جوانان در ولایت خوست میگویند که هزینههای طویانه در این ولایت بسیار بلند است و آنان ناگزیر هستند که برای فراهمآوری این پول، راههای دشوار مهاجرت را در پیش بگیرند و ترک کشور کنند.
این جوانان خوستی میگویند که هزینه طویانه در این ولایت تا دو میلیون افغانی نیز میرسد.
ثناالله باشنده ولایت خوست میگوید: «کم از کم طویانه دو صدهزار تا سهصدهزار افغانی میشود. در اینجا برای جوانان کار نیست و جوانان مجبور میشوند که راه مهاجرت و سختیهایش را در پیش بگیرند؛ تا پول طویانه را پیدا کنند. خواست ما از حکومت (طالبان) این است که در کاهش مقدار طویانه همراه مردم کمک کنند».
حمیدالله باشنده دیگر ولایت خوست میگوید: «طویانه بسیار بالا است و باید پایین شود؛ چون برای جوانان بسیار مشکل است که این مقدار پول را پیدا کنند. آرزو دارم که خانوادهها پول اندک برای عروسی درخواست کنند».
میگویند که در ولایت خوست، خانوادههای عروس از پنجصدهزار تا دو میلیون افغانی طویانه درخواست میکنند و در بسیاری از حالتها، گفته میشود که اگر این پول را کمتر درخواست کنند، به این معنا است که دختر شان ارزش کمتری داشت.
اما عالمان دین آن را فرهنگ ناپسند میدانند و میگویند که از رهگذر آموزههای انسانی و اسلامی جایگاهی ندارد.
ضیاالرحمن عالم دین میگوید: «طویانه از نظر اسلام حق شخصی همان دختر است که تعرض کسی دیگری در این باره اجازه نیست و بدون اجازه او، دخالت دیگران حرام است. از نظر اسلام پول زیاد در خواستکردن در طویانه نیز کار درستی نیست».
نامزدی از خوشترین دورههای زندگی و آغاز یک راه طولانی مشترک است؛ راهی که اگر از همان نخست هزینهبر باشد، ادامه راه را برای هر دو طرف دشوار خواهد ساخت.
طالبان میگویند که وزارت حج و اوقاف آنان، به امامان مسجدها دستور تبلیغ در برابر طویانه را داده است.
عبدالواسع اسلام رییس حج و اوقاف طالبان در خوست میگوید: «ما این موضوع را به ملا امامان گفتهایم و این حق مسلم یک زن است که خودش تصمیم بگیرد».
طویانه تنها در خوست نه؛ بلکه افغانستان شمول است.
در سالهای گذشته، هرچند تلاشهایی برای کاهش و یا هم از میان برداشتن این رسم ناپسند صورت گرفته است؛ اما از آنجا که این موضوع در سنتهای اجتماعی ریشه دوانده است، دیده میشود که این تلاشها هیچ تغییر مثبتی به دنبال نداشته است.