علی امین گنداپور، وزیر ارشد ایالت خیبر پختونخوا، خواستار اعطای اقامت دائم به مهاجران افغانستان در این کشور شده است؛ پیشنهادی که با واکنش‌های مختلفی در درون پاکستان مواجه شده است.
این گفته‌ها در حالی مطرح می‌شوند که خیبر پختونخوا با چالش‌های گسترده‌ای از جمله بحران امنیتی، ضعف زیرساخت‌های بهداشتی و آموزشی روبه‌رو است.
آقای گنداپور در سخنانی گفته است که حمله‌های هراس‌افکنی در این ایالت همچنان در سطح بالا قرار دارد و عملیات نیروهای امنیتی به‌شدت افزایش یافته است. به گفته او، برخی از این فعالیت‌های هراس‌افکنانه از داخل خاک افغانستان سازماندهی می‌شود.
مقام‌های پاکستانی پیشتر مدعی شده‌اند که بیش از ۷۰ درصد حملات تروریستی اخیر در پاکستان، ریشه در افغانستان دارد.
با این حال، گزارش رسانه‌های پاکستانی نشان می‌دهد که مهاجران افغانستان از پنج دهه پیش و به دلیل مرز طولانی و نفوذپذیر میان دو کشور، در پاکستان سکونت دارند. در حال حاضر بیش از ۲.۱ میلیون مهاجر افغانستان در پاکستان ثبت شده‌اند که حدود ۱.۳ میلیون نفر از آن‌ها دارای کارت شناسایی مهاجر (PoR) هستند که وضعیت اقامت موقت برای آن‌ها فراهم می‌کند.
اکثریت این مهاجران در خیبر پختونخوا سکونت دارند، به‌طوری که حدود ۵۲ درصد جمعیت مهاجران افغانستان در همین ایالت زندگی می‌کنند.
اما در کنار این وضعیت، نگرانی‌ها درباره امنیت و ارتباط برخی حوادث با حضور مهاجران افغانستان نیز رو به افزایش است. از جمله این موارد، حمله به قطار جعفر اکسپرس است که به کشته شدن چندین غیرنظامی انجامید و منابع امنیتی مدعی‌اند که این حمله در خاک افغانستان طراحی شده بود.
در واکنش به پیشنهاد وزیر ارشد، محمد اعجاز خان، رئیس پیشین گروه روابط بین‌الملل دانشگاه پیشاور، به روزنامه اکسپرس تریبون گفته است: «دولت باید ابتدا تمرکز خود را بر مقابله با هراس‌افکنی و بهبود وضعیت امنیتی بگذارد. ما در این منطقه نیاز به برنامه‌ریزی جامع برای ارتقای آموزش و بهداشت داریم.»
از سوی دیگر، طارق افغان، وکیل مدافع، نیز در واکنش به این پیشنهاد خواستار اجرای سیاست‌های سخت‌گیرانه‌تر ویزه برای مهاجران افغانستان شد و گفت این سیاست می‌تواند به اقتصاد پاکستان کمک کند.
او گفت: «بسیاری از کشورها با قوانین مهاجرتی مشخص، حضور مهاجران را به نفع خود مدیریت کرده‌اند.»
در همین حال، فیصل کریم کندی، از اعضای احزاب مخالف، این اظهارات را «بی‌اساس» خوانده و تأکید کرده است که تصمیم‌گیری در مورد اعطای شهروندی یا اقامت دائم، باید در سطح ملی اتخاذ شود، نه ایالتی.
او همچنین گفته است که بحران امنیتی جاری در پاکستان به‌طور مستقیم با وضعیت افغانستان مرتبط است.
او افزود: «بیش از ۷۰ درصد فعالیت‌های هراس‌افکنی اخیر در پاکستان از خاک افغانستان برنامه‌ریزی شده‌اند. همچنین سلاح‌های باقی‌مانده ناتو اکنون علیه پاکستان استفاده می‌شوند.»
برخی از مقام‌های محلی نیز بر این باورند که به جای تصمیم‌گیری فوری درباره وضعیت مهاجران، باید تمرکز دولت بر تأمین امنیت، ایجاد ثبات و جلوگیری از وخامت بیشتر بحران‌ها باشد.
گزارش‌ها حاکی است که روزانه بیش از دو هزار مهاجر افغانستان و ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ موتر باربری از مرز تورخم وارد پاکستان می‌شوند؛ جریانی که به گفته مقام‌ها، تأثیر مستقیمی بر امنیت و ظرفیت منابع شهری ایالت دارد.
