مقامهای محلی ولایت بادغیس در چند ماه پسین، چندین معدن را در مناطق مختلف این ولایت شناسایی و تثبیت کردهاند.
نزدیک به دو ماه پیش، سیّد شمس الدین آمر معادن طالبان در ولایت بادغیس گفت که یک معدن سنگ فلوراید را تثبیت و آن را برای استخراج به قرارداد دادهاند.
این معدن که در یکی از مناطق مربوط ولسوالی آبکمری بادغیس شناسایی شدهاست، طالبان هر تُن آن را در بدل ۲ میلیون افغانی به قرارداد سپردهاند.
هفتهی گذشته مسؤولان آمریت معادن بادغیس گفتند که یک معدن گاز را در یکی از مناطق ولسوالی بالامرغاب این ولایت تثبیت کردهاند و نیز چند معدن فلز در منطقهی محمدخان ولسوالی آبکمری این ولایت دیده میشود.
باشندگان ولایت بادغیس در مورد استخراج و به قرار داد سپردن معادن این ولایت دیدگاههای متفاوت دارند.
سلطان احمد، باشندهی بادغیس میگوید: «استخراج از این معادن و اکتشاف آنها، تأثیر مثبتی بر اقتصاد کشور دارد و باید از این معادن استفادهی درست صورت گیرد. آنها سرمایههای ملی استند و نباید پول بهدست آمده از آنها، حیفومیل شود.»
باشندگان بادغیس تأکید میکنند که استخراج درست از معادن و شفافیت در هزینه کردن درآمدهای آنها، سبب دلگرمی مردم خواهد شد.
غلام دستگیر، یکی دیگر از باشندگان ولایت بادغیس میگوید: «طالبان توان استخراج درست از این معادن را ندارند. این معادن، نباید بهگونهی غیرمسلکی استخراج شوند. همچنین باید درآمد حاصل از معادن، با شفافیت هزینه شود.»
درحال حاضر استخراج از یک معدن فلوراید و چهار معدن گچ در ولایت بادغیس جریان دارد و این معادن بهگونهی رسمی با شرکتهای خصوصی قرارداد شدهاند.
در همین حال، کارشناسان باورمند اند که معادنی که از سوی ادارهی محلی طالبان در بادغیس تثبیت شدهاست، در گذشته از سوی کشورهای خارجی و حکومت گذشته نشانهگذاری، تعیین و مشخص شده بود و حتا کار شماری از آنها تا مرحلهی قرارداد و استخراج بهپیش رفته بود.
انجینر عبدالله، کارشناس معدن میگوید: «اگر معادن درست استخراج شود، میتواند بر اقتصاد یک کشور تأثیر زیادی داشته باشد؛ در غیر آن و در صورت استخراج غیرمسلکی، میتواند تأثیرات منفی، از جمله آلودگیهای مختلف محیطی را بههمراه داشته باشد.»
عبدالله ادامه داد که کشورهای درجه سوم، بهویژه افغانستان، با مشکل استخراج غیرمسلکی معادن روبهرو استند.
او گفت: «برای استخراج معادن، باید از افراد و وسایل مسلکی و پیشرفته استفاده شود. در حکومت گذشته، بزرگترین عاملی که باعث شد تا معادن استخراج نشود، نبود امنیت بود. بههمین دلیل، محلات معادن تثبیت نمیشدند و آنها مخفی میماندند تا قاچاق نشود. حکومت هم توانایی لازمِ فنی را برای استخراج معادن در اختیار نداشت.»
بربنیاد گفتههای کارشناسان، در استخراج معیاری معادن، باید تمام جوانب اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و درصد و کیفیت مواد معدنی آن بهگونهی مسلکی مدنظر گرفته شود. در افغانستان تمام شرکتها و نهادهای استخراج کنندهی معادن با این مشکل، به ویژه کمبود تجهیزات معیاری برای استخراج مسلکی مواجه استند.
این درحالی است که براساس گفتههای مسؤولان آمریت معادن ولایت بادغیس، هم اکنون در مناطق گوناگون این ولایت ۹۰ معدن مختلف از جمله فلوراید، سُرب، گچ، زغال سنگ، زمرد و سرپنتین تثبیت و شناسایی شدهاست.