افغانستان

کشمیر «مستقل» در نقشه طالبان

ذبیح الله مجاهد، سخنگوی طالبان با پخش تصویری در صفحه تویترش نگاشته است که طالبان در چهارراهی«دهن باغ»، در ناحیه دوم شهر کابل با ساخت «کره زمین» در حال تکمیل کار یک چهارراهی استند.

در این نقشه‌ی جهان که طالبان ترسیم کرده اند، دیده می شود که آن‌ها منطقه‌ی کشمیر را با رنگ سبز از بدنه‌ی هند و پاکستان جدا کرده اند. در این نقشه کشمیر همچون یک سرزمین مستقل و جداگانه در میان پاکستان و هند ترسیم شده است.

آقای مجاهد در صفحه تویترش نوشته است که برای ساخت این چه کره‌ی زمین یک میلیون افغانی هزینه شده است و در هر ۱۲ دقیقه یک گردش «وضعی» به دور خود دارد.

دولت‌های افغانستان پیش از این همواره تمامیت ارضی هند را به رسمیت شناخته و از هم‌سویی با پاکستان در منازعه‌ی کشمیر خودداری کرده اند. حالا ترسیم نقشه‌ی کشمیر همچون یک منطقه‌ی مستقل و جدا شده از خاک‌های هند و پاکستان می تواند بیانگر طرح این گروه برای ایجاد کشمیر مستقل باشد.

ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان، در پاسخ به پیام خبرنگار آمو در این مورد نوشته است:«این نقشه بسیار فنی نیست و سمبولیک است».

منازعه‌ی کشمیر

در سال ۱۹۴۷ شبه قار‌ه‌ی هند میان دو دولت تازه به استقلال رسیده‌ی پاکستان و هندوستان تقسیم شد. این تقسیم بر بنیاد دین اکثریت باشندگان شهرها و ایالت‌ها انجام می شد. و به این ترتیب مناطق با اکثریت نفوس هندو بخشی از کشور هندوستان شدند، در حالی مناطق با اکثریت نفوس مسلمان به پاکستان پیوستند.

بر بنیاد برنامه تجزیه که در لایحه استقلال هند درج شده بود، کشمیر در انتخاب میان هند و پاکستان آزاد گذاشته شده بود.

در این زمان در کشمیر که اکثریت باشندگانش مسلمان بودند، یک راجای هندو به نام مهاراجا هری سنگهـ حکومت می کرد. این مهاراجا تصمیم گرفت به پاکستان نپیوندد. او در نخست می خواست دولت مستقل کشمیر را تشکیل دهد، اما پس از هجوم افراد قبایلی به حمایت از پاکستان، او تصمیم گرفت به هند بپیوندد. در نتیجه میان هند و پاکستان جنگ به راه افتاد.

ملل متحد از دو طرف خواست در منطقه همه‌پرسی برگزار کنند تا مردم کشمیر در مورد سرنوشت خود تصمیم بگیرند. اما از آن زمان تاکنون زمینه‌ی برگزاری این همه‌پرسی فراهم نشده است.

در سال ۱۹۴۹ هند و پاکستان یک توافق‌نامه برای ایجاد «خط آتش‌بس» را امضا کردند. این خط کشمیر را به دو بخش تقسیم کرد.

هند و پاکستان تاکنون سه بار روی معضله‌ی کشمیر باهم جنگیده اند. در حالی‌که هردو کشور ادعای حاکمیت کامل بر کشمیر را دارند، بخش‌های از این منطقه به عنواان «کشمیر زیر اداره هند» و بخش‌های دیگر آن به عنوان «کشمیر زیر اداره پاکستان» شناخته می شوند.

ادغام کامل به هند

جامو و کشمیر یگانه ایالت هند با اکثریت نفوس مسلمان است. این ایالت بیش دوازده و نیم میلیون نفوس دارد که حدود ۶۰ درصد آن مسلمان اند.

این منطقه از سال ۱۹۸۹ به بعد همواره نارام بوده است. رسانه‌ها از کشته شدن هزاران نفر در این منطقه از سال ۱۹۸۹ تاکنون گزارش داده اند.

قانون اساسی جمهوری هند به کشمیر یک جایگاه استثنایی بخشیده بود. بر بنیاد ماده ۳۷۰ این قانون، کشمیر از خودمختاری قابل توجه، به شمول قانون اساسی جداگانه، بیرق جداگانه و خودمختاری محلی برخوردار بود. اما در سال ۲۰۱۹، حکومت نرندرا مودی، نخست وزیر هند، این امتیازات را از حکومت محلی جامو و کشمیر گرفت و آن را به صورت کامل بخشی از دولت هند ساخت.

این اقدام حکومت نرندرا مودی، با واکنش شدید دولت پاکستان روبرو شد. کشمیر پس از تصمیم حکومت مودی برای ادغام کامل آن به دولت هند، همواره نارام بوده است. دولت هند پس از ادغام کامل کشمیر،برای مدتی دسترسی به انترنت را در این منطقه محدود ساخت. در این مدت رسانه‌ها نیز حق حضور در جامو و کشمیر را نداشتند.

طالبان همواره به نزدیکی با پاکستان، به ویژه دستگاه‌های نظامی آن کشور، و دشمنی با هند متهم شده اند. سفارت هند در کابل در سال ۲۰۰۷ هدف یک انفجار بزرگ قرار گرفت که در آن ده‌هاه نفر به شمول پنج کارمند این سفارت کشته شدند. مسئولیت آن حمله را طالبان به دوش گرفته بودند.

هرچند حکومت هند از زمان برگشت طالبان به قدرت با احتیاط در برابر آن‌ها سخن گفت است، اما موضع‌گیری این گروه در مورد مسائل مورد منازعه میان پاکستان و هند ممکن است بار دیگر مناسبات طالبان و هند را تیره سازد. با این حال، در این نقشه دیده می شود که طالبان نه تنها کشمیر زیر اداره‌ی هند را به گونه‌ی مستقل ترسیم کرده اند، بلکه منطقه‌ی کشمیر زیر اداره‌ی پاکستان را نیز به آن وصل کرده‌اند. هنوز معلوم نیست که آیا این نقشه نشانگر سیاست خارجی طالبان در مورد منازعه‌ی کشمیر است، یا چنان‌که ذبیح‌الله مجاهد گفته است تنها یک اشتباه «فنی» است.