در گزارشی که توسط سارا آدامز، مأمور سابق استخبارات امریکا، منتشر شده است، به بررسی نقش القاعده، طالبان و ایران در حملههای حماس به اسرائیل پرداخته شده است. این گزارش که به مناسبت سالگرد این حملات منتشر شده، مدعی است که حملات مذکور نتیجه بیش از ۱۸ ماه برنامهریزی مشترک میان گروههای مختلف تروریستی بوده است.
این گزارش میافزاید که القاعده، طالبان افغانستان و سپاه پاسداران ایران در برنامهریزی و اجرای این عملیات نقشی محوری ایفا کردهاند. آدامز در این گزارش هشدار داده که عدم توجه به هشدارهای اطلاعاتی گذشته، میتواند عواقب خطرناکی داشته باشد. وی به حادثه ۱۱ سپتمبر اشاره میکند و میگوید: «همانطور که نادیده گرفتن هشدارها قبل از ۱۱ سپتمبر به فاجعه انجامید، در مورد حملات اخیر نیز هشدارهایی که نادیده گرفته شد، میتوانست از وقوع این فاجعه جلوگیری کند.»
وی همچنین تأکید کرد که همکاری میان این گروههای تروریستی برای ضربه زدن به منافع غرب، نیاز به بازنگری در سیاستهای اطلاعاتی دارد. به گفته آدامز، این همکاریها نه تنها مانع تلاشهای ضدتروریستی میشود، بلکه خطرات جدی امنیتی را نیز به همراه دارد.
جزئیات همکاری و برنامهریزی
براساس این گزارش، عملیات حماس به دست افراد سرشناسی از جمله حمزه بن لادن و سیفالعدل از القاعده، هبتالله آخندزاده و سراجالدین حقانی از طالبان و همچنین محمد دیف از فرماندهان حماس برنامهریزی شده است. این گزارش میگوید سیفالعدل به عنوان رابط اصلی ایران و القاعده نقش ایفا کرده و پیامهایی را از طریق مقامات ایرانی برای دولت افغانستان در زمان ریاست جمهوری اشرف غنی ارسال کرده است.
اهداف استراتژیک القاعده و تأثیرات تاریخی
آدامز به تاریخچه مبارزات القاعده اشاره میکند و بیان میکند که القاعده همچنان با دیدگاه مبارزه علیه امپریالیسم غرب به فعالیت خود ادامه میدهد. او معتقد است انتصاب هربرت ساموئل به عنوان کمیسر عالی فلسطین در ۱۱ سپتامبر ۱۹۲۲، رویدادی مهم در تاریخ القاعده است که موجب تشدید دشمنیها و در نهایت حملات ۱۱ سپتمبر ۲۰۰۱ شد.
تأثیر جنگ اوکراین و نقش ایران
در این گزارش آمده که حمله روسیه به اوکراین در فبروری ۲۰۲۲ توجه جهانی را از خاورمیانه منحرف کرد و فرصتی برای اجرای برنامههای حماس به وجود آورد. طبق این گزارش، در بهار ۲۰۲۲ سپاه پاسداران ایران جلسهای در افغانستان ترتیب داد که در آن رهبران القاعده و طالبان نیز حضور داشتند. در این جلسه تصمیم گرفته شد که حملات در ۷ اکتوبر ۲۰۲۳ اجرا شود، که مصادف با بیست و دومین سالگرد حمله امریکا به افغانستان است.
پیچیدگیهای داخلی طالبان و استفاده از تلگرام
در این گزارش به چالشهای داخلی طالبان نیز اشاره شده است. برای مثال، سراجالدین حقانی که ارتباطات خود را از طریق تلگرام با سپاه پاسداران ایران حفظ کرده، به طور غیرمستقیم به پیچیدگیهای روابط داخلی طالبان و چالشهای موجود در هدایت این گروه پرداخته است. به گفته آدامز، تلگرام به پلتفرم اصلی ارتباطات رمزگذاریشده بین سران تروریستی تبدیل شده که برای هماهنگی و تأیید برنامههای حمله از آن استفاده میکنند.
این گزارش همچنین اشاره میکند که عبدالغنی برادر و شیرعباس استانکزی، اگرچه از این توطئه آگاه بودند، اما هیچ اقدامی برای جلوگیری از آن نکردند.
نقش روسیه و حمایت از ایران
در پایان این گزارش آمده که گرچه روسیه نقش مستقیمی در توطئه نداشت، اما سپاه پاسداران ایران در بهار ۲۰۲۲ روسیه را از برنامههای خود آگاه کرد و به نظر میرسد تنها کشوری که به طور کامل از حملات حماس حمایت کرد، ایران بوده است.