نماینده افغانستان بیانیه‌ی مشترکی که ۴۰ کشور از آن پشتیبانی کرده‌اند را در پنجاه‌و پنجمین نشست شورای حقوق بشر ملل متحد ارائه کرد.
در این بیانیه آمده است که محدودیت‌ها و فرمان‌های طالبان در برابر زنان به گونه گسترده و نظام‌مند، ممکن است به آزار جنسیتی مبدل شود.
در بیانیه تاکید شده که وضعیت وخیم زنان و دختران افغانستان، نیازمند واکنش هماهنگ کل جامعه جهانی است.
بیانیه همچنان از دولت‌ها خواسته، اطمینان حاصل کنند که در جریان هر گونه تعامل با مقام‌های طالبان، بر تعهدات افغانستان برای احترام به حقوق بشر و اطمینان از مشارکت فعال سهام‌داران افغانستان، به شمول زنان، در گفت‌وگوهای مربوط به آینده کشور تاکید صورت می‌گیرد.
در این بیانیه مشترک افغانستان و ۴۰ کشور بر پاسخگویی فوری در مورد نقض حقوق بشر در افغانستان پا فشاری شده است.
در بیانیه از وضعیت وخیم زنان و دختران در افغانستان و آپارتاید جنسیتی در پی محدودیت‌های گسترده و نظام‌مند طالبان یاد شده‌است.
از این بیانیه ۴۰ کشور پشتیبانی کرده‌اند، به شمول ۲۸ کشور عضو اتحادیه اروپا، آسترالیا، یمن، شلی، کلمبیا و برخی کشورهای دیگر.
اما از میان کشورهای منطقه، تنها تاجیکستان این بیانیه را تایید کرده است.
در بیانیه ۴ خواست کلیدی مطرح شده‌است.
- نخست، بر رصد وضعیت حقوق بشری در افغانستان تاکید شده است؛
- دوم، از سیاست تازه دادگاه بین‌المللی جرایم در مورد جرایم مبتنی بر جنسیت استقبال شده؛
سوم، از دولت‌ها خواسته شده‌است که در جریان تعامل با طالبان، بر احترام افغانستان به تعهدات حقوق بشری و اطمینان از مشارکت سهام‌داران افغانستان به شمول زنان در گفت‌وگوهای مربوط به افغانستان تاکید کنند.
در بیانیه از دولت‌ها خواسته شده که در جریان مذاکرات روی کنوانسیون جنایات علیه بشریت، در جهت بازتاب کافی آزار جنسیتی نظام‌مند تلاش ورزند.
خواسته‌های بیانیه‌ی مشترک افغانستان و ۴۰ کشور در ملل متحد:
- نظارت از وضعیت حقوق بشری در افغانستان؛
- حاصل کردن اطمینان طرف‌های اساسنامه رم از همکاری موثر و کامل با دفتر دادستانی دادگاه بین‌المللی جرایم در رابطه به تحقیقات؛
- اطمینان از تاکید دولت‌ها در جریان تعامل با طالبان، بر احترام افغانستان به تعهدات حقوق بشری و اطمینان از مشارکت سهام‌داران افغانستان به شمول زنان در گفت‌وگوهای مربوط به آینده‌ی افغانستان؛
- بازتاب کافی آزار جنسیتی نظام‌مند از سوی دولت‌ها؛
اصیلا احمدزی، فعال حقوق زن درباره محدودیت‌های طالبان بر زنان می‌گوید: «زنان اخیراً با بیماری‌های روحی و روانی، بیکاری و همچنان با محرومیت تحصیل روبه‌رو اند. بیشتر زنان خانه نشین اند و کسانی‌که در افغانستان زندگی می‌کنند، مورد افسردگی قرار گرفته‌اند.»
این بیانیه خواستار پاسخگویی فوری در مورد نقض حقوق بشر، متناسب با وخامت وضعیت در افغانستان شده است.
همچنان در آن تاکید شده که با توجه به وخامت وضعیت زنان و دختران در افغانستان، جامعه جهانی باید واکنش هماهنگ داشته باشد.
مریم، فعال حقوق زن گفت: «طالبان در افغانستان طی دو سال گذشته زنان و دختران بالاتر از صنف ششم را از تحصیل منع کرده و همچنان کار زنان را در نهادهای دولتی و خصوصی نیز منع کرده و آزادی اجتماعی زنان را سلب کرده‌اند.»
پیش از این بارها بخش زنان سازمان ملل‌متحد و گزارش‌گر ویژه حقوق بشر این سازمان برای افغانستان، وضعیت زنان زیر سایه سیاست‌های سخت‌گیرانه‌ی طالبان را «آپارتاید جنسیتی» توصیف کرده‌اند.
اما تاکنون آنچه که که زنان تبعیض نظام‌مند جنسیتی می‌خوانند شامل کنوانسیون جنایت علیه بشریت نشده است.
با این حال، تلاش جریان دارد تا این تبعیض وارد کنوانسیون شود و طالبان هم وارد روند پاسخگویی جهانی.
