مالیات یک مصرف مالی اجباری است که از سوی دولت‌ها به منظور تامین هزینه‌های مختلف عمومی یا مصرف دولت به مالیه دهنده تحمیل می¬شود و نپرداختن یا فرار در برابر پرداخت مالیات، طبق قانون می¬تواند مجازاتی به همراه داشته باشد.
در واقع مالیات به پولی گفته می‌شود که دولت برای کارهای عمومی و اداره‌ی کشور از مردم اخذ می‌کند.
باشندگان هرات تاکید می‌ورزند که دولت‌ها مکلف اند تا پولی را که مردم به حیث مالیه می‌پردازند، در جای درست مصرف کنند و آن را برای رفاه مردم و بازسازی کشور استفاده نمایند.
غلام نبی یعقوبی باشنده‌ی هرات باورمند است: «زمانی مردم علاقه‌مند پرداخت مالیات می‌شوند که توازن در اخذ مالیات در نظر گرفته شود و هم‌چنان محل مصرف همین عواید و پول مشخص شود تا آن‌ها خاطر جمع باشند که پول شان حیف و میل نشده‌است.»
افزایش در درآمدهای مالیاتی ولایت هرات
بربنیاد آمارهای موجود در ریاست مستوفیت ولایت هرات در سال ۱۳۹۹ هجری-خورشیدی مجموعن ۲۰ میلیارد و ۶۸۹ میلیون افغانی عواید جمع‌آوری شده بود که شامل محصولات گمرکی، انواع مالیات و عواید غیرمالیاتی می‌شد.
اما در سال ۱۴۰۰ خورشیدی، مجموعن ۱۶ میلیارد و ۲۶۱ میلیون افغانی عواید جمع‌آوری شد و دلیل کاهش آن نسبت به سال پیش تحولات کشور در این سال عنوان شده‌است.
مسوولان در ریاست مستوفیت طالبان در ولایت هرات از افزایش عواید مالیاتی و غیرمالیاتی و محصولات گمرکی در سال جاری در این ولایت خبر می‌دهند.
فاروق مایار، آمر بررسی مستوفیت طالبان در ولایت هرات می‌گوید که در ۵ ماه اول سال جاری خورشیدی در این ولایت، بیش از ۱۰ میلیارد افغانی عواید جمع‌آوری شده که افزایش عواید را نسبت به سال‌های گذشته نشان می‌دهد.
مالیات یکی از راه‌های خدمت حکومت‌ها به مردم است
در همین حال آگاهان بر این باورند که پرداخت مالیات یکی از راه‌هایی است که حکومت‌ها از طریق آن برای مردم و ساکنان آن جامعه خدمات رسانی می‌کنند و امکانات رفاهی را مهیا می‌سازند.د
جلیل احمد فضل استاد دانشگاه در هرات در این باره می‌گوید: «براساس قانون مردم مکلف هستند تا برای دولت مالیات بپردازند و حکومت‌ها نیز مکلف استند تا در برابر آن به مردم خدمات ارائه کنند.»
وی می افزاید که در کنار این، فرار مالیاتی از مشکلاتی است که هم‌اکنون در افغانستان وجود دارد و عواملی از جمله اقتصاد زیرزمینی، فرهنگ پایین مردم برای پرداخت مالیات و محسوس نبودن خدمات ارائه شده از سوی دولت برای مردم است که باید این مشکلات بر طرف شود.
محمد رفیق شهیر، رئیس شورای متخصصان در هرات نیز می‌گوید: «پرداخت مالیات زمانی بین مردم فرهنگ‌سازی می‌شود که عوایدِ جمع‌آوری شده به گونه‌ی شفاف به مصرف برسد و در جمع‌آوری و روند مصرف آن فساد وجود نداشته باشد.»
وی اضافه می‌کند که عواید جمع‌آوری شده با آن‌که نمی‌تواند مخارج پروژه های توسعه‌ای را برآورده کند؛ اما نیاز است تا در جاهای بنیادی به مصرف برسد.
به دلیل این‌که در گذشته اکثر پروژه های توسعه‌ای به کمک کشور های خارجی تمویل می‌شد، در حال حاضر باید از عواید داخلی در بخش اجرای پروژه‌های توسعه‌ای و ضرورت‌های مردم استفاده گردد که این مهم می‌تواند باعث رشد و توسعه کشور شود.
این درحالی است که در زمان حکومت پیشین اکثریت مصارف بودجه عادی و توسعه‌ای کشور را کمک‌ها و همکاری کشورهای خارجی تشکیل می‌داد؛ اما طالبان در سال جاری از عواید داخلی بودجه را برنامه‌ریزی کرده‌اند.
