در حالی که یک قاضی فدرال در ایالات متحده پیش از این دستور اجرایی دونالد ترمپ رئیس‌جمهور امریکا برای توقف برنامه اسکان پناهجویان را مسدود کرد؛ اما دولت او هنوز به‌طور کامل عملیات پذیرش پناهجویان را از سر نگرفته است.
بر بنیاد گزارش واشنگتن پست، دولت ترمپ بامداد سه‌شنبه اعلام کرده است که اجرای کامل حکم دادگاه برای ازسرگیری پذیرش پناهجویان در ایالات متحده ممکن است ماه‌ها طول بکشد. دولت او دلیل این تأخیر را «کاهش شدید عملکرد» در برنامه اسکان پناهجویان از زمان دستور اجرایی آقای ترمپ در ماه جنوری برای تعلیق این برنامه عنوان کرده است.
در گزارشی که به دادگاه منطقه‌ای سیاتل ارائه شده است، وزارت عدلیه امریکا گفته است که این تأخیرها تا حدی ناشی از نیاز سازمان‌های غیرانتفاعی همکار دولت برای بازگرداندن کارکنان خود از مرخصی بدون حقوق و همچنین اجرای روش‌های جدید بررسی امنیتی توسط وزارت خارجه است.
علاوه بر این، وکلای وزارت عدلیه ایالات متحده اعلام کرده‌اند که دولت در حال جستجوی یک نهاد جدید برای ارائه خدمات اسکان پناهجویان است تا جاگزین ۱۰ سازمانی شود که هفته گذشته قراردادهای‌شان با وزارت خارجه امریکا لغو شد.
بر اساس این گزارش، این روند دست‌کم سه ماه طول خواهد کشید.
در گزارش دادگاه آمده است: «وزارت خارجه در حال بررسی مدت زمان لازم برای بازگرداندن برنامه پذیرش پناهجویان امریکا (USRAP) به وضعیت عملیاتی است. با آغاز مجدد فعالیت‌های این برنامه، احتمالاً مسائل بیش‌تری برای اصلاح شناسایی خواهد شد.»
چالش‌های حقوقی دولت ترمپ
این گزارش در پاسخ به حکم قاضی جمال ان وایت‌هد صادر شده که ماه گذشته با صدور یک دستور اساسی، مانع از اجرای تعلیق برنامه اسکان پناهجویان برای حداقل سه ماه شد. او این دستور اجرایی را نقض غیرقانونی اختیارات کانگرس عنوان کرد.
گروه‌های امدادرسانی پناهجویان که پس از دستور ترمپ با قطع بودجه فدرال مواجه شده‌اند، از دولت او شکایت کرده‌اند. این شکایت به نمایندگی از چندین پناهجو که پرونده‌های‌شان تحت تأثیر این ممنوعیت قرار گرفته، ارائه شده است.
دولت ترمپ نیز این حکم را به چالش کشیده و درخواست تجدیدنظر داده است.
نقض حکم دادگاه؟
هفته گذشته، گروه‌های اسکان پناهجویان شکایت اصلاح‌شده‌ای را ثبت کردند و مدعی شدند که وزارت خارجه با ارسال اخطارهایی مبنی بر فسخ قراردادهای‌شان، حکم دادگاه را نقض کرده است. قاضی وایت‌هد جلسه‌ای برای بررسی این شکایت جدید تعیین کرد و از دولت ترمپ خواست گزارشی درباره اقدامات خود برای اجرای دستور دادگاه و ازسرگیری برنامه اسکان پناهجویان ارائه دهد.
ملیسا کینی، وکیل «پروژه بین‌المللی کمک به پناهجویان»، در بیانیه‌ای کتبی گفت: «این گزارش بیش از آن‌که پاسخی به سوالات بدهد، پرسش‌های بیش‌تری را ایجاد کرده است.»
او افزود: «حتی دولت اذعان دارد که تعلیق پذیرش پناهجویان و قطع بودجه این برنامه باعث هرج‌ومرج شده و اکنون دولت نمی‌تواند به دادگاه اعلام کند که چه زمانی این برنامه دوباره به‌طور کامل عملیاتی خواهد شد.»
کینی همچنین دولت را به «تضعیف عمدی سیستم قضایی و کانگرس» ایالات متحده متهم کرد.
بی‌خبری پناهجویان از وضعیت خود
گروه‌های امدادرسانی می‌گویند که هیچ یک از ۹ پناهجویی که نام‌شان در این پرونده ذکر شده است، هنوز از دولت فدرال درباره تنظیم مجدد برنامه سفر یا سایر اقدامات مرتبط با پرونده‌های‌شان پاسخی دریافت نکرده‌اند.
با این حال، در گزارش ارائه‌شده به دادگاه، وزارت عدلیه امریکا اعلام کرده که مقام‌های فدرال هفته گذشته با وکلای این پناهجویان تماس گرفته‌اند تا اطلاعات بیش‌تری درباره پرونده‌های فردی آنان دریافت کنند. دولت در حال بررسی این اطلاعات است تا تصمیم بگیرد چگونه باید پیش برود.
همچنین، وزارت عدلیه ایالات متحده اعلام کرده است که اداره خدمات شهروندی و مهاجرت ایالات متحده (USCIS) دوباره روند تصمیم‌گیری درباره درخواست‌های پذیرش پناهجویان را آغاز کرده و در این ماه ۵۷۴ درخواست را بررسی کرده که از این تعداد، ۴۷۸ مورد تأیید شده است.
چالش‌های باقی‌مانده برای پذیرش پناهجویان
با این حال، حتی پس از تأیید درخواست یک پناهجو، چندین مرحله دیگر باقی می‌ماند تا او بتواند وارد ایالات متحده شود. این مراحل شامل انجام آزمایش‌های پزشکی، تنظیم برنامه سفر و گذراندن دوره‌های فرهنگی است.
بر اساس گزارش دادگاه، وزارت خارجه به دو سازمان «سازمان بین‌المللی مهاجرت» و «کلیسای خدمات جهانی» که در فرآیند پذیرش پناهجویان نقش دارند، اطلاع داده است که همکاری با آن‌ها تنها در صورتی از سر گرفته خواهد شد که با سایر دستورات اجرایی ترمپ، از جمله ممنوعیت برنامه‌های تنوع‌محور برای پیمان‌کاران فدرال، مطابقت داشته باشند.
وزارت عدلیه امریکا همچنین تأکید کرده که این دو سازمان پس از صدور فرمان ممنوعیت پناهجویان در اواخر ماه جنوری، کارکنان خود را به مرخصی اجباری فرستاده‌اند و هنوز مشخص نیست که چه مدت طول خواهد کشید تا این کارکنان دوباره به کار بازگردند.