بیشتر از یکسال است که مکتبهای دخترانهی بالاتر از صنف ششم در افغانستان بستهاست و این روند همچنان ادامه دارد؛ اقدامی که انتقادهای زیادی از طالبان را بههمراه داشتهاست. براساس اخبار و اطلاعات موجود، بین اعضا و مسوولان کنونی ادارهی طالبان در مورد باز شدن مکتبهای دخترانه اختلاف نظرهایی وجود دارد.
یک مسوول طالبان که نخواست نامش فاش شود در گفتوگو با یکی از رسانهها گفتهاست که موضوع باز شدن مکتبهای دخترانه را با همقطارانش شریک ساخته؛ اما با او مخالفت صورت گرفته و حتا به مجازات و مرگ تهدید شدهاست.
در این مدت کشورهایی مشمول امریکا و نهادهای بزرگی مانند: سازمان ملل متحد و اتحادیهی اروپا بارها ازبهر باز شدن مکتبهای دخترانه تاکید کردهاند؛ اما به نظر میرسد در سطوح مختلف طالبان در این باره، دیدگاه واحدی وجود ندارد.
رینا امیری فرستاده ویژهی ایالات متحده در امور زنان افغانستان در توییت تازهای گفتهاست که توجیهی در برابر ادامهی سیاست مخرب و غیرسازندهی طالبان برای (ممنوعیت از) رفتن دختران به مکتب وجود ندارد و حتا این رویکرد طالبان هیچگونه صبغهی دینی، فرهنگی و تدارکاتی ندارد.
به گفتهی وی، این سیاست بدبینانه صرف آرزوها و تواناییهای بالقوهی دختران افغانستان را درهم میشکند و افغانستان را به فقر و ناامیدی بزرگتری روبهرو میسازد.
ازسویی هم سرپرست وزارت معارف طالبان که چندی پیش به ارزگان سفر کرده بود، گفتهاست که مردم این کشور بهخاطر فرهنگ و عنعنات موجود، دختران شش ساله و هفت سالهی شان را به مکتب نخواهند فرستاد.
او در پاسخ به پرسش رسانهها مبنی بر آموزش دختران پس از صنف ششم، خواهان نظرخواهی روزنامه نگاران از مردم شد.
نورالله منیر گفت: «اگر شما در بازار ارزگان بیرون شوید و در روستاها از ریشسفیدان این را بپرسید، برای شما معلوم میشود. شما در جماعتها اگر سوال کنید که چند درصد ریشسفیدان و چند درصد مردم آماده هستند که دختران شش ساله و هفت سالهی شان را مکتب بفرستند، انشاالله به این سوال ضرورت نیست. ما و شما در جامعهی افغانستان زندگی کردیم، فرهنگ مردم به شما معلوم است. این فرهنگ چیزی است که در بسیاری وقتها از سوی حکومتها در نظر گرفته نشدهاست.»
بسته ماندن مکتبهای دخترانه توجیه دینی ندارد
یک عالم دین در هرات میگوید که دین اسلام همواره مسلمانان را بر فراگیری درس و تعلیم ترغیب نموده و مسدود ماندن مکتبهای اناث “توجیه دینی” ندارد.
مولوی صبغتالله مولویزاده عالم دین در هرات در یک گردهمایی که با حضور ملا عبدالغنی برادر برگزار شده بود، گفتهاست که هیچ فردی حق ممانعت از تحصیل زنان را نداشته و مسوولان باید دروازهی مکتبهای دخترانه در کشور را باز نمایند تا آنان به آموزش شان ادامه بدهند.
آقای مولوی زاده در ادامه افزودهاست: «کسانی که در مورد بسته ماندن مکاتب دخترانه دلایل و دیدگاه مخالف دارند، بیایند با علمای هرات بنشینند و مناظره کنند.»
مولوی عبدالقدیر قانت عضو شورای علمای کابل در پیوند به بسته بودن مکاتب دخترانه در کشور میگوید: «موضوع مسدود ماندن مکاتب دخترانه هیچگونه توجیه دینی ندارد؛ بلکه بسته به موضوعات سیاسی است که توسط همسایگان افغانستان بر مردم و حکومت کنونی(طالبان) تحمیل شدهاست.»
وی در ادامه تاکید کرد: «دین اسلام نهتنها مخالف آموزش دختران نیست؛ بلکه همواره تمام اقشار را بر فراگیری آموزش تحت چوکات شریعت اسلامی فراخواندهاست و امارت اسلامی باید به زودترین فرصت دروازههای مکاتب را به روی دختران باز نماید.»
با بسته بودن مکتبهای دخترانه جامعه دچار زیان میشود
در همین حال باشندگان کشور نیز خواهان بازگشایی مکتبهای دخترانه استند، آنان میگویند که آیندهی دختران با این کار تاریک بوده و نباید دختران این سرزمین بیسواد بمانند.
عبدالقیوم باشندهی هرات میگوید: «بسته بودن مکاتب دختران واقعن خیلی نگران کنندهاست؛ چون آیندهی دختران با خطر مواجه است. دولت(ادارهی طالبان) باید در این راستا گام اساسی را بردارد و هر چه زودتر مکاتب را به روی دختران باز کند.»
خیر محمد باشندهی کابل نیز در این باره گفت: «بسته ماندن مکاتب دختران هیچ توجیهی نداشته و بدون هیچ دلیلی از سوی امارت(طالبان) بسته شدهاست. این کار میتواند، ضربهی مُهلکی بر پیکر علم و دانش بزند و آیندهی نیمی از جامعه را دچار زیان و سردرگمی کند.»
گفتنیست که هفتهی گذشته مکتبهای دختران بالاتر از صنف ششم در چندین لیسه در مرکز و ولسوالیهای ولایت پکتیا بازگشایی شد؛ اما پس از گذشت چند روز، دوباره از سوی طالبان بسته شد که این موضوع واکنشهای بسیاری را بههمراه داشت و دختران دانشآموز در خیابانها راهپیمایی کردند.
حامد کرزی رئیس جمهوری پیشین افغانستان که یکی از منتقدان جدی طالبان در پیوند با بسته ماندن مکتبهای دخترانه است و بارها خواستار بازگشایی مکتبها بودهاست، در واکنش به ماجرای پکتیا آگهینامهای منتشر کرد که در بخشی از آن آمده است: «صدای دختران متعلم در پکتیا برای بازشدن دوبارهی مکاتبشان، صدای همه دختران ما و خواست ملت افغانستان میباشد. صدای دختران برای باز شدن مکاتب صدای عزت، پیشرفت و به پا ایستاده شدن کشور عزیز است.»
مسوولان طالبان در آغاز بهکار ادارهی شان گفتند که یک کمیسیون دربارهی بازگشایی مکتبهای دختران بالاتر از صنف ششم کار میکند؛ اما تا اکنون در ا۰ین مورد توجه نشده و این مکتبها همچنان بستهاست.