بخش زنان ملل متحد به مناسبت «هفتم اپریل، روز جهانی بهداشت» وضعیت بهداشتی زنان در افغانستان را نگران‌کننده خوانده و می‌گوید که پس از بازگشت طالبان و اعمال محدودیت‌ها به‌ویژه در بخش تحصیل، زنان به‌ویژه در مناطق دوردست از دسترسی به خدمات بهداشتی محروم هستند.
با این حال برخی از زنان کشور نیز می‌گویند که به دلیل کمبود پزشک زن و مرکزهای بهداشتی، جان خود و کودکان‌شان در خطر است.
نوزادی که هیچ‌گاه نفس نکشید و مادری که فقط اشک می‌ریزد؛ این روایت مدینه ۱۹ ساله از یکی از ولسوالی‌های دوردست بادغیس است.
سه هفته پیش، لحظه‌ای که باید یکی از زیباترین خاطرات زندگی او می‌شد، به کابوس مبدل گشت. مدینه می‌گوید که دردی شدید را تحمل می‌کرد؛ اما به دلیل نبود کلینیک در روستا و در مسیر رسیدن به مرکز ولایت بادغیس، کودک خود را از دست داد.
مدینه باشنده بادغیس می‌گوید: «درد خیلی شدید بود؛ اما راه دور بود. شفاخانه نزدیک نبود تا رسیدم طفلم به دنیا آمد اما دیگر نفس نمی‌کشید. اگر شفاخانه درستی باشد حتماً آن‌جا چند داکتر است ولی وقتی در تمام منطقه فقط یک خانم می‌تواند زنان را ولادت بدهد، او هم که نباشد سرنوشت زنان مثل من می‌شود. کاش هیچ مادری مثل من، با دستان خالی به خانه نیاید.»
این در حالی است که جهان از روز جهانی بهداشت بزرگداشت می‌کند؛ اما این تنها یک نمونه کوچک از اوضاع بهداشتی در افغانستان است.
در کابل نماینده یونسیف در برنامه وزارت صحت عامه زیر اداره طالبان بر اهمیت دسترسی به خدمات بهداشتی در بخش‌های دور دست و کاهش مرگ و میر مادران و کودکان تاکید کرد.
او گفت: «ما سرمایه‌گذاری بیشتر را به خصوص در بخش مادران و اطفال نیاز داریم که سرمایه‌گذاری را بیشتر کنیم تا بتوانیم به تمام نیازمندی‌های اساسی و اولیه در سراسر کشور به‌ویژه در ساحات دور دست که دسترسی مشکل عمده مردم ما به خدمات با کیفیت را نشان می‌دهد، در آن مناطق هم ما بتوانیم خدمات را به اساس نیازمندی‌های مردم خود به شکل درستش فراهم کنیم.»
از طرفی هم، بخش زنان ملل متحد در گزارشی به مناسبت روز جهانی بهداشت گفته است که زنان در چهار کشور به شمول افغانستان با بحران شدید سلامت روان روبه‌رو هستند. چنانچه بر بنیاد داده‌های ملل متحد، نزدیک به هفتاد درصد از زنان، وضعیت روانی خود را در افغانستانِ زیر حاکمیت طالبان بسیار بد توصیف کرده‌اند.
در بخشی از گزارش بخش زنان ملل متحد آمده است: «نتیجه این شرایط، فشار روانی طاقت‌فرسا است؛ به گونه‌ای که ۶۸ درصد از زنان در افغانستان وضعیت سلامت روان خود را «بد» یا «بسیار بد» توصیف کرده‌اند.»
طالبان در بیش از سه سال حاکمیت شان، دختران را از رفتن به دانشگاه‌های طبی، انستیتوهای طبی و آزمون شورای طبی منع کرده‌اند. ممنوعیت‌های که اکنون به باور باشندگان کشور، مردم را با کمبود پزشک زن در افغانستان روبه‌رو کرده است.
یک شهروند کشور می‌گوید: «به هر کلینکی می‌روم می‌گویم حامله هستم میگم دوا بدهید دوا هم نمی‌دهند همین قسم می‌آییم پس خانه به هر کلینیکی که می‌رویم نوبت برسد یا نه. ما را تحویل نمی‌گیرند از راه دور هم می‌آییم با مشکلات زیاد.»
زن دیگر می‌گوید: «اگر این‌جا کلینیک می‌بود ما این‌قدر درد نمی‌کشیدیم که به جایی برویم. ناچار هستیم باید حرکت کنیم برویم به جایی که کلینیک است به بدبختی حیرانی.»
از سوی‌هم، هفته پیش رسانه‌های امریکایی گزارش دادند که کاهش کمک‌های مالی ایالات متحده به افغانستان دسترسی زنان و کودکان به خدمات بهداشتی را کاهش داده و مرگ‌ومیر مادران و نوزادان را افزایش داده است.
سازمان جهانی بهداشت اعلام کرده است که تا پایان ماه مارچ بیش از ۲۰۰ مرکز بهداشتی بسته شدند و ۲۰۰ مرکز دیگر تا ماه جون سال جاری میلادی، تعطیل خواهند شد.
همزمان با این، صندوق نجات کودکان نیز از بسته‌شدن ۱۸ مرکز درمان سوءتغذیه و احتمال تعطیلی ۱۴ مرکز دیگر در ماه‌های آینده خبر داده است.
