جهان

در باره چرخبال حامل رییس‌جمهور ایران که دچار سانحه شد

سانحه‌های هوایی در ایران‌ و جان باختن مقام‌ها در این رویدادها در گذشته نیز پیشینه داشته است.

لاشه چرخبال رییس جمهوری ایران، پس از سانحه در دل بخشی از کوهستانی شمال غرب ایران سقوط کرده‌ست. این چرخبال ویژه رییس جمهوری ایران، ساخت شرکت بل ایالات متحده بوده‌ست.

نوعیت آن بل ۲۱۲ بوده و گنجایش ۱۴ سرنشین را داشته است. با ۱۷ متر درازا، ۳ متر بلندی و توانایی انتقال ۵ تُن وزن.

سرعت کروز آن ۱۹۰ کیلومتر و ‏شعاع پروازی حدود ۴۵۰ کیلومتر است.

چنین سانحه هوایی، در ایران کم‌پیشینه نبوده، پیش‌تر نیز برخی مقام‌های ایرانی و نظامیان این کشور در چنین رویدادهای مشابه جان باخته‌اند. دست‌کم ایران از سال ۲۰۰۰ به‌این‌سو، بربنیاد آمارهای رسمی بیش از ۲۰ مورد سانحه هوایی در ایران رخ که بیش‌تر از هزار کشته به‌جا مانده‌ است.

آمارهای سانحه‌های هوایی در ایران؛ سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۵:

سال ۲۰۰۰ میلادی – یک فروند هواپیمای «سی-۱۳۰» نیروهای هوایی ارتش ایران  سقوط کرد و در  سال ۲۰۰۱ میلادی  در سقوط هواپیمای روسی «یاک-۴۰» – به‌شمول وزیر راه ایران، خدمه هواپیما، برخی مقام‌های دیگر ایران کشته شدند.

در  سال ۲۰۰۲ میلادی، هواپیمای «ایلیوشین-۷۶» نیروی هوایی سپاه پاسداران ایران، تلفاتی نداشت.

سال ۲۰۰۲ میلادی، هواپیمای «توپولوف-۱۵۴» برخورد با کوه در نزدیکی خرم‌آباد – ۱۱۹ کشته برجا گذاشت؛ در سال ۲۰۰۳ میلادی، سقوط هواپیمای «ایلیوشین-۷۶» متعلق به سپاه پاسداران ایران، ۲۷۶ کشته برجا گذاشت.

در سال ۲۰۰۵ میلادی، در سانحه هواپیمای حامل خبرنگاران و برخی نیروهای ارتش ایران، بیش از ۱۱۰ تن کشته شد.

آمارهای سانحه‌های هوایی در ایران؛ از سال ۲۰۰۵ به‌بعد:

در سال ۲۰۰۶ میلادی، یک هواپیمای «فالکن-۲۰» متعلق به سپاه پاسداران سقوط کرد و برخی از مقام‌های ارشد سپاه، از جمله احمد کاظمی، فرمانده نیروی زمینی سپاه کشته شدند.

در سال ۲۰۰۷‌ میلادی، در سقوط یک فروند هواپیمای نظامی، ۲ تن کشته.

در سال ۲۰۲۳ سقوط یک فروند هواپیمای آموزشی در فرودگاه پیام کرج، ۲ تن کشته برجا گذاشت.

تحریم‌های جهانی موجود بر ایران، یکی از دلایل سانحه‌های هوایی در ایران گفته شده، چنان‌که آگاهان نیز می‌گویند، تحریم‌ها بر ایران سبب شده تا این کشور چرخبال‌های پیش‌رفته و ابزارهای مورد نیاز آن را خریداری نتواند و به‌باور آنان، در ناگزیری از چرخبال‌های کهنه که برخی آن از دوره شاهی ایران استند، کار گیرند. موردی که جواد ظریف، وزیر پیشین خارجه ایران نیز امروز دوشنبه در گفت‌وگو با شبکه خبر ایران روی آن با جدیت تاکید ورزیده است.

محمد جواد ظریف، وزیر پیشین خارجه ایران می‌گوید: «یکی از مقصران اصلی فاجعه دیروز ایالات متحده آمریکا بود که علی‌رغم دستور دیوان بین‌المللی دادگستری، فروش قطعات هواپیما و هوانوردی را به ایران تحریم کرده و اجازه نمی‌دهد که مردم ایران از امکانات خوب هوانوردی برخوردار باشند.»

با این همه، برخی آگاهان امور هوایی، معیارهای خلبانان و مدیریت کیفی، کوتاهی در رعایت معیارهای ایمنی جهانی برای هواپیماها و مدیریت و برنامه‌ریزی‌های نادرست را برخی دلایل دیگر در سانحه‌‌های هوایی می‌دانند.