افغانستان

روی‌دادهای امنیتی افغانستان در سال ۲۰۲۳

سال ۲۰۲۳ از رهگذر امنیتی هم برای افغانستان فراز‌و‌فرودهای داشت. داعش‌ هم‌چنان یک تهدید جدی در برابر طالبان بود. اسلام‌آباد ادعا کرد که از خاک افغانستان زیر اداره طالبان بر ضد امنیت پاکستان کار گرفته می‌شود.

به گزارش ملل‌متحد جبهه‌های نظامی مخالف طالبان مانند جبهه مقاومت، جبهه آزادی افغانستان و جنبش آزادی افغانستان هم‌چنان در برابر طالبان دست به‌اقدام‌هایی زده‌اند‌. هرچند که به‌ نقل از گزارش سه‌ماه پسین ملل‌متحد، با وجود افزایش ادعا‌ی حمله از سوی این‌ جبهه‌ها بر ضد طالبان، اما حمله‌های واقعی کم‌تر بوده است.

ماجراهای امنیتی سال ۲۰۲۳ هم‌چنان با تهدید شاخه‌ی خراسان داعش گره‌خورده ماند؛ داعش تهدید جدی بود. شاخه‌ی خراسان داعش در این‌سال چندین هدف‌ غیرنظامی را آماج حمله‌های هراس‌افکنانه قرار داد.

برخی از حمله‌های هراس‌افکنانه داعش در ۲۰۲۳:

  • حمله داعش بر وزارت خارجه زیر اداره طالبان؛
    (۱۱ جنوری ۲۰۲۳)
  • حمله داعش بر وزارت خارجه زیر اداره طالبان؛
    (۲۷ مارچ ۲۰۲۳)
  • حمله داعش بر مسجد امام زمان در بغلان؛
    (۱۳ اکتوبر ۲۰۲۳)
  • حمله داعش بر باشگاه ورزشی ملت در غرب کابل؛ (۲۶ اکتوبر ۲۰۲۳)
  • حمله داعش بر موتر مسافربری در غرب کابل؛
    (۹ نوامبر ۲۰۲۳)

به‌گزارش ملل‌متحد، داوود مزمل والی طالبان در بلخ، نثار احمد احمدی سرپرست طالبان در ولایت بدخشان و صفی‌الله‌ صمیم فرمانده پیشین طالبان در بغلان، از مقام‌های طالبان هستند که از سوی داعش در سال ۲۰۲۳ هدف قرار گرفتند و کشته شدند.

گزارش ملل‌متحد در پیوند به حمله‌های داعش بر طالبان:

  • حمله به محمد داوود مزمل
    (۸ مارچ ۲۰۲۳)
  • نثار احمد احمدی
    -(۶ جون ۲۰۲۳)
  • حمله به صفی‌‌الله صمیم
    (۸ جون ۲۰۲۳)

عارف رحمانی عضو مجلس نمایندگان دولت پیشین می‌گوید: «من با تفکیک داعش و طالب زیاد موافق نیستم. وقتی نیاز بوده پرچم سفید بالا شده و امروز که در یک بازی دوگانه در واقع برای ازمیان‌بردن حرکت‌های مدنی نیاز است که جلو پیش‌رفت مردم افغانستان گرفته شود، حالا یک پرچم سیاه بالا شده است».

ملل‌متحد در گزارش‌های ویژه‌ی خود،‌ از وضعیت افغانستان که در هر سه‌ماه پخش می‌شود؛ ۵ هزار و ۵۲۴ روی‌داد امنیتی را نیز ثبت کرده است. در این گزارش‌ها که از ۱۴ نوامبر ۲۰۲۲ تا نوامبر ۲۰۲۳ را در بر دارد؛ ۴۰‌ مورد آن‌ را حمله‌های داعش تسکیا می‌‌دهد و ۳ مورد آن را هم روی‌دادهایی که هیچ فرد و گروهی مسئولیت آن را به دوش نگرفته‌اند.

یکی از باشندگان کابل می‌گوید: «تا چی‌وقت این حملات انجام می‌شود، ما از دست این حملات به فغان آمدیم، هر روز یک مادر، یک پدر، یک پسر شهید می‌شود، مردم هزاره افغانستان بیش‌تر قربانی‌‌ می‌شوند».

میرآقا باشنده‌ی دیگری از کابل به آمو می‌گوید: «خواست ما از طالبان این‌‌ است که جلو این حملات را بگیرند، تا‌ وقتی بود طالبان این حملات را انجام می‌دادند، حالا داعش انجام می‌دهد، تا چی وقت ما این‌گونه زندگی کنیم».

از سوی دیگر، آمارهای مجموعی این گزارش‌ها نشان می‌دهند که در این مدت ۲۱۴ غیرنظامی کشته و ۵۲۵ غیر نظامی دیگر هم زخمی شده‌اند که ۶۵ مورد آن را حمله‌های جبهه‌های نظامی مخالف طالبان مانند جبهه آزادی افغانستان، جبهه مقاومت و جنبش آزادی افغانستان بر ضد طالبان را شامل می‌شوند.

بخشی از گزارش ملل‌‌متحد از ۱۴ نوامبر ۲۰۲۲ تا نوامبر ۲۰۲۳:

  • شمار مجموعی روی‌دادهای ضد امنیت ۵ هزار و ۵۲۴ تن؛
  • شمار کشته‌شدگان ۲۱۴ تن؛
  • شمار زخمی‌شدگان ۵۲۵ تن؛
  • شمار‌ حمله‌های داعش ۴۰ مورد؛
  • شمار حمله‌های مخالفان نظامی طالبان ۶۵ مورد؛

ملل‌متحد در گزارش سه‌ماه اخیر خود نوشته با وجود ادعا‌های مبتنی بر افزایش حمله‌ها از سوی جبهه نظامی مخالف طالبان؛ اما شمار حمله‌های واقعی کم‌تر بوده است.

اما بر بنیاد اعلامیه‌های جبهه آزادی افغانستان در حساب کار‌بری‌‌اش در اکس، به‌ صورت مجموعی شمار حمله‌های ادعا‌شده این جبهه در برابر طالبان نزدیک به ۷۴ مورد می‌رسد.

و‌ همین‌گونه شمار حمله‌های ادعا‌شده از سوی جبهه مقاومت به رهبری احمد مسعود نیز نزدیک به ۵۷ مورد می‌رسد.

فصاحت استاد دانشگاه می‌گوید: «در راه وقتی شما از شهری به شهری می‌روید، هرچند با شما کسی کاری ندارد، امنیت فزیکی است، اما وقتی احساس می‌کنی در هر لحظه ممکن انفجاری رخ بدهد، تلاشی (بازرسی) شوید، پیاده شوید یا مشکلات دیگری ایجاد شود، پس ذهن تان ناآرام است، امنیت به مفهوم واقعی کلمه آن شکل نگرفته است».

در این‌ یک‌سال پسین، اکمل امیر و بصیر اندرابی از جبهه‌ آزادی افغانستان و قمرالدین‌‌ اندرابی از جبهه مقاومت از چهره‌های نام‌آشنا‌ مخالفان نظامی طالبان بودند که در نبرد با طالبان کشته‌ شدند که به سرخط درشت رسانه‌ها تبدیل شد.

یکی از درگیری‌های طالبان و جبهه آزادی افغانستان:

  • در ۱۱ اپریل ۲۰۲۳، ولسوالی سالنگ ولایت پروان، اکمل امیری، عبدالبصیر اندرابی، قربان‌ علی بامیانی، فهیم سالنگی،
    عبدالصبور فاریابی، برهان‌الدین اندرابی، حسین سمنگانی کشته شدند؛
  • در ۵ سپتمبر ۲۰۲۳ برخی از درگیری‌های جبهه مقاومت ملی با طالبان به
    کشته‌شدن قمرالدین اندرابی و زیردستانش انجامید؛
  • هم‌چنان در ۹ می ۲۰۲۳، روح‌الله با دو تن از زیردستانش کشته شد؛

طالبان اما پیوسته در این یک‌سال در بُعد داخلی گفته‌اند که هیچ ساختار نظامی در برابر آنان فعال نیست، در بُعد خارجی هم گفته‌اند که از خاک افغانستان هیچ تهدیدی متوجه جهان نیست. در این سال اما، اسلام‌آباد‌ طالبان را به ناامن‌سازی پاکستان متهم ساخت. پاکستان با اشاره بر افزایش ناامنی‌ها در این کشور، طالبان را متهم به پیوند با تحریک‌ طالبان پاکستان (تی‌تی‌پی) کرد و گفت که از خاک افغانستان بر ضد امنیت داخلی پاکستان کار گرفته می‌شود؛ چیزی که طالبان آن را به مسئله‌‌ی داخلی پاکستان ارتباط دادند.