پس از تسلط طالبان بر کشور در ۱۵ آگست ۲۰۲۱ هر روز محدودیت و فشارها بر زنان و دختران در افغانستان بیشتر شده است. دردناک‌تر از همه، بسته ماندن دروازه مکتب‌ها بر روی دختران بالاتر از صنف ششم است که اکنون با گذشت ۴۰۰ روز از آن هنوز پا برجا است.
رینا امیری نماینده امریکا در امور زنان افغانستان امروز سه شنبه، سوم عقرب در رشته توییتی با انتقاد از سیاست‌های طالبان در مورد آموزش دختران در افغانستان نوشت: «امروز ۴۰۰ روز از زمانی که طالبان عملاً دختران را از مکتب منع کرده‌اند، می‌گذرد.»
او در ادامه با اشاره به اخراج چند دانشجوی دختر هزاره از خوابگاه دانشگاه کابل افزود: «طالبان نمی‌توانند نیمی از جمعیت (افغانستان) را از فرصت‌های تحصیلی و کاری محروم کنند و ادعا کنند که افغانستان را به سوی استقلال اقتصادی سوق می‌دهند.»
نماینده امریکا در امور زنان افغانستان تاکید کرد: «آموزش همه مردم افغانستان از جمله زنان و دختران، کلید رهایی افغانستان از فقر و بازگرداندن امید است.»
همچنین در ادامه واکنش‌ها به تعطیلی مدارس دخترانه بالاتر از کلاس ششم در افغانستان یلدا حکیم، خبرنگار معروف بخش جهانی بی بی سی با یادآوری این موضوع در توییتر خود نوشته است: «آموزش یک امتیاز نیست، یک حق اولیه انسان است. دختران افغان (افغانستان) همچنان از سوی طالبان از حقوق خود محروم هستند.»
هدر بار، معاون بخش زنان در دیدبان حقوق بشر نیز در توییتی نوشته است: «۴۰۰ روز از ممنوعیت تحصیل متوسطه دختران توسط طالبان می‌گذرد. این قبلاً صدمات جبران ناپذیری را به این دختران، خانواده‌های آنها و کشورشان وارد کرده است. آسیب هر روز عمیق‌تر می‌شود.»
این درحالی است که در طول ماه‌های گذشته اکثر اعتراض‌های زنان و دختران به تعطیلی مکاتب دختران در شهرهای مختلف کشور با سرکوب، حبس و خشونت روبرو شده است.
زنان و دختران معترض دست کم در شهرهای کابل، هرات، مزارشریف، بامیان، غزنی و برخی شهرهای دیگر کشور شاهد تجمع و راهپیمایی زنان و دختران برای بازگشایی مکاتب دختران بوده است.
هرچند طالبان اعلام کرده بودند که مکاتب دخترانه روز چهارشنبه، ۳ حمل سال روان بازگشایی می‌شود. اما در صبح همان روز، وزارت معارف طالبان از این تصمیم عقب نشینی و اعلام کرد که مکاتب متوسطه و لیسه دختران تا امر ثانی بسته می‌ماند.
در این روز دختران دانش آموز پس از روبرو شدن با درهای بسته مکاتب، با چشمان اشک بار به خانه برگشتند.
اختلاف نظر میان طالبان و بازی با سرنوشت دختران
گفته می‌شود که میان چهره‌های شناخته شده طالبان در مورد بازگشایی مکاتب دختران بالاتر از صنف شش اختلاف دیدگاه وجود دارد.
شیرمحمد عباس ستانکزی معاون سیاسی وزارت خارجه طالبان از کسانی است که در سخنرانی‌های خود از تداوم بسته ماندن مکتب‌ها انتقاد کرده است.
او در همایشی که در پنجم ماه میزان سال روان در کابل برگزار شد، گفت که علم بر مرد و زن فرض است و هر چه زودتر باید دروازه‌های مکاتب به روی همه دانش‌آموزان باز شود.
اما در همان همایش، خالد حنفی سرپرست وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان علم بر زنان را مباح و بر مردان مستحب خواند.
او گفت: «هرجا که برویم بسیار گپ از تعلیم است، تعلیم که یک عمل مباح است و این یک گپ علمی است، تعلیم دنیایی مباح است، این مباح است و اگر تعارض بین امیر و مباح بیاید باز حکم امیر واجب می‌شود.»
در کنار آن، وزیران معارف طالبان گاهی دلایل فرهنگی، نوع لباس دانش‌آموزان و رسم و رواج‌ها را مانع بازگشایی مکتب‌ها بر روی دختران عنوان کرده‌اند.
حبیب‌الله آغا، سرپرست جدید وزارت معارف طالبان در سفر اخیرش به ولایت بامیان با بیان اینکه عده‌ای به دنبال یک ترتیب خاص برای بازگشایی مکاتب دختران هستند گفت: «مثل نظام گذشته که دختران و پسران گدود (یکجا) بودند نظام اسلامی این را به ما اجازه نمی‌دهد.»
در ۱۲ اکتبر امسال نیز وزارت خارجه آمریکا برای اعضای کنونی و پیشین طالبان از جمله مقام‌های این گروه را به خاطر سرکوب و خشونت علیه زنان در افغانستان محدودیت صدور ویزا اعلام کرد.
آنتونی بلینکن در بیانیه‌ای تصریح کرد که این اقدام به دلیل اعمال محدودیت بر زنان در افغانستان از جمله قطع یا محدود کردن دسترسی دختران و زنان به آموزش متوسطه و لیسه، جلوگیری از مشارکت کامل زنان در نیروی کار و ندادن حق انتخاب در شغل، محدودیت تردد، آزادی بیان و حریم خصوصی زنان و همچنین برخورد خشونت‌آمیز با زنان از جمله دستگیری و بازداشت‌های ناعادلانه زنان یا خانواده آنها به دلیل عدم رعایت قوانین تبعیض‌آمیز است.
آقای بلینکن گفته است که افغانستان اکنون تنها کشور در جهان است که دختران به طور سیستماتیک از رفتن به مکتب/ مدرسه، از کلاس ششم به بالا ممنوع شده‌اند.
کارشناسان معقتدند که یکی از دلایلی‌که تا هنوز هیچ کشوری حکومت طالبان را به رسمیت نشناخته و این گروه مشروعیت داخلی هم به‌دست نیاورده است، محروم کردن زنان و دختران از حقوق‌شان به‌ویژه حق آموزش و کار است.
