دیوان دادگستری اروپا، عالیترین مرجع قضایی این اتحادیه، در حکمی اعلام کرده است که اقدامات تبعیضآمیز طالبان علیه زنان، «مصادیق آزار و اذیت» محسوب میشود.
این حکم در پی شکایت دو زن از افغانستان از رد درخواست پناهندگی آنها توسط اداره مهاجرت اتریش صادر شده است.
در این حکم آمده است که کشورهای عضو اتحادیه اروپا میتوانند هنگام بررسی درخواست پناهندگی زنان افغانستان، تنها به جنسیت و ملیت آنها توجه کنند. دو زن شاکی در دادگاه اتریش استدلال کردهاند که شرایط حاکم بر زنان تحت سلطه طالبان بهتنهایی برای اثبات وضعیت ناهنجار آنها کافی است.
قوانین تبعیضآمیز طالبان علیه زنان
پس از به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان، قوانین متعددی وضع شد که به گفته دادگاه اتریش، «تبعیضآمیز» و دارای پیامدهای جدی برای حقوق اساسی زنان است. این دادگاه اعلام کرده است که زنان افغانستان ممکن است به دلیل جنسیت خود تحت حاکمیت طالبان در معرض آزار و اذیت قرار گیرند.
ارزیابی درخواستهای پناهندگی
دادگاه اتریش از دیوان دادگستری اروپا خواسته بود تا مشخص کند آیا این قوانین تبعیضآمیز میتواند به عنوان «آزار و اذیت» تلقی شود و به رسمیت شناختن وضعیت پناهندگی را توجیه کند. همچنین خواسته شده بود که دیوان مشخص کند آیا کشورهای عضو اتحادیه اروپا در ارزیابی درخواست پناهندگی زنان افغانستان باید به جز جنسیت و ملیت، عناصر دیگری را نیز در نظر بگیرند یا خیر.
نقض حقوق اساسی زنان
دیوان دادگستری اروپا در پاسخ به این پرسشها تأکید کرده است که برخی از این اقدامات، بهخودی خود نقض جدی حقوق اساسی بوده و باید به عنوان «آزار و اذیت» تلقی شوند. از جمله این موارد میتوان به ازدواج اجباری که به نوعی بردهداری شباهت دارد و همچنین نبود حمایت در برابر خشونتهای مبتنی بر جنسیت و خشونت خانگی اشاره کرد که میتواند مصداق رفتارهای غیرانسانی و تحقیرآمیز باشد.
دیوان همچنین تأکید کرده است که این اقدامات به دلیل تأثیر تجمعی و اجرای عمدی و سیستماتیک آنها، منجر به «انکار آشکار حقوق اساسی مرتبط با کرامت انسانی» میشود.