جهان

تحولات جهانی در سال ۱۴۰۳: چهار سال جنگ اوکراین و بازگشت ترمپ به کاخ سفید

سال ۱۴۰۳ خورشیدی تحولات بسیار سیاسی، نظامی و دیپلماتیک در گوشه و کنار جهان به پایان رسید.

مهم‌ترین این رویدادها شامل تشدید جنگ در اوکراین، شدت گرفتن تنش‌ها در خاورمیانه، سرنگونی حکومت بشار اسد و بازگشت دوباره دونالد ترمپ به کاخ سفید بود.

جنگ اوکراین

جنگ اوکراین که به چهارمین سال خود وارد شد، وارد مرحله‌ای حساس و پیچیده شده است.

نیروهای اوکراینی با حمایت نظامی کشورهای غربی برای نخستین بار موفق شدند منطقه کورسک در روسیه را تصرف کنند، هرچند نیروهای روسی پس از مدت کوتاهی موفق به بازپس‌گیری بخش‌هایی از این منطقه شدند.

در همین حال، تلاش‌های دیپلماتیک برای پایان دادن به این جنگ ادامه یافت، اما نتیجه قابل توجهی از سوی ایالات متحده حاصل نشد.

طرف روسیه توافق کرد که به مدت سی روز از هدف قرار دادن تأسیسات انرژی اوکراین خودداری کند.

خاورمیانه

در خاورمیانه نیز تحولات بزرگی رخ داد. درگیری‌ها از غزه به لبنان کشیده شد و در نتیجه، حسن نصرالله، دبیرکل پیشین حزب‌الله لبنان، در بیروت جان باخت.

همزمان با این، اسماعیل هنیه، رهبر پیشین حماس در ۱۰ اسد در تهران، یحیی سنوار، جانشین هنیه در ۲۵ میزان در غزه و حسن نصرالله، رهبر حزب‌االله در ۶ میزان در بیروت توسط اسرائیل کشته شدند.

این تحولات در کنار درگیری‌های مستقیم ایران و اسرائیل و هدف قرار دادن قنسولگری ایران در دمشق، وضعیت منطقه را به شدت بحرانی کرد.

با این حال، اسراییل و حماس برای برقراری آتش‌بس موقت موافقت کردند که در مرحله نخست آن حماس ۲۵ گروگان اسرائیلی و جسد هشت گروگان جان باخته را در بدل رهایی دوهزار زندانی فلسطینی تحویل داد. پنج شهروند تایلندی نیز در یک توافق جداگانه آزاد کرد.

سرنگونی حکومت اسد

در سوریه، پس از پنج دهه حاکمیت خانواده اسد، دولت بشار اسد سقوط کرد.
شورشیان مخالف، به رهبری هیئت تحریر شام، که در گذشته شاخه‌ای از القاعده بود، توانستند در مدت ۱۱ روز شهرهای بزرگ سوریه را تصرف کرده و حکومت اسد را سرنگون کنند.

سقوط دولت اسد ضربه‌ای سنگین به روسیه و ایران وارد کرد و نیروهای نیابتی ایران که از خاک سوریه برای حمله به اسرائیل استفاده می‌کردند وادار به ترک سوریه شدند.

روسیه نیز از بخش‌هایی از این کشور به پایگاه‌هایش عقب نشینی کرد و اسرائیل نیز در سمت سوریه بلندی‌های جولان را تصرف کرد.

دور دوم ریاست جمهوری ترمپ

در عرصه جهانی، بازگشت دوباره دونالد ترمپ به کاخ سفید یکی از مهم‌ترین تحولات سیاسی سال بود.

سیاست‌های سختگیرانه ترمپ، از جمله کارزار اخراج پناهجویان غیرقانونی، قطع کمک‌های خارجی واشنگتن و ادامه جنگ‌های تجاری ایالات متحده با کانادا، مکسیکو، چین و اتحادیه اروپا تأثیرات زیادی بر سیاست‌های جهانی گذاشت.

تحولات دیگر

از دیگر رویدادهای مهم سال ۱۴۰۳ می‌توان به مرگ ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور ایران، در نتیجه سقوط یک هلی‌کوپتر، پیروزی ولادیمیر پوتین برای پنجمین دوره در روسیه، سرنگونی حکومت شیخ حسینه در بنگلادش، پیروزی حزب کارگر در بریتانیا پس از ۱۴ سال و پیروزی نرندرا مودی برای سومین دوره در هند اشاره کرد.