دیدار رییس سازمان جهانی بهداشت با نور جلال جلالی، سرپرست وزارت صحت زیر اداره طالبان با موجی از واکنش‌ها و انتقادها همراه شده است.
برخی با اشاره به محدودیت‌های طالبان بر زنان و دختران کشور، با انتقاد جدی از این دیدار آن را «سیلی» به‌روی زنان افغانستان گفته‌اند.
رییس سازمان جهانی بهداشت، ناوقت دیروز (شنبه،۳۰ سرطان) در حساب کاربری‌اش در اکس خبر داد که او با سرپرست وزارت صحت زیر اداره طالبان در مورد «وضعیت بهداشت در افغانستان و دسترسی زنان به کار و آموزش» دیدار کرده است.
وزارت صحت زیر اداره طالبان نیز اعلام کرد که سرپرست این وزارت در رهبری یک هیات به سویس سفر کرده است.
آقای جلالی در ماه سنبله سال ۱۴۰۱ هنگامی که معین اداری وزارت داخله طالبان بود، در نشست خبری گفته بود: «بر کندک‌های انتحاری طالبان افتخار» می‌کند.
نور جلال جلالی گفت: «کندک‌های استشهادی [انتحاری] از جهاد ما برای ما باقی مانده و افتحار ما است. البته کاهش و افزایش آن یک مساله مرموز خود ما است. حالا ضرورت هم نیست.»
او به‌گفته وزارت صحت زیر اداره طالبان، به سویس سفر کرده تا در نشست‌های مختلف نهادهای جهانی شرکت کند و در مورد وضعیت بهداشت در افغانستان زیر اداره طالبان، با برخی نهادها به‌شمول رییس سازمان جهانی بهداشت «دیدار و رای‌زنی» کند.
در خبرنامه وزارت صحت، زیر اداره طالبان، آمده است: «در این سفر محترم وزیر صحت‌‌عامه [طالبان]، علاوه بر شرکت در نشست‌های سازمان‌های مختلف بین المللی، با داکتر تیدروس مسوول عمومی سازمان صحی جهان، در مورد کنترول امراض ساری، محو بیماری پولیو، گسترش خدمات صحی، شفافیت و معیاری سازی خدمات صحی در افغانستان دیدار و گفتگو کرد.»
ناوقت روز شنبه، رییس سازمان جهانی بهداشت هم در حساب کاربری‌اش در اکس تصویرهای از دیدار خود با آقای جلالی را پخش کرد و نوشت که در مورد «مبارزه با بیماری‌پولیو یا فلج کودکان، و دسترسی زنان به آموزش و کار» با او دیدار و گفت‌وگو کرده است.
تدروس آدهانوم گبریسوس در اکس نوشت: «ما هم‌چنین در مورد اهمیت حیاتی تضمین دسترسی زنان افغان به فرصت‌های تحصیلی و شغلی صحبت کردیم.»
باتوجه به محدودیت‌های سخت‌گیرانه طالبان، در بخش کار و آموزش زنان و دختران که برخی آن شامل بخش بهداشت نیز می‌شوند، این دیدار با موجی از «واکنش‌ها و انتقادهای جدی» همراه شده است.
در همین حال، اصیلا وردک دیپلومات پیشین، طالبان را در کشتار کارمندان واکسین پولیو متهم دانسته و در یاداشتی در اکس گفته باید در این دیدار در مورد کشتار کارمندان واکسین پولیو نیز پرسیده می‌شد.
خانم وردگ گفته است: «ای‌کاش از او می‌پرسیدید، چرا این همه واکسیناتورهای بی‌گناه را در افغانستان کشتند؟»
رییس پیشین ریاست صحت کابل، نیز طالبان را متهم کرده و در اکس نوشته که مانع کارزار مبارزه با پولیو یا فلج کودکان بوده‌اند.
خوشحال نبی‌زاده، رییس پیشین ریاست صحت کابل گفت: «صدها کمپاینر و کارمند واکسن پولیو توسط طالبان به شهادت رسیدند. اما حالا که پولیو سبب شده پای نماینده طالبان را در مهم‌ترین پلت‌فورم بکشاند، هم طالبان و هم ملل متحد از آن استقبال کرده‌اند.»
طالبان تاهنوز در مورد ادعاهای که آنان را در پیوند به کشته شدن کارمندان واکسین پولیو در سال‌های گذشته متهم دانسته، واکنش رسمی نداشته‌اند.
یکی از قانون‌گذاران پیشین کشور نیز در مورد این دیدار در یاداشتی در اکس گفته، تصویر با طالبان، به باور او «سیلی» بر روی میلیون‌ها زن افغانستان بوده است.
مریم سلیمان‌خیل، عضو پیشین مجلس نمایندگان پیشن در اکس نگاشته است: «اگر سازمان جهانی بهداشت می‌خواهد از زنان «حمایت کند»، باید یک فرستاده زن می‌فرستاد. این تصویر با طالبان، سیلی بر صورت میلیون‌ها زن افغان است.»
یکی عضو پیشین پارلمان پاکستان نیز در اکس نوشته و پرسیده که آیا این «یک شوخی» است؟
بشرا گوهر، عضو پیشین پارلمان پاکستان گفته است: «آیا این یک شوخی است؟ بیش‌تر شبیه یک نشست برای مشروعیت بخشیدن به اشغال افغانستان از سوی هراس‌افگن‌ها است.»
اما نهادهای مرتبط به ملل‌متحد، با چنین دیدارها و تعامل‌ها، چه سیاستی را در مساله افغانستان دنبال می‌کنند؟
سیما نوری، فعال حقوق‌بشر در این باره چنین نظر دارد: «این سیاست‌ها کامل دو پهلو به‌نظر می‌رسد، از طرف ملل‌متحد می‌خواهد، ضرورت‌های جامعه افغانستان را به‌این بهانه پیدا کند، ولی خودش نقض آشکارای حقوق‌بشر است، پیامدهای سیاسی خواهد داشت.»
در این میان، مردم هم‌چون گذشته بار دیگر از جهان می‌خواهند تا در هر تعاملی با طالبان، مساله حقوق‌بشری افغانستان را اولویت دهند.
یک باشنده کابل به آمو گفت: «زمانی‌که طالبان برای زنان و مردان فرصت کار را مساعد کردند، مکتب‌ها و دانشگاه‌ها را باز کردند، آن زمان باید جهان همرای طالبان تعامل کند.»
یکی از باشندگان دیگر کابل نیز نظر مشابه ارائه کرد: «جهانی وقتی طالبان را بشناسد، مکتب‌ها باز شوند. دانشگاه‌ها باز شوند. مردم از این فقر و بیچارگی رها شوند.»
با این همه، در حالی سرپرست وزارت صحت زیر اداره طالبان به سویس رفته و در مورد وضعیت بهداشت در کشور رای‌زنی می‌کند که هزاران دانش‌جوی دانشکده‌های پزشکی، دانشگاه‌های دولتی و خصوصی کشور، به‌دلیل دستورهای طالبان از تحصیل محروم شده‌اند.
موردی که ممکن به‌گفته فعالان حقوق‌بشری، افغانستان را در درازمدت با کم‌بود جدی پزشکان و کارمندان زن در بخش بهداشت روبه‌رو خواهد ساخت.
