پنجم می برابر است با روز جهانی قابله. برخی از شهروندان کشور به ویژه زنان میگویند که افغانستان با کمبود شدید قابلهها به ویژه در بخشهای دور دست روبرو است و بسیاری زنان به دلیل نبود قابله و مرکزهای بهداشتی جانهای شان را از دست میدهند.
شکیبا که ۱۶ ساله است و در یکی از بخشهای دور دست ولایت هرات زندگی میکند میگوید که از شش ماه به اینسو بار دار است و چشم به راه نخستین کودکش است.
از همین اکنون از نبود پزشک زن و قابله در منطقهی شان نگران است.
او گفت: «من شانزده ساله هستم، شش ماه باردار هستم در منطقه ما کلینیکها و قابله زن وجود ندارد من خیلی از این میترسم که سن من خورد است زمانی که ولادت کنم تا شهر بروم خودم یا طفلم از بین نرویم از این خاطر خیلی میترسم.»
در همین حال، شماری از قابلهها میگویند پس از وضع محدودیت بر کار نهادها اکنون شمار قابلهها در بخش های دور افتاده کاهش یافته است.
سیما مهمند، یکی تن قابلهها در ولایت فراه به آمو گفته است: «روز جهانی قابله در حالی فرا رسیده است که افغانستان با کمبود شدید پرسونل صحی خصوصا قابله مواجه است، چون قابلههایی که سند تاییدی وزارت را داشته باشند اندک است و اکثریت دختر خانمها هستند که دو سال را میخوانند تکمیل میکنند اما امتحان وزارت از آنها اخذ نمیشود و بدون داشتن سند تاییدی وزارت حق کار کردن ندارند حتی به کلینیکهای شخصی و مناطق دور دست کشور هم به قابله نیاز اساسی دارد.»
بر بنیاد آمارهای ملل متحد در هر ماه، ۲۴ هزار زن در بخش های دور افتادۀ افغانستان زایمان میکنند و آنها به پزشکان ماهر و قابلهها به ویژه در زمان بحران بشری کنونی نیاز دارند در شرایطی که به گفتهای این سازمان شمار قابلهها در افغانستان اندک است.
از سویی هم، انجمن داکتران نسایی_ ولادی افغانستان نیز اعلام کرده است که سالانه از هر صدهزار مادر، نزدیک به ۶۰۰ تن آن در افغانستان جانهای شان را به دلیل مشکلات بارداری و زایمان از دست میدهد.
برخی از زنان در بخش های دور افتاده میگویند که به قابلهها دسترسی ندارند و برای انجام معاینات زنان و زایمان ناگزیر اند به مرکز شهرها برای درمان بروند.
زری گل، باشنده ولسوالی جوین فراه افزود: «باشنده ولسوالی جوین فراه هستم آنجا نه قابله است نه داکتر است اگر به خانواده ما کسی مریض شود مجبور هستیم که به مرکز فراه برویم به داکتر و با مشکل اقتصادی که داریم شرایط برای ما سخت میشود.»
از سوی هم صندوق جمعیت ملل متحد (یوانافپیای) به مناسبت روز جهانی قابلهها گفته است که در حال حاضر جهان با کمبود یک میلیون قابله روبرو است.
درحالی که بخشهایی از کشور در چند ماه اخیر گواه زمین لرزه و سیلابهای پیهم بوده است صندوق جمعیت ملل متحد میگوید شوکهای آب و هوایی و سیلابها دسترسی به خدمات زنان و زایمان و قابلهها را به مشکل روبه رو میسازد.
بر بنیاد آمار سازمان جهانی بهداشت، افغانستان با ۶۳۸ مرگ در هر صدهزار تولد زنده، بلندترین آمار مرگ و میر مادران را در آسیا دارد.