جاندار توسط طالبان، نه تنها هنر و آزادی بیان را در افغانستان تحت فشار قرار میدهد؛ بلکه باعث میشود که جامعه جهانی از وضعیت واقعی داخل کشور نیز بیاطلاع بماند.
او در مصاحبه با مجله اکیولا گفته است: «این ممنوعیت بهطور موثری رویدادهای روزمره، ظلم، شکنجه و نقضهای متعدد سیاسی، قانونی و حقوق بشری طالبان را از چشم جهان پنهان میکند.»
طالبان در قانون جدید شان تحت عنوان «قانون امر به معروف و نهی از منکر» پخش و نشر تصویرهای جانداران را ممنوع کردهاند و در پی توشیح این قانون، نشرات شماری از تلویزیونها در ولایتهای تخار و بادغیس نیز متوقف شده است.
در عین حال ریاستهای اطلاعات و فرهنگ طالبان در برخی ولایتها به گونه همزمان، با مسؤولان رسانهها و نهادهای پشتیبان خبرنگاران نشستهای مشترک نیز برگزار کردهاند و در این نشستها از مسؤلان رسانههای محلی خواستهاند تا نشرات شان را بر بنیاد خواستهای طالبان آماده سازند.
اما رئیس مرکز هنرهای معاصر افغانستان میگوید که طالبان از این قانون به عنوان ابزاری برای فشار و سانسور رسانهها و جلوگیری از انعکاس «جنایات و فشارهای حقوقی» استفاده میکنند.
آقای عمرزاد تاکید میکند که منع انتشار تصاویر، محدود به رسانههای خبری نیست و به هنرمندان نیز اجازه تصویرسازی از موجودات زنده را نمیدهد.
او میافزاید این در حالی است که در دیگر کشورهای اسلامی، چنین قوانینی وجود ندارد و هنرمندان به خلق آثار هنری خود ادامه میدهند.
طالبان با بازگشت به قدرت در سال ۲۰۲۱ وعدههایی در زمینه احترام به حقوق بشر دادند؛ اما آقای عمرزاد میگوید که این تعهدات در چارچوب «سختگیرانه شریعت آنان» محدود شده است.
به گفته او پس از بازگشت طالبان به قدرت، هزاران دختر و زن از تحصیل در رشته هنر منع شدند. ساعات درسی هنر کاهش یافت و تمرکز بیشتری بر دروس دینی شده است. علاوه بر این، موسیقی و رقص به عنوان اعمال حرام معرفی و استفاده از آلات موسیقی کاملاً ممنوع شده است.
او میگوید که وضعیت هنرمندان در افغانستانِ زیر اداره طالبان اکنون وخیم است و این ممنوعیتها و محدودیتها آنان را با تهدیدات امنیتی و اقتصادی مواجه کرده است که خانوادههای آنان نیز از این وضعیت متاثر هستند.
در گزارشی که مجله اکیولا از این مصاحبه منتشر کرده، آمده است، با وجود تلاشهای بینالمللی محدود به نظر میرسد که نقضهای حقوق بشری توسط طالبان، به دلیل اعمال محدودیتهای شدید بر رسانهها و هنر، همچنان از دید جهان پنهان باقی بماند. این محدودیتها، تصویری تاریک از وضعیت افغانستان و حقوق مردم این کشور ارائه میدهد؛ در حالی که افغانستان به دلیل تحولات اخیر در سکوتی عمیق فرو رفته است.
