یوناما در اولین سال‌گرد محرومیت دختران از رفتن به مکتب‌های متوسطه و لیسه در افغانستان، از اداره‌ی طالبان خواست تدابیر فوری را برای بازگشایی مکتب‌های متوسطه و ليسه برای همه دختران در افغانستان روی دست گیرد.
مارکس پوتزل، سرپرست هیات معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان در این باره گفت: «این یک سال‌گرد غم‌انگیز، شرم‌آور و کاملن قابل اجتناب است.»
او ادامه داد: «محرومیت مداوم دختران از مکاتب متوسطه و ليسه، هيج توجيه معتبری نداشته و مشابهتی در هیچ کجای جهان ندارد. این برای نسلی از دختران و آینده‌ی خود افغانستان بسیار مضر است.»
این درحالی است که در ۱۸ سپتامبر ۲۰۲۱ زمانی که مکتب‌ها به روی پسران باز شد، طالبان به دختران دستور دادند که در خانه بمانند.
بربنیاد آمارهای موجود در سال‌های پسین، تخمين زده می‌شود که در سال گذشته‌ی تحصیلی، بیش از یک میلیون دخترِ بالاتر از صنف ششم از رفتن به مکتب‌های متوسطه و ليسه در افغانستان منع شده‌اند.
هرچند تا امروز طالبان وعده‌های گوناگونی مبنی بر امکان بازگشت آن‌ها به صنف‌های آموزشی را داده‌اند؛ اما تا اکنون به آن عمل نکرده‌اند. ممنوعیت حضور دختران در صنوف هفتم تا دوازدهم عمدتن دختران بین ۱۲ تا ۱۸ سال را زیر تأثیر قرار می‌دهد.
یوناما در آگهی‌نامه‌اش نوشته‌است که محرومیت از تحصیل، ناقض اساسی‌ترین حقوق دختران و زنان است. این خطر به حاشیه راندن، خشونت، استثمار و استفاده‌ی سوء از دختران را افزایش می‌دهد و بخشی از طیف گسترده‌تری از سیاست‌ها و شیوه‌های تبعیض‌آمیز است که زنان و دختران را از زمان به دست گرفتن قدرت توسط طالبان در تابستان ۲۰۲۱ هدف قرار می‌دهند.
سازمان ملل در این آگهی‌نامه بار دیگر از طالبان خواسته‌است که از مجموعه اقدام‌هایی که برای محدود کردن برخورداری زنان و دختران افغانستان از حقوق و آزادی‌های اولیه‌ی خود اتخاذ کرده‌اند، عقب‌نشینی کنند.
در این آگهی‌نامه آمده‌است: «ما از آن‌ها (طالبان) می‌خواهیم که قدم‌های اساسی در قسمت اجازه دادن به دختران برای بازگشت به مکاتب متوسطه و ليسه (را) بردارند که این امر می‌تواند افغانستان را به سوی ترقي سوق داده و به مردم آن امید بدهد.»
سازمان ملل متحد تاکید کرده‌است که اگر ممنوعیت رفتن دختران بالاتر از صنف ششم به مکاتب باقی بماند، سازمان ملل به طور فزاینده‌ای نگران است که چنین اقدام‌هایی همراه با سایر محدودیت‌هایی که بر آزادی‌های اساسی مردم افغانستان اعمال می‌شود، به عمیق‌تر ساختن بحران‌های پیش‌روی افغانستان از جمله ناامنی بیش‌تر، ناداری و انزوا کمک کند.
سازمان ملل طالبان را مسوول ایجاد شرایط مساعد برای صلح، هم‌دیگر پذیری، امنیت، رعایت حقوق بشر و بهبود روند اقتصادی در افغانستان دانسته و تاکید کرده‌است که جامعه‌ی بین‌المللی آماده‌ی پشتیبانی از دولتی است که از همه مردم نمایندگی نموده و به حقوق آن‌ها احترام گذاشته شود.
گفتنی است بسته بودن مکتب‌ها برروی دختران، از جمله مواردی است که واکنش کشورهای بیرونی را نیز در پی داشته‌است.
طالبان ظاهرن هیچ تعهدی مبنی بر بازکردن مکتب‌ها و سهم دادن زنان در صحنه‌ی سیاست ندارند. کارشناسان باورمند اند که محدودیت‌های ایجاد شده توسط طالبان برای زنان و دختران در افغانستان، از شمار مواردی است که در به رسمیت نشناختن آن‌ها تاثیر گذاشته‌است.
