دیده‌بان حقوق بشر در گزارشی که امروز منتشر کرده، گفته‌است که سه زن در افغانستان که به‌دلیل اعتراض به‌خشونت‌های طالبان بازداشت و شکنجه شده بودند، از بدرفتاری‌های شدید در زندان طالبان سخن می‌گویند.
این زنان، به‌دیده‌بان حقوق بشر گفته‌اند که آن‌ها به‌ناحق با خانواده‌های خود، از جمله کودکان کوچک بازداشت شده بودند.
این سه زن در مدت بازداشت، تهدید، لت و کوب، شرایط خطرناک حبس، انکار روند قانونی، شرایط توهین‌آمیز و سایر سوء استفاده‌ها را تجربه کرده‌اند و طالبان هنگام بازداشت آن‌ها به‌مردانی که همراه آنان بوده‌اند، حمله کرده و به آن‌ها شوکِ برقی وارد کرده‌اند.
در این گزارش آمده‌است که اظهارات زنان بازداشت شده و تجربه‌های آنان از بدرفتاری طالبان در دوره‌ی بازداشت، تلاش طالبان را برای خاموش کردن جنبش اعتراضی زنان افغانستان روشن می‌کند.
هیدر بار، دست‌یار مدیر حقوق زنان در دیده‌بان حقوق بشر، در این باره گفت: «سخت است اگر بخواهیم که شجاعت باور نکردنی این زنان و دیگر زنان افغانستان را که به سوء استفاده‌های طالبان اعتراض می‌کنند، نادیده بگیریم. داستان‌های این زنان نشان می‌دهد که طالبان با فعالیت‌های شان تا چه حد در معرض تهدید قرار گرفته‌اند و تلاش‌های بی‌رحمانه‌ای برای ساکت کردن آن‌ها (زنان مُعترض) انجام می‌دهند.»
بربنیاد گزارش دیده‌بان حقوق بشر، طالبان این سه زن را در فبروری ۲۰۲۲ به‌گونه‌ی خودسرانه با یورش به یک خانه‌ی امن در کابل بازداشت کرده بودند.
مقام‌های طالبان آن‌ها و اعضای خانواده‌‌ی شان را برای چند هفته در وزارت داخله، به‌دلیل دست داشتن در برنامه‌ریزی و مشارکت در فعالیت‌های زنان، بازداشت نموده بودند.
پس از این‌که طالبان در ۱۵ اوت ۲۰۲۱ کنترول افغانستان را در دست گرفتند، بی‌درنگ آغاز به لغو حقوق زنان و دختران در این کشور کردند.
زنان از اولین هفته‌ی به‌قدرت رسیدن طالبان، باوجود خطرهای شدیدی که در این راستا با آن روبه‌رو بودند، شروع به راهپیماییهای اعتراضی در خیابان‌های کابل و دیگر شهرهای افغانستان کردند.
در اوایل سپتامبر، راه‌پیمایی‌ای به‌رهبری زنان در ولایت هرات در غرب افغانستان نیز برگزار شد و به‌سرعت این اعتراض‌ها در چند ولایت دیگر نیز گسترش یافت.
برخورد طالبان با این حرکت زنان از آعاز خشونت‌بار بود. آن‌ها با لت و کوب مُعترضان، برهم زدن راه‌پیمایی‌ها، بازداشت و شکنجه‌ی خبرنگارانی که این اعتراض‌ها را پوشش می‌دادند، به این اقدام مدنی واکنش نشان دادند.
طالبان در روزهای بعد، به گفته‌ی خودِ شان، این گونه «راهپیماییهای غیرمُجاز» را ممنوع اعلام کردند؛ ولی با گذشت زمان، واکنش‌های توهین‌آمیز طالبان تشدید شد. آن‌ها به اعتراض زنان در ۱۶ جنوری که در کابل برگزار شد، واکنش تندی نشان دادند و با استفاده از اسپری مُرچ و دستگاه‌های شوکِ برقی، معترضان را تهدید، ارعاب و مورد حمله‌ی فزیکی قرار دادند.
چند روز بعد، طالبان حمله‌های خود را برای بازداشت خودسرانه‌ی زنانی که در اعتراض‌ها اشتراک کرده بودند، آغاز کردند.
واشنگتن پُست، بازداشت ۲۴ فعال حقوق زن را که از سوی طالبان در ماه‌های ژانویه و فوریه که برخی از آن‌ها با خانواده‌های‌شان دستگیر شده بودند، مستند کرده‌است.
تمنا پریانی، یکی از اولین معترضانی که به‌طور خودسرانه توسط طالبان بازداشت شد، از ورود شبانه‌ی طالبان به خانه‌اش فلم گرفت و به‌سرعت این نوار دیداری را در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرد.
زنان مصاحبه شونده گفته‌اند که ربوده شدن پریانی، موجی از ترس را در میان سایر مُعترضان ایجاد کرد و سبب شد بسیاری از آنان از ترس این گروه پنهان شوند.
یک زن با اشاره به ماجرای پریانی و زن دیگری که در آن شب دستگیر شد، گفت: «من آن‌ها را خوب نمی‌شناختم؛ اما آن موقع ترسیدم. شب از خواب بیدار شدم و تمام بدنم لرزید. ما خیلی ترسیدیم. می‌دانستیم که دستگیر می‌شویم.»
زن دیگری گفت که خانواده و دوستانش بارها از او خواسته‌اند که از کشور فرار کند؛ اما او نپذیرفته‌است، می‌گوید: «من می‌خواستم بمانم و بجنگم.»
این سه زن توضیح دادند که در ابتدا در یک اتاق تنگ و خفه کننده، همراه با ۲۱ زن و ۷ کودک، مدت پنج‌روز نگهداری شدند و به‌غذا، آب یا تشناب دست‌رسی نداشتند.
طالبان آن‌ها را برای چندین هفته نگه داشتند و به آنان اجازه‌ی دست‌رسی به‌وکیل یا سایر حقوق قضایی را ندادند. طالبان از آن‌ها بازجویی کردند، به‌زور از آنان اعتراف گرفتند و مردان را به‌شدت شکنجه کردند.
طالبان هم‌چنین خانواده‌های سه زن را وادار کردند که اموالی را به‌مثابه بهای رهایی به آنان تحویل بدهند، با این تهدید که اگر دوباره زنان اعتراض کنند، طالبان اموال آنان را مصادره خواهند کرد.
دیده‌بان حقوق بشر از طالبان خواسته‌است که فورن همه کسانی را که به‌دلیل استفاده از حقِ آزادی بیان و اعتراض مسالمت‌آمیز بازداشت شده‌اند، آزاد کنند.
در ادامه‌ی این گزارش تأکید شده‌است که طالبان باید به‌حقوق همگان برای تجمع مسالمت‌آمیز و بیان آزاد نظر شان، از جمله خبرنگارانی که راه‌پیمایی‌ها را پوشش می‌دهند، احترام بگذارند. آن‌ها باید به‌تمام بازداشت‌های خودسرانه پایان دهند و در باره‌ی روند قانونی، از جمله متهم کردن سریع مظنونان در بازداشت نزد یک قاضی مستقل و دست‌رسی فوری به وکیل، اطمینان دهند.
طالبان باید افراد بازداشت شده‌ی قانونی را، مطابق با حداقل قوانین معیاری سازمان ملل متحد برای رفتار با زندانیان نگهداری کنند. هرکسی که مسؤول شکنجه یا سایر بدرفتاری‌ها باشد، باید بی‌طرفانه مورد بازپرسی و پی‌گرد قانونی قرار گیرد.
دولت‌هایی که با طالبان درگیر استند، باید آن‌ها را زیرِ فشار قرار دهند تا آنان به تعهدات افغانستان تحت قوانین بین‌المللی، از جمله احترام به آزادی بیان و تجمع، تضمین روند مناسب برای فرایند دادگاهی شدن، و جلوگیری از شکنجه و سایر بدرفتاری‌ها اقدام کنند. آن‌ها باید مکان‌های اسکان پناه‌جویان را افزایش دهند و اولویت را به اسکان مجدد بانوان بدهند.
