شماری از بازرگانان کشور از رکود کم پیشینه در صنعت قالین و کاهش خرید و فروش آن در بازارهای کشور ابراز نگرانی میکنند و میگویند که کمبود مواد خام، ناتوانی تولیدکنندگان در صادرات قالین و وجود مشکلاتی در سیستم بانکی از چالشهای کلان در این بخش اند.
یک بخش زیاد قالین افغانستان در حکومت پیشین از راه «دهلیز هوایی»، برنامهیی با پشتیبانی مالی نهاد توسعهیی امریکا، به بیرون از کشور فرستاده میشد. اما این روند از یک سال به این سو متوقف است.
احمد جواد اسلمی، فروشنده قالین، میگوید در شرایط کنونی، مردم توان خرید قالین وطنی را ندارند.
او میافزاید: «ما با چالش بزرگی روبرو هستیم و حتا توان پرداخت کرایه دکان را هم نداریم.»
خالد، فروشنده دیگر در کابل، میگوید: «در گذشته قالینهای وطنی تا هزار دالر به فروش میرسید اما حالا قیمتها کاهش یافته و شمار مشتریان هم بسیار کاهش یافته است و در یک هفته حتا فروش قالین ندارند.»
محمد رسول کاظمی، رییس انجمن قاین بافان در غرب کابل، میگوید که ۲۳ سال است که در بخش تولید کار میکند.
او میافزاید: «قبلن پروسس قالین در کشور زیاد بود، اما متاسفانه حالا این پروسس در پاکستان صورت میگیرد و ما در شرایط کنونی نمیتوانیم بازاریابی کنیم.»
به گفته بازرگانان، نبود پروازهای خارجی و مشکلات در سیستم بانکی نیز صنعت قالین در کشور را صدمه زده است.
خواست این بازرگانان همکاری طالبان وزارت صنعت و تجارت طالبان در بخش صادارت و بازاریابی با شرکتهای خصوصی است.
آگاهان مسایل اقتصادی میگویند که نیاز است تا صادرات قالین افغانستان به بیرون از کشور و زمینه آماده سازی قالینهای وطنی در داخل کشور فراهم شود.
ایرج قادری، آگاه مسائل اقتصادی، در این باره میگوید: «افزایش صادرات سبب اشتغالزایی، کاهش بیکاری و افزایش قدرت خرید مردم میشود. ما هر چقدر بر روی صنعت داخلی تمرکز کنیم، بیشتر میتوانیم به ثبات اقتصادی برسیم.»
آمارهای رسمی در گذشته سالانه بیشتر از یک میلیون و ۵۰۰ هزار متر قالین در ولایت های شمالی افغانستان تولید میشد .
با وجود مشکلات در این بخش، صنعت قالین بافی در چند ماه اخیر در هرات اندکی پیشرفت داشته است اما دست اندرکاران این صنعت از مشکلات مشابه سخن میگویند.
گفته میشود که در سال جاری قالین بافی در ولایت هرات ۳۰ درصد رشد داشته و تولید قالین در هرات به یک میلیون و ۲۰۰ هزار متر مربع رسیده است که از این میان، تنها پنج درصد در داخل کشور و ۹۵ درصد دیگر به خارج از کشور صادر می شود.
هر چند در حال حاضر آمار دقیقی از صادارت قالین وطنی وجود ندارد، اما آمارهای حکومت پیشین نشان میدهد که افغانستان سالانه نزدیک به یک میلیون متر مربع قالین صادارت داشته است و کشورهای پاکستان، ایران، ترکیه، ازبکستان و کشورهای اروپایی و امریکایی مهمترین مقصد برای قالین افغانستان بودهاند.
پاسخ طالبان به مشکلات بازرگانان
طالبان میگویند که صادرات قالین به بیرون از کشور ادامه دارند و این رقم در سال گذشته هجری خورشیدی ۹۲۰ هزار متر مربع بود که ارزش آن ۵.۶ میلیون دالر بود.
به گفته جواد آخندزاده، سخنگوی وزارت صنعت و تجارت طالبان، سال گذشته قالین افغانستان از راه پاکستان به امارات متحده عربی به کانادا، امریکا ، اروپا و استرالیا و چین ترانزیت شده است.
او میگوید که در شش ماه نخست امسال نیز ۶۰۰ هزار متر مربع قالین به کشورهای مختلف صادر شده است و این روند همچنان ادامه دارد.