آماری که از سوی منابع به دسترس آمو رسیده است نشان میدهد که در ۱۷ ولایت کشور هیچ خبرنگار زن وجود ندارد در حالی که در ۱۶ ولایت دیگر نیز در شمار زنان در رسانهها کاهش چشمگیری آمده است.
بر بنیاد این آمار، پنجشیر، پروان، کاپیسا، بغلان، کندز، تخار، جوزجان، کندهار، فاریاب، غور، ننگرهار، بامیان، دایکندی، فراه، غزنی، وردک و سرپل ولایتهایی اند که در آن هیج خبرنگار زن فعالیت ندارد.
مسوول یکی از نهادهای حامی رسانهها به شرط حفظ هویتاش، این موضوع را به آمو تایید کرد.
او میگوید که در بسیاری از ولایتها طالبان مانع فعالیت زنان خبرنگار شدهاند.
نهادهای حامی رسانهها نیز علت نبود زنان در این رسانهها را ممانعت مقامهای ولایتی طالبان عنوان میکنند.
حجت الله مجددی مسوول اتحادیه ژورنالستان آزاد افغانستان، میگوید که ۳۱۹ خبرنگار زن در کابل و ۱۱۹ خبرنگار زن در ۱۵ ولایت دیگر فعالیت دارند.
آقای مجددی میافزاید: «محدود ولایات است مانند غزنی که در آنجا خبرنگاران زن اجازه کار در رسانه را ندارند اما متاسفانه در بسیاری از ولایات به دلیل مشکلات مالی در رسانهها امکان کار خبرنگار زن مهیا نیست.»
منبع دیگر میگوید که در زون غرب به استثنای هرات و بادغیس که اندک خبرنگاران زن فعالیت دارند، متباقی ولایات این زون هیچ زنی در رسانهها فعالیت ندارند.
به گفته این منبع، طالبان به مسوولین رسانهها گفتهاند در صورتی زنان میتوانند کار کنند که کارمندان مرد و زن در مکانهای جداگانه باشند.
منبع دیگر میگوید که در سال ۱۴۰۰ به تمام ولایتها خبرنگاران زن فعالیت داشتند که امروز در نزدیک به بیست ولایت هیچ خبرنگار زن فعالیت ندارد.
وضع محدودیتها
تبسم پوپل، خبرنگار محلی قندهار میگوید که به اثر وضع محدودیتها ناگذیر شده است از کار در رسانه دست بردارد.
لیلا نایل، خبرنگار تلویزیون ملی غور، میگوید که در این ولایت هفت خبرنگار زن فعالیت داشتند اما یک سال میشود، همه خانه نشین شدهاند.
او میافزاید که پس از سقوط نظام پیشین چندین بار به دفتر کاریاش رفته است اما از سوی افراد طالبان اجازه فعالیت برایش داده نشدهاست.
بانو نایل میگوید: « تنها نانآور خانواده من بودم که با دریافت معاش ماهوار نفقهی خانواده خود را میها میکردم و امروز بی کارم.»
فرشته فرهمند، خبرنگار محلی جوزجان میگوید که طالبان برای بانوان خبرنگار زن در جوزجان اجازه فعالیت را ندادهاند.
او میگوید که پس از مدتی خانه نشینی اکنون در یکی از بیمارستانهای جوزجان به خاطر مهیا ساختن مصارف خانواده و دوری از مشکلات روحی کار میکند.
یکی از خبرنگاران محلی بغلان، که به دلیل مشکلات امنیتی نخواست ناماش در گزارش گرفته شود، میگوید که طالبان برای خبرنگاران زن در این ولایت گفتهاند دیگر به فعالیتهای رسانهای شان ادامه ندهند.
او میافزاید: «چهار سال با مشکلات فراوان رشتهی خبرنگاری را خواندم، تا بتوانم کار کنم؛ اما یک سال میشود طالبان مانع فعالیت رسانهای من شده که دوری از کار رسانه برای من خیلی دشوار است.»
یکی از خبرنگاران تلویزیون ملی پروان میگوید که از یک سال بدینسو خبرنگاران زن در این فعالیت ندارند.
وی میافزاید که رسانههای که در پروان فعالیت دارند، خبرنگاران زن را استخدام کرده نمیتوانند.
مشکلات روحی میان خبرنگاران زن
مهسا صدیقی، خبرنگار محلی در تخار، میگوید: «یک سال شد، کارم را از دست دادهام تنها نانآور خانواده خودم بودم. حال نمیدانم چگونه مصارف خانواده خود را مهیا سازم.»
او میافزاید که یک سال خانه نشینی او را به یک «خانم روانی» مبدل ساخته است.
یک خبرنگار زن در بامیان که نمیخواهد ناماش در گزارش گرفته شود میگوید که در بامیان به شمول خودش ۱۵ خبرنگار زن در حکومت پیشین فعالیت داشتند که حال همه خانه نشین شدهاند.
او ادعا میکند: «بارها از شمارههای ناشناس اخطاری دریافت کردهام و چندباری از سوی افراد ناشناس تعقیب شدم و حال بخاطر زنده ماندن در جاهای مختلف زندگی میکنم که این ترس بالای روان من تاثیر منفی گذاشته است.»
حمیده، خبرنگار محلی در دایکندی، میگوید که وضع محدویتها از سوی طالبان باعث شده اند زنان خبرنگار در دایکندی کار شان را از دست بدهند.
فرزانه محمدی، خبرنگار محلی میدان وردک، میگوید که یک سال خانه نشینی ضمن مشکلات اقتصادی با مشکلات روانی نیز دچار شدهاست.
او میافزاید: «من به بسیار مشکل درس خواندم، تا وظیفه پیدا کردم، حال با مشکل روانی دچار شدیم و همین حال تحت مراقبت داکتر قرار دارم.»
تلویزیون آمو با زنان خبرنگار هشت ولایت دیگر نیز صحبت کرده است که این خبرنگاران از یک سال بدینسو خانه نشین هستند. آنان به دلیل مشکلات امنیتی نخواستند در این گزارش نام شان گرفته شود.
ساره سیرت فعال حقوق زن میگوید که طالبان با چنین عملکردهای شان ثابت کردهاند که مخالف پیشرفت استند.
اما او میگوید که طالبان با چنین کارها مانع پیشرفت زنان افغانستان شده نمیتوانند.
با تماسهای پیهم با بلال کریمی معاون سخنگوی طالبان موفق نشدیم پاسخ این گروه را در باره این گزارش داشته باشیم.
گزارش گزارشگران بدون مرز
سازمان گزارشگران بدون مرز به تاریخ ۹ اسد سال روان در یک گزارش گفت که در یک سال تسلط طالبان، افغانستان ۳۹.۵۹ درصد از رسانهها و ۵۹.۸۷ درصد از خبرنگاران خود به ویژه خبرنگاران زن را از دست دادهاست.
در این گزارش آمده است که افغانستان پیش از ۱۵ آگست سال گذشته، ۵۴۷ رسانه داشت که در یک سال پسین ۲۱۹ رسانه فعالیت خود را متوقف کردند و از میان ۱۱ هزار و ۸۵۷ خبرنگار ۷۶ در صد آنان شغل خود را از دست دادهاند.
در این گزارش همچنان آمده است که در ۱۱ یازده ولایت افغانستان، دو هزار و ۷۵۶ خبرنگار و کارمند رسانهای مشغول کار بودند. اکنون تنها ۶۵۶ تن کار میکنند.