باشندگان ولسوالی قلعه‌ی زال کندز می‌گویند که به دلیل نبود مکتب، برای دانش‌آموزان بالاتر از صنوف ابتدایی در روستاهای دورتر از مرکز این ولسوالی، کودکان هفت روستای نورمحمد خطب، چَلُش، ابراهیم خطب، خلیفه نبی، مهم قُلی، لغمانی بالا و قریه‌ی حاجی روزی از آموزش در صنوف بالاتر از ابتدایی محروم هستند.
عبدالصمد، یکی از باشندگان روستای چَلُش ولسوالی قلعه‌ی زال در صحبت با خبرنگار تلویزیون آمو می‌گوید که او دو کودک ۱۰ ساله و ۹ ساله دارد که در مکتب محلی واقع در روستای نورمحمد خطب درس می‌خوانند.
او در ادامه گفت: «متاسفانه پسر ۱۰ ساله‌ام که امسال صنف پنج مکتب شده‌است، شاید دیگر نتواند به مکتب برود؛ چون مکتب مرکزی از قریه‌ی ما ۷ کیلو متر دور است و پسر من با این سن کم نمی‌تواند به آنجا برود. خودم هم توانایی مالی ندارم که برای او بایسکل بخرم. حالا مجبور است که مصروف کار دهقانی شود.»
باشندگان روستاهای دور دست ولسوالی قلعه‌ی زال کندز از دست‌رسی نداشتن ده‌ها کودک به مکتب در این ولسوالی خبر می‌دهند و می‌گویند که اگر وضعیت چنین ادامه یابد، همانند گذشته کودکان زیادی از رفتن به مکاتب بازخوهند ماند.
الله مراد، یکی دیگر از باشندگان ولسوالی قلعه‌ی زال کندز می‌گوید: “کودکان زیادی به خاطر نبود مکتب در منطقه‌ی ما از آموزش و پرورش بازمانده‌اند و اکنون یا در کشورهای خارجی یا هم همین‌جا مصروف دهقانی هستند.”
او در ادامه افزود: «من نمی‌خواهم آینده‌‌ی پسرم نامعلوم باشد. از موسسات و امارت (طالبان) خواهش می‌کنم تا به این مشکل ما رسیدگی کنند.»
شایان ذکر است که با لغو شدن صنوف بالاتر از چهارم در مکتب محلی قزل شاخ، بیش از ۱۰۰ دانش آموز از رفتن به مکتب به دلیل دور بودن راهِ مکتب مرکزی، از آموزش باز خواهند ماند؛ طوری که در سال‌های گذشته بیش‌تر کودکان از رفتن به مکتب باز مانده بودند.
عبدالبصیر، باشنده‌ی روستای مهم قُلی ولسوالی قلعه‌ی زال کندز با ابراز تاسف از دست‌رسی نداشتن به امکانات اولیه، از جمله مراکز آموزشی، مراکز بهداشتی و دیگر نیاز های اساسی می‌گوید که مشکلات بهداشتی را می‌توانند به نحوی حل نمایند؛ اما نبود مرکز آموزشی برای کودکان شان وی را نگران ساخته‌است.
به گفته‌ی وی، سال‌ها است که کودکان آنها به‌خاطر نبود مکتب، پس از صنف چهارم یا ششم از آموزش باز می‌مانند و دست به انجام کارهای شاق می‌زنند.
او ادامه داد: «دو پسر دارم که هردویش در مکتب محلی قزل شاخ درس می‌خوانند. اگر این مکتب از طرف دولت رسمی نشود و حمایت نشود، آنها مجبور هستند که بعد از تمام کردن صنف چهارم، ترکِ تحصیل کنند.»
مسوولان ریاست معارف طالبان در کندز و نهادهای حمایت از آموزش و پرورش در این ولایت می‌گویند که بیش از ۳۰هزار دانش‌آموز در این ولایت به دلیل جنگ‌های سال گذشته و شیوع ویروس کرونا از دو سال به این‌سو، از رفتن به مکتب محروم شده‌اند.
این در حالی است که باشندگان مناطق دور دست از نبود مکتب‌ها برای کودکان شان شکایت دارند.
