طالبان پس از تسلط دوباره در افغانستان آموزش برای دختران را ممنوع کردند. اما شماری از خانواده دختران را به مکتبهای مخفی میفرستند تا از درس و مشق باز نمانند.
وال استریت ژورنال در گزارشی نوشته است که فرمان ملا هیبت الله آخوندزاده رهبر طالبان، با مخالفت درون گروهی نیز مواجه شده است، زیرا شماری از اعضای این گروه نیز دخترانشان را به مکتبهای مخفی و یا برای آموزش به خارج میفرستند.
در یکی از خیابانهای کابل، حدود ۴۰ دختر با احتیاط وارد خانهای دو اتاقه میشوند تا درس بخوانند، شماری از این دختران یک ساعت زودتر میآیند تا با هم صنفیهای خود بیشتر معاشرت کنند.
از جمله یلدا ۱۳ ساله که چادر دور سرش پیچیده و ماسک به صورت زده و تنها چشمانش معلوم میشود و تند تند صحبت میکند.
وی به انگلیسی که زبان مورد علاقهاش است، به خبرنگار وال استریت ژورنال گفت: «میخواهم با درس خواندن یک مهندس، یک مهندس خوب شوم.»
افغانستان با حضور قدرتهای خارجی در جریان دو دهه تغییر کرد؛ زنان آزادانه در شهرها رفت و آمد میکردند، کار میکردند، به مکتب و دانشگاه میرفتند و در تمام عرصههای اجتماعی فعالیت داشتند.
اما پس از روی کار آمدن طالبان زنان از هرگونه فعالیت از جمله رفتن به مکتب و دانشگاه منع شدند.
براساس گزارشها بیش از یک میلیون دختر در سراسر افغانستان بین سنین ۱۳ تا ۱۸ از آموزش باز ماندهاند. شماری نیز مجبور به ترک کشور شده و به پاکستان و ایران پناهنده شدند.
از سویی هم ایجاد مکتبهای مخفی در سراسر کشور افزایش پیدا کرده است.
اگرچه شماری از این مکتبها پس از ردیابی از سوی طالبان مجبور به تعطیلی شدند و حداقل یک معلم ماه گذشته برای مدت کوتاهی در کابل بازداشت شد، اما بسیاری از این مکتبها با وجود تهدیدها همچنان به فعالیتشان ادامه دادهاند.
در این گزارش آمده است که شماری از طالبان دختران شان را به مکتبهای غیر رسمی میفرستند. حتا شماری نیز زنان شان را برای ادامه تحصیل به کشورهای خارج از جمله پاکستان فرستادهاند.
از سویی هم شماری از وزرای طالبان بارها به قندهار سفر کردهاند تا ملا هیبت الله را تحت فشار قرار دهند و نظرش در مورد ممنوعیت آموزش دختران و زنان را تغیر دهند.
بخشهای از این اختلافات درونی طالبان در هفتههای پسین علنی شد. شماری از مقامهای طالبان در سخنرانیهایشان به هم تاختند و علنا به ممنوعیت آموزش زنان و دختران اعتراض کردند.
از جمله سراج الدین حقانی، رهبر شبکه حقانی و وزیر امور داخله طالبان که مسوول مرگبارترین حملات در افغانستان بوده است، در ماه فبروری در یک سخنرانی گفت: «اگر دیروز در برابر دشمن خشن بودیم، امروز با مردم خود نرم هستیم. هدف ما این نیست که دیکتاتور باشیم و مردم را طوری اداره کنیم که زیر دست ما زجر بکشند.»
پس از این سخنرانی ذبیح الله مجاهد سخنگوی طالبان گفت که هر انتقادی از رهبری طالبان باید در خفا صورت بگیرد.
ماه گذشته ملا یعقوب مجاهد وزیر دفاع طالبان نیز اظهارات مشابهی داشت و گفت: «ما باید به خواستهای مشروع مردم گوش فرا دهیم.»
طالبان اما وجود هرگونه شکاف جدی در میان این گروه رد میکنند و میگویند که این سخنرانیها سوء تفسیر شدهاند.
عبدالحکیم شرعی، وزیر عدلیه طالبان که از نزدیکان ملاهیبت الله رهبر طالبان است. او در مصاحبهای گفت که کابینه طالبان با تعلیق آموزش دختران مخالف هستند و ترجیح میدهند در نظام آموزشی افغانستان تغییرات تدریجی به وجود بیاید.
وی افزود که دلیل تعلیق فرهنگ افغانستان و قوانین اسلامی است و از برنامه درسی مکتبها باید عناصر غیراسلامی حذف شوند.
شرعی گفت: «ما مخالف آموزش نیستیم. آمریکاییها نه تنها تهاجم نظامی کردند، بلکه یک تهاجم ایدیولوژیک نیز کردند. آنها سعی داشتند فرهنگ ما را تغییر دهند و جامعه ما را از نظر اخلاقی تخریب کنند.»
اما دستورات رهبر طالبان به طور کامل اجرا نشده است. در شمال افغانستان، مکتبهای دخترانه پس از امتناع مردم از دستور و در همدستی آشکار با مقامات محلی طالبان، هرگز تعطیل نشدند و دختران درس های شان را ادامه دادند و در آزمون سالانه نیز شرکت کردند.
در همین حال وال استریت ژورنال به نقل از خانمی که یکی از این مکتبهای غیررسمی را مدیریت میکند، گزارش کرده است که به نظر میرسد استخبارات طالبان به گونه کامل کاری با مکتبهای مخفی ندارند، زیرا ماموران به مکتب این بانو مراجعه کردهاند، اما اقدامی برای مسدود کردن آن نکردهاند.
با این حال با وجود فشارهای جامعه جهانی بالای طالبان، این گروه نه تنها ممنوعیت آموزش را لغو نکرده، بلکه هر روز محدودیتهای بیشتری بالای زنان وضع میکند. هیچ کشوری تا هنوز به طور رسمی حکومت طالبان را به رسمیت نشناختهاند.