محدودیتهای آموزشی در برابر دختران، سبب شده است که برخی از خانوادهها به کشورهای همسایه پناه ببرند. این خانوادهها میگویند که در ایران و پاکستان نیز در نبود مدرکهای اقامت، دختران شان با چالشهای آموزشی روبهرو هستند.
خانوادههای که به کشورهای همسایه مهاجر شدهاند، میگویند که برای برداشتهشدن محدودیتهای آموزشی دختران از سوی طالبان، لحظه شماری میکنند؛ تا دوباره به کشور برگردند.
در گوشهای یک اتاق در اسلامآباد، دختری به چشم میخورد که برای دستیابی به صفحههای بهتر زندگیاش، راه مهاجرت را در پیش گرفته است؛ تا آموزشاش را ادامه دهد.
آمنه کریمی، صنف دهم مکتب بود که با محرومیتهای آموزشی روبهرو شد و این ممنوعیت از حق آموزش ناگزیرش کرد تا برای بلندبردن سطح اندوختههایش، به مهاجرت تن بدهد؛ اما در نبود مدرک اقامت، در پاکستان نیز برایش اجازه ادامهی آموزش داده نشده است.
آمنه کریمی میگوید: «در پاکستان هستیم. دختران را می بینم که مکتب، کالج و دانشگاه میروند. وقتی میبینم که آنان با خیال راحت به مکتب میروند و اما من نمیتوانم، بیشتر حالام به هم میخورد و روح و روانم متاثر میشود».
این داستان ناخوشایند در میان بسیاری از خانوادهها که به دلیل ادامهی آموزش دخترانشان راه مهاجرت را در پیش گرفتهاند، یکسان است؛ دخترانی دانشآموزی که در کشورهای همسایه نیز نتوانستهاند که به آرزوهایشان دست پیدا کنند.
راحله تلاش فعال حقوق زن میگوید: «بعضی از مکاتب و آموزشگاهها از سوی شهروندان افغانستان ایجاد شده بود – که هرچند فیس آن نیز گزاف بود- و برخیها حاضر بودند که به گونهی رایگان در آنجا تدریس کنند؛ اما حکومت پاکستان این مکاتب و آموزشگاهها را نیز اجازه نداد که فعالیت بکنند تا اطفال افغانستان درس بخوانند».
در ایران نیز دختران با سرنوشت مشابه روبهرو هستند.
صدف دو سال پیش به دلیل محدودیتهای سختگیرانهی طالبان، به ایران آمد تا فرزندانش در مکتبهای ایران آموزش ببینند؛ اما در نبود «مدرک اقامت» به آنان نیز اجازهی رفتن به مکتب داده نشد.
صدف میگوید: «مهاجرانی که به خاطر تهدید طالبان کشور خود را ترک کردهاند و به ایران آمدهاند تا زمینهی تحصیل برای فرزندانشان فراهم شود؛ بنابر مشکلات اقتصادی و نداشتن مدارک همچنان با مشکلاتی ادامهی آموزش برای فرزندانشان مواجه هستند. در مدرسههای ایران برای کودکان ما زمینهی آموزش فراهم نیست و ما از آیندهی نامعلوم کودکان خود نگران هستیم. برای کودکان، ما آموزش میخواهیم و میخواهیم که مثل یک شهروند ایرانی، دور از تعصب، توهین و تحقیر زندگی کنیم».
هدیه صاحبزاده، فعال حقوقبشر میگوید: «کسانی که به ایران آمدهاند، نمیتوانند به درس و تحصیل خود ادامه بدهند. بنابر دو دلیل: یکی اینکه اسناد و مدارک کافی ندارند که مدرسهها و دانشگاههای ایران بپذیرد و دوم اینکه، بعضیها بنابر مشکلات اقتصادی نمیتوانند کودکانشان را به مکتب بفرستند که تمام این بدبختیها بر میگردد به حاکمیت نامشروع طالبان».
بسیاری از خانوادهها در ایران و پاکستان میگویند که یکی از دلایل ترک کشور، ممانعت آموزشی دخترانشان بوده است؛ اما در نبود مدرکهای قانونی، دخترانشان در ایران و پاکستان نیز نتوانستهاند که به آرزوی ادامهی آموزش دست پیدا کنند.