پژوهش یک نهاد سویدزرلندی موسوم به «سمال آرم سروی» نشان میدهد که سلاحهای باقی مانده از نیروهای شوروی پیشین و ناتو همچنان به طور غیر رسمی در افغانستان قابل دسترس هستند.
در پژوهش این نهاد آمده است که اختلافات داخلی در درون طالبان و همچنین شبکههای شخصی فرماندهان، مسیرهای غیررسمیای را برای دستیابی به سلاح فراهم میکنند.
به گفته این نهاد، این چالشها منجر به تفاوتهای قابلتوجهی در شیوههای اداره از یک ولایت به ولایت دیگر شدهاند که بستگی به نفوذ فرماندهان محلی و رابطه آنها با مقامات مرکزی دارد.
هرچند در گزارش پژوهشی این نهاد آمده است که بیش از سه سال پس از تسلط طالبان و تصرف انبارهای تسلیحاتی، آنان اداره خود را بر فرماندهان افزایش داده و دسترسی غیرنظامیان و کسبوکارهای خصوصی به سلاح را محدود کردهاند.
این نهاد میگوید که دامنه سلاحهای موجود در بازارهای غیررسمی زیر حاکمیت طالبان، عموماً با پویاییهای دیرینه قومی و قدرت در سطح محلی مرتبط است.
در پژوهشی این نهاد آمده است: «تلاشهای طالبان برای محدود کردن مالکیت سلاح توسط غیرنظامیان، به نظر نمیرسد که تأثیر قابل توجهی بر دسترسی به سلاح در بازارهای غیررسمی مناطق مورد مطالعه داشته باشد.»
به گفته گزارش، در میان قیمتهای سلاحهای با الگوی ناتو که مورد بررسی قرار گرفتند، تفنگهای ام-فور در تمام ولایتها و ولسوالیها بهطور مداوم قیمتتر از ام-شانزدهها بودند. در همین حال، قیمت تجهیزات با الگوی شوروی بهطور قابل توجهی پایینتر از اغلب سلاحهای ناتو بود.
گزارش میگوید: «در حالی که قیمت سلاحهای با الگوی شوروی در سراسر مناطق تحت نظارت ثابت مانده، افزایش جزئی قیمت برای ام-فورها (۱۳٪) و افزایش قابل توجه برای ام-شانزدهها (۳۸٪) در ولایتهای ننگرهار و کنر در طول دوره تحقیق مشاهده شد.»