افزایش چالشهای اقتصادی و استفاده نکردن از محصولات وطنی توسط مردم، سبب بسته شدن کارگاههای بوت دوزی در کندز شدهاست.
شماری از بوت دوزان در ولایت کندز از کاهش کاروبار شان سخن زده و میگویند که در یکسال پسین، به دلیل مشکلات اقتصادی و فروش نشدن تولیدات شان، دروازهی کارگاههای بوت دوزی خود را بستهاند.
شاه محمود، یکی از این بوت دوزان است که بیش از ۲۷ سال در این رشته پیشینهی کار دارد.
او میگوید: «وضعیت کاروبار خوب نیست، خرید و فروش به مردم وابستهاست. حالا حتا همان مردمی که مصروف کشتوکار استند هم داد و فغان دارند. فعلن وضعیت کار ما به همین دلیل ضعیف شدهاست.»
او افزود که در کارگاه خود پنج نفر کارگر داشت؛ اما حالا زندگی خود را با داشتن یک مغازهی کوچک پیش میبرَد.
شاه محمود ادامه داد: «مردم علاقهمند تولیدات ما هستند؛ ولی تعداد کمی از آنها توان خرید دارند. ما از هرات، قندهار، نیمروز و هلمند مشتری داریم. تولید وطنی گفته از ما میخرند.»
این تولید کنندهی بوت، دلیل رکود کاروبار را در کندز حمایت نکردن از تولیدات وطنی، افزایش مشکلات اقتصادی و وضع مالیات گزاف از سوی طالبان میداند.
او علاوه کرد: «مدتها است که فروش نداریم و روزگار خود را به مشکل سپری میکنیم. از طرفی مالیات زیاد است. حتا پرسان نمیشود که عاید تو چقدر است و بدون در نظر گرفتن این موارد مالیات تعیین میکنند.»
شاه محمود در ادامه گفت: « اگر وضعیت همین طور به پیش برود، مجبور هستم خانهنشین شویم. از طالبان میخواهم که به ما کمک کنند.»
فرید، یکی دیگر از بوت دوزان در کندز است که بیش از ۱۷ سال است که در این ولایت مصروف این کار است. او با شکایت از وضعیت بازار میگوید: «بخش زیادی از مشتریان ما از کشور رفتهاند. کاروبار حالا بسیار کم شدهاست. من در کارگاه خودم هشت نفر کارمند داشتم و حالا کارمندهای خود را جواب دادم.»
امیدالله یک بوت دوز دیگر نیز گفت: «وضعیت کاری ما در زمان جمهوریت خیلی خوب بود. فروش داشتیم، مواد خام ارزان بود، فعلن تنگدستی است. از ۱۰ شاگرد در کارگاه، حالا سه کارگر داریم.»
او از طالبان میخواهد که مالیات را کم کنند؛ چون توانایی پرداخت آن را ندارد.
واردات بیرویهی اجناس بیکیفیت؛ بلای جان تولید کنندگان
در همین حال، آگاهان امور اقتصادی بر این باور هستند که حمایت نکردن ادارهی طالبان و واردات اجناس بیکیفیت از کشورهای گوناگون، تولیدات وطنی را با ورشکستگی و رکود مواجه کردهاست.
محمد عمر کندزی، استاد دانشگاه و آگاه امور اقتصادی در بارهی رکود صنعت بوت دوزی گفت: «متأسفانه حمایت نکردن دولت (ادارهی طالبان) و واردات اجناس بیکیفیت کشورهای همسایه، تولیدات وطنی مارا با رکود مواجه ساختهاست. من امیدوار هستم که دولت (ادارهی طالبان) اقدام فوری کند. باید از تولید کنندگان حمایت مالی کند و نگذارند تولیدات بیکیفیت خارجی به وطن وارد شود.»
باشندگان ولایت کندز با رضایت از کیفیت تولیدات وطنی نسبت به اجناس خارجی میگویند که تولیدات وطنی به پشتیبانی بیشتری نیاز دارد تا رشد کند.
حاجی نیک محمد، یکی از باشندگان کندز در این باره گفت: «کیفیت این بوتها بالا است و جنس بسیار خوب دارند. دولت باید با تولیدکنندگان همکاری کند.
این در حالی است که در زمان جمهوریت بیش از ۱۰ کارخانهی تولید بوت در ولایت کندز فعال بودند و دهها تن از باشندگان این ولایت در این کارگاهها مصروف کار بودند؛ اما متأسفانه اکنون این کارگاهها به دلیل مشکلات اقتصادی به دکانهای معمولی تبدیل شدهاند.