افغانستان

بیست‌وسومین سالروز حمله‌ امریکا به افغانستان و پیامدهای آن

شانزدهم میزان برابر با بیست‌و سومین سال‌روز حمله ایالات متحده به افغانستان است.

ائتلاف جهانی به رهبری امریکا به هدف سرکوب القاعده به افغانستان حمله کرد و نزدیک به ۲ سال عملیات گسترده‌ نظامی را در افغانستان به راه انداخت و زمینه‌ ایجاد دولت‌های زیر حمایتش را فراهم کرد.

هرچند دست‌آوردهای بیست سال گذشته نتیجه‌ حضور امریکا و هم‌پیمانان‌اش در افغانستان دانسته می‌شوند؛ اما شماری از شهروندان می‌گویند که این دست‌آوردها بنیادی نبودند و با خروج این کشور از افغانستان فروریختند.

حمله‌ ایالات متحده و بریتانیا بر افغانستان زیر نام «عملیات آزادی بلند مدت» و در واکنش به حمله‌های القاعده به امریکا با جنگنده‌های هوایی ایالات متحده نخستین بمب‌ها را به مواضع طالبان در افغانستان فروریخت. این حملات بیشتر بر مرکزهای این گروه در کابل، قندهار، بلخ و شهر جلال‌آباد انجام شد. این حمله پس از آن آغاز شد که طالبان از واگذاری اسامه بن لادن رهبر شبکه القاعده به ایالات متحده سرباز زدند.

سرانجام این کشور با حمله‌هایش طالبان را از کابل بیرون راند و زمینه را برای ایجاد دولت تحت حمایتش در افغانستان فراهم کرد.

اما اسامه بن لادن، رهبر پیشین القاعده یک ماه پس از حمله‌ای ایالات متحده و بریتانیا در سال ۱۳۸۰ هجری خورشیدی به غارهای «توره بوره» در شرق افغانستان فرار کرد.

او با وجود بمباران‌ گسترده‌ ارتش ایالات متحده موفق شد به پاکستان فرار کند اما سال‌ها بعد در پاکستان کشته شد. عملیات نظامی ایالات متحده در درون خاک افغانستان ۲ سال به درازا کشید و سپس پنتاگون از ختم عملیات گسترده‌ نظامی در افغانستان خبر داد.

در بیست سال حضور امریکا، گاهی جنگ میان نیروهای امنیتی دولت پیشین تحت حمایت امریکا و طالبان شدت می‌گرفت؛ تا جایی‌که چند یک بار ولایت‌ قندز به دست طالبان افتاد اما از سوی دولت پیشین پس گرفته شد.

وضعیت همین گونه ادمه داشت. اما ائتلاف جهانی به رهبری ایالات متحده پس از ۲۰ سال حضور در افغانستان تصمیم به خروج گرفت.

دونالد ترمپ، رئیس جمهور پیشین ایالات متحده توافقنامه‌ای را در دوحه پایتخت قطر با طالبان برای خروج نظامیان امریکایی و پایان جنگ در افغانستان امضا کرد.

در هنگام امضای این توافقنامه، شمار نیروهای امریکایی در افغانستان به ۸ هزار و ۶۰۰ تن کاهش یافت. ثمره این خروج ظاهرا زمینه را برای بازگشت طالبان به قدرت فراهم کرد.

با خروج نیروهای امریکایی از ولایت‌ها و شهرهای بزرگ، طالبان وارد کابل شدند. اشرف غنی رئیس جمهور پیشین از افغانستان فرار کرد و طالبان بار دیگر بر کشور حاکم شدند.

اکنون به گفته‌ نماینده‌ی ویژه‌ ایالات متحده برای زنان و حقوق بشر افغانستان، طالبان افغانستان را به سال‌های حاکمیت نخست‌شان در دهه‌ی ۹۰ بازگردانده‌اند.

مکتب‌ها و دانشگاه‌ها به روی زنان بسته‌اند. صدای زنان «عورت » خوانده شده و مدرسه‌های جهادی برای پسران و دختران درحال گسترش‌اند.

صدف نیز هم‌چون یکی از ۱.۵ میلیون دختر دیگر است که با بازگشت طالبان به قدرت از رفتن به مکتب منع شده است. او می‌گوید آرزوهایش بر باد رفته است.

شماری از دانشجویان دختر می‌گویند که طالبان امروز با طالبان بیست سال قبل هیچ تفاوتی ندارند.

آزادی بیان، دموکراسی، پایه‌ریزی دولت‌های ظاهرا فراگیر و مستقل، برگزاری چندین دور انتخابات، تامین حقوق شهروندان، به‌ویژه آزادی زنان و ایجاد ارتش شاید مهم‌ترین دست آورهای بیست سال حضور نیروهای امریکایی و پشتیبانی این کشور از افغانستان باشد.

اما این دستاوردها هم‌چون یک نسیم خوش وزیدند و رفتند. همه این دست آوردها با خروج نیروهای امریکایی از افغانستان و بازگشت طالبان به قدرت فروریختند.

بیشترین شمار نیروهای امریکایی در افغانستان به ۹۰ هزار تن می‌رسید که سپس کاهش یافت و به هیچ رسید.

در این مدت ۲ هزار و ۴۴۸ سرباز امریکایی در افغانستان کشته و ۲۱ هزار تن زخمی شدند. بریتانیا نیز در ۲۰ سال حضور در افغانستان ۴۵۷ تن از سربازانش را از دست داد.

با وجود این شمار تلفات، اکنون نیز نهادهای امنیتی ایالات متحده بارها تایید کرده‌اند که القاعده در افغانستان هم‌چنان پایگاه دارد و درحال گسترش فعالیت‌هایش در کشور و منطقه است.