سازمان حقوق بشری رواداری در یک گزارش تازه با انتقاد از سیاستهای «سختگیرانه» طالبان بالای رسانهها در افغانستان گفته است که دسترسی مردم به اطلاعات با گذشت هر روز «دشوارتر» شده است.
این سازمان در این گزارش با ۲۶۴ تن بهشمول ۶۱ زن در ۲۸ ولایت صحبت کرده است. در گزارش آمده است که طالبان در بیش از دو و نیم سال گذشته بهطور سیستماتیک حق آزادی بیان و حق دسترسی به اطلاعات را محدود ساختهاند.
در این گزارش آمده است که محدودیتهای اعمال شده بر آموزش، کار و گشت و گذار طالبان بر علیه زنان از امکان دسترسی بیشتر رواداری به مصاحبه شوندگان زن کاسته است.
یافتههای رواداری نشان میدهند که طالبان مقررات و محدودیتهای سختگیرانهای را در برابر رسانهها وضع کردهاند، بهویژه در قسمت نشر گزارشهای مرتبط با رویدادهای نقض حقوق بشر با استفاده از ابزارها و شیوههای گوناگون فشار، ترس و تهدید جلوگیری میکنند.
این سازمان با اشاره به فرمان اخیر طالبان در قسمت عدم نشر تصاویر از نشستهای مقامهای آنان گفته است که این امر در واقع «موجب کتمان» بخش مهمی از اطلاعات مرتبط با رویدادهای نقض حقوق بشر در افغانستان شده است.
این گزارش که اطلاعات را از ۲۱ اگست سال ۲۰۲۱ تا ۳۱ مارچ سال روان میلادی جمعآوری کرده گفته است: «اعمال محدودیتهای شدید و تبعیضآمیز بر کار زنان در رسانهها، بازداشت خودسرانه و شکنجهی خبرنگاران، بازداشت و حتا قتل معترضان و منتقدان و عدم پاسخگویی و حسابدهی به مردم از مهمترین مواردیاند که توسط طالبان در مدت نزدیک به سه سال گذشته انجام شده است.»
در این گزارش افزوده شده است که طالبان از هیچ قانون برای ارائه معلومات برای مردم پیروی نمیکنند و به همین دلیل هیچ ساز و کار مشخص برای ارائه اطلاعات ندارند.
سازمان رواداری در ادامه نگاشته است که طالبان از رسانههای دولتی برای تبلیغ سیاستهای خود استفاده میکنند و اداره اطلاعات و فرهنگ طالبان و همچنان اداره امر به معروف و نهی از منکر آنان صلاحیت دارند تا مطابق پالیسی خود شان محتوای این رسانهها را بررسی کنند.
طبق این گزارش، شماری از خبرنگاران شاهدان عینی و بستگان قربانیان نقض حقوق بشر به دلیل دادن معلومات و مصاحبه با رسانهها و نهادهای حقوق بشری بازداشت زندانی و شکنجه شده اند.
رواداری افزوده است که در تاریخ ۲۶ جولای ۲۰۲۲ اداره استخبارات طالبان یک خبرنگار محلی را در شهر میمنه ولایت فاریاب به خاطر تهیه گزارش درباره قضایای نقض حقوق بشر بازداشت کردند که پس از چند روز با تلاش بزرگان محلی از زندان رها شد. او طی این مدت مورد شکنجه و بدرفتاری قرار گرفته است.
بربنیاد این گزارش، ادارات استخبارات و اطلاعات و فرهنگ طالبان به خبرنگاران و رسانههای محلی هشدار دادهاند که از پوشش خبری قتلهای هدفمند کارمندان حکومت پیشین «جداً خودداری کنند.» به همین دلیل در حال حاضر رسانهها در داخل افغانستان نمیتوانند این گونه قضایا را پوشش خبری بدهند.
با این همه رواداری گفته است طالبان با آن که نسبت به وضع موجود و چالشهای به شماره را ایجاد کردند پاسخگویی ندارند و با گذشت هر روز مقررات سختگیرانهتر را برای اجرای محدودیت بر حق دسترسی به اطلاعات و آزادی بیان وضع کردهاند.
طالبان تا اکنون در باره این گزارش چیزی نگفتهاند.