با گذشت یازده ماه از بازگشت دوباره طالبان به قدرت در افغانستان به نظر میرسد که مقامهای اینگروه دچار اختلافات شدید با یکدیگر شدهاند، اختلافاتی که سبب ایجاد تنشهای لفظی و درگیریهای مسلحانه بین جنگجویان آنان در نقاط مختلف کشور شده است.
یک منبع آگاه از درون طالبان با تائید اختلافاتهای درونی این گروه به تلویزیون آمو گفت که این اختلافات هر روز در حال افزایش است و حالا این گروه به سه دسته تقسیم شده است.
او که پیش از این مسئول کمیسیون نظامی طالبان در چند ولایت کشور بوده درباره این دستهبندی گفت که دسته اول به رهبری ملا برادر افرادی هستند که در روند صلح با امریکا شرکت داشتند و از افراد میانهرو طالبان به شمار میروند. دسته دوم به رهبری ملا یعقوب پسر ملا عمر افرادی هستند که بیشتر در جنگها شرکت داشتهاند و دسته سوم شبکه حقانی است که رهبری آن را سراجالدین حقانی به دوش دارد.
این منبع به آمو گفت: «اختلافات در امارت اسلامی (طالبان) زیاد شده و هر کس برای خود وظیفه تعیین کرده است. حضور شبکه حقانی در امارت اسلامی مشکلات فروانی را به بار آورده است و اگر اینگونه ادامه پیدا کند؛ حکومت تقسیم و تجزیه خواهد شد و ما به شدت نگران این وضعیت هستیم.»
دو رویداد در یک هفته
در تازه مورد، حداقل دو رویداد اختلافات کوچک میان جنگجویان طالبان در بخشهای مرکزی افغانستان در هفته روان رخ دادند.
سه روز پیش، سه محافظ حمید خراسانی آمر امنیت پیشین پنجشیر به جرم پوشیدن کلاه “پکول”، توسط طالبان پشتون تبار بازداشت شدند. آقای خراسانی در یک نوار صوتی که به دسترس رسانه ها قرار گرفت، از رهبران طالبان به ویژه ملا یعقوب و سراج الدین حقانی با لحن انتقادی و تضرع میخواهد که محافظان او را از بند رها کنند.
او در ادامه صحبت هایش طالبان هلمندی در پنجشیر را به قتل غیرنظامیان و دامن زدن به تعصبات قومی متهم کرده است. پیش از این منابع در گفتگو با تلویزیون آمو تأیید کرده بودند که در یک ماه گذشته، بیش از ۱۵ طالب تاجیک تبار از سوی طالبان پشتون تبار در پنجشیر بازداشت و شکنجه شده اند.
به گفته یک منبع محلی در ولایت پروان عصر دوشنبه در یک ایست بازرسی در منطقه «گلبهار» این ولایت، میان طالبان کندهاری و طالبان تاجیک تبار درگیری مسلحانه رخ داد. تا هنوز از تلفات احتمالی این درگیری آمار ی در دست نیست.
درگیری بر سر تقسیم قدرت
آگاهان مسایل سیاسی به این باور اند که طالبان باهم بر سر تقسیم قدرت و منابع مالی درگیریهای شدیدی دارند.
طارق فرهادی، آگاه مسایل سیاسی، به تلویزیون آمو گفت که اگر طالبان جلو جنگهای قومی را نگیرند، افغانستان وارد فاز تازهای از جنگهای داخلی خواهد شد.
او با بیان اینکه طالبان هرکدام امتیاز بیشتری میخواهند و ادامه این وضعیت برای افغانستان زیان بار خواهد بود گفت: «اختلافات و جنگ میان طالبان بر سر منابع است و اگر طالبان این مورد را مهار نکنند، برای افغانستان و طالبان زیان بسیار بزرگی خواهد داشت.»
سفرهای پی هم ملا برادر آخوند به کندهار، برگزاری چندین نشست مشورتی اضطراری، سفر مقامهای بلند رتبه طالبان به شمال کشور به ویژه پنجشیر، سرکوب و زندانی ساختن فرماندهان غیرپشتون طالبان و جدایی برخی از فرماندهان تاجیک تبار، ازبیک تبار و هزاره تبار از صف طالبان خود بیانگر عمق اختلافات درونی طالبان است.
با آنکه مقامهای ارشد طالبان بارها تلاش کردهاند تا این اختلافات را پنهان نگاه دارند؛ اما تاهنوز تلاش آنها نتیجهای نداشته و طالبان پشتون تبار بارها با طالبان غیرپشتون در بخشهای گوناگون افغانستان درگیر شدهاند.
بربنیاد گزارشهای موجود طالبان تاکنون در ولایتهای فاریاب، تخار، پنجشیر، کاپیسا، پروان، قندز و سرپل درگیریهای خودی داشتهاند که این درگیری تلفات سنگینی برجای گذاشته است.
در همینحال، اسماعیل مشعل، آگاه مسایل سیاسی، میگوید که اختلافهای شدید میان گروه حقانی و ملا برادر در صفوف طالبان ایجاد شده است و این دو گروه بارها در ارگ ریاست جمهوری، وزارت دفاع و وزارت امور داخله با هم درگیر شدهاند.
او میافزاید که این اختلافها سبب جنگ داخلی دیگری در کشور خواهد شد و نیاز است، طالبان به سوی انتخابات رفته و بگذارند یک دولت فراگیر و مردم سالار ایجاد شود.
آقای مشعل اظهار داشت: «طالبان بالای باز شدن مکتبها، (تشکیل) حکومت همه شمول، تعیینات در وزارتخانهها و سهم اقوامدر حکومت اختلافات شدید دارند و در برخی موارد درگیریهای مسلحانه خودی نیز بین طالبان رخ داده است.»
این درحالی است که ملا یعقوب وزیر دفاع طالبان در یک پیام صوتی از مقامهای آنان انتقاد کرده و گفته بود که “اطاعت پذیر” نیستند و در هفتهی روان طالبان سه درگیری خودی در ولایتهای پنجشیر، پروان و کاپیسا داشتند.