شماری از خبرنگاران افغانستان از فریدون سینیرلی اوغلو، هماهنگ‌کننده ویژه ملل متحد می‌خواهند که در گزارشی که قرار است به این سازمان ارایه کند به وضعیت آزادی بیان در افغانستان نیز بپردازد.
آنان می‌گویند که پس از بازگشت طالبان به قدرت، آزادی بیان در افغانستان از بین رفته است و آقای سینیرلی اوغلو باید با ارایه گزارشی درباره رسانههای افغانستان، صدای خبرنگاران را به گوش جهان برساند.
این مقام ملل متحد، هفته پیش در سفری به کابل، با مقام‌های طالبان و شماری از سیاست‌گران کشور دیدار کرد.
در گزارش‌هایی که از دیدارهای او پخش شده‌اند، دیده می‌شود که وی در هر دو سفرش به افغانستان، با رسانه‌ها و خبرنگاران هیچ دیداری نداشته است.
این درحالی است که شماری از خبرنگاران کشور، آزادی بیان را از مهمترین دستاوردهای برباد‌رفته در دو سال گذشته می‌دانند. نهادِ حمایت‌کننده رسانههای آزاد افغانستان(نِی) به آمو گفت که پیش از بازگشت طالبان به قدرت، ۵۳۰ رسانه در افغانستان فعالیت داشت. به گفته این نهاد، اکنون از میان این رقم، ۷۱ تلویزیون، ۱۴۷ رادیو، ۳۶ روزنامه و مجله و ۱۰ خبرگزاری و رسانه آنلاین در افغانستان بسته شده است.
این نهاد می‌گوید که ۷۰درصد از خبرنگاران و کارمندان رسانه‌ای که بیشتر آن زن هستند، کارشان را از دست داده‌اند.
ظریف کریمی، مسئول نِی می‌گوید: «ما شاهد سانسور سیستماتیک رسانه‌ها و خبرنگاران در افغانستان هستیم. متاسفانه جامعه جهانی، رسانه‌ها و خبرنگاران را در افغانستان فراموش کرده است و به تعهداتی که در بیست سال گذشته داشت، عمل نمی‌کند».
خبرنگارانِ بدون‌مرز نیز، در گزارشی گفته‌اند که از آغاز سال روان میلادی تا اکنون، افزون بر خشونت‌های فیزیکی و روانی، چهار خبرنگار در افغانستان کشته شده و چهار خبرنگار دیگر نیز در زندان طالبان به سر می‌برند.
شماری از خبرنگاران نیز از دسترسی طالبان بر محتوای رسانه‌ها خبر می‌دهند و می‌گویند که طالبان گزارش‌ها و برنامه‌ها را پیش از نشر بررسی می‌کنند.
مجریان و گردانندگان زن نیز نزدیک به دو سال است که با (چهره پوشیده با ماسک) ظاهر می‌شوند.
با این حال، فدراسیون نهادهای حامی حقوق خبرنگاران و رسانه‌ها در تبعید، از وضعیت خبرنگاران و رسانههای افغانستان به شدت نگرانی کرده و گفته است که طالبان، خشونت، لت‌وکوب، سانسور گسترده، بازداشت خبرنگاران و کنترل گردش اطلاعات را بر کار رسانه‌ای و فعالیت خبرنگاران در افغانستان اعمال کرده و جلو نشر گزارش‌های انتقادی را گرفته‌اند. هم‌چنان خبرنگاران زن نیز، با شدیدترین سرکوب، روبه‌رو هستند.
به تازگی دبیرکل ملل متحد خواستار اقدامات حفاظتی بهتر برای خبرنگاران شده است.
انتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد گفت: «من از این ارقام و افزایش انواع تهدیدها در برابر روزنامه‌نگاران، به شدت نگران هستم. بازداشت خبرنگاران در بالاترین حد خود قرار دارد. آزار و اذیت خبرنگاران، به ویژه زنان، به عنوان ابزاری برای خاموش‌ساختن آنها استفاده می‌شود. ما برای دفاع از روزنامه‌نگارانی که ما را در جریان قرار می‌دهند به تدابیر بهتری نیاز داریم».
خبرنگاران و کارمندان رسانههای افغانستان می‌گویند که محدودیت‌ها در برابر کارشان با گذشت هر روز بیشتر می‌شود. آنها تاکید دارند که جهان باید صدای آنان را بشنَوَد.
نرگس عزیزی شهاب، خبرنگار است. او معتقد است: «از فرستاده ویژه سازمان ملل متحد برای افغانستان می‌خواهیم تا در دریافت‌های خود، وضعیت خبرنگاران و آزادی بیان در افغانستان را بگنجاند؛ زیرا خبرنگاران از ترس طالبان به کشورهای همسایه فرار کرده‌اند و در حالت بی‌سرنوشتی قرار دارند».
با این همه باید دید که هماهنگ‌کننده ویژه ملل متحد، به خواست خبرنگاران مبنی بر رساندن وضعیت رسانههای افغانستان به گوش جهان پاسخ مثبت خواهد داد یا نه.
