در ۲۴ سال گذشته، اداره توسعه جهانی ایالات متحده (یواسآیدی) بیش از ۱۰۹ میلیارد دالر به افغانستان کمک کردهاست.
اما اداره ترمپ به دنبال لغو استقلال یواسآیدی در پی به دست گرفتن مدیریت آن است.
رویترز با تاکید بر این موضوع نگاشته است که رئیس جمهور ایالات متحده گفته است که نخست گردانندگان این آژآنس را بیرون میکند، بعد در باره فعالیت آن تصمیم خواهد گرفت.
بربنیاد اطلاعات وزارت خارجه ایالات متحده و یواسآیدی، بیش از سه میلیارد دالر این کمکها را در بیش از سه سال حاکمیت طالبان به افغانستان انجام داده است؛ بهویژه از طریق آژانسهای ملل متحد.
به دنبال تعلیق کمکهای خارجی ایالات متحده، برخی موسساتی که از سوی این آژانس تمویل میشدند نیز بسته شدند. تاکنون دهها کارمند این آژانس به مرخصی اجباری فرستاده شدهاند.
رویترز گزارش داده است که دونالد ترمپ در پی لغو استقلال یواسآیدی است.
دونالد ترمپ، رئیس جمهور ایالات متحده، میگوید: «این(نهاد) توسط یک گروه از دیوانگان افراطی اداره میشود، و ما داریم آنها را بیرون میکنیم، و بعد تصمیم خواهیم گرفت.»
ایالات متحده در ۲۴ سال گذشته بزرگترین کمککنندهی مالی افغانستان بوده؛ از طریق همین نهاد، یواسآیدی.
بربنیاد آمارهای این آژانس و وزارت خارجه ایالات متحده، از ۲۰۰۱ تا ۲۰۲۱ بیش از ۱۰۵ میلیارد دالر از سوی این آژانس به افغانستان کمک شدهاست.
در بیش از سه سال حاکمیت طالبان سقف کمکهای یواسآیدی به افغانستان به بیش از ۳.۷ میلیاد دالر رسید؛ بیشتر از طریق آژانسهای ملل متحد برای کمکرسان بشردوستانه.
کمکهای آژانس توسعه جهانی ایالات متحده
از ۲۰۰۱ تا ۲۰۲۱ : بیش از ۱۰۵میلیارد دالر
از ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۵ : بیش از ۳.۷ میلیارد دالر
در سال ۲۰۲۴ : بیش از ۷۴۶ میلیون دالر
توقف کمکهای یواسآیدی با فرمان دونالد ترمپ به توقف یا مختل شدن کار شماری از موسسات در افغانستان انجامیده، بهشمول برخی آژانسهای ملل متحد که کمکرسانی بشردوستانه برای نزدیک به ۲۳ میلیون نیازمند کمکهای بشری انجام میدادند.
از سوی دیگر، وضعیت اقتصادی مردم با آشفتگی روبهروست.
اجمل پروانی، باشنده کابل، میگوید: «دالر بالا رفت، همه چیز بلند میشود. آرد و روغن بالا رفت. وقتی دالر پایین آمد باید قیمت های مواد اولیه هم ارزان شود. کسی قیمت میگوید باید ارزان کند تا توان یک انسان غریب برای خرید برسد.»
بازار ارز افغانستان همچنان در نوسان است. امروز، دوشنبه،۴ دلو یک دالر در حدود ۷۵ افغانی خرید و فروش میشد. اما هرچند که طالبان از ارزش دالر کاستند، بهای کالاها در بازار همچنان بالاست و مردم از فشار اقتصادی در رنج اند.
نصیر احمد، باشنده کابل، به آمو گفت: «دالر بالا می رود، اینها قیمت را بالا می برند، وقتی دالر پایین می آید، دوباره این ها نرخ را بالا می کشند، هر دو طرف مشکل دارد.»
از سوی دیگر، هرچند طالبان گفته اند که از کمکهای ایالات متحده چیزی به آنها نمیرسید، اما برخی سیاستگران میگویند، ثبات سیاسی و اقتصادی حاکمیت طالبان در گرو همین کمک بود.
کمکهای ایالات متحده برای بیش از ۸۰ روز در تعلیق خواهد ماند؛ اما با کشوقوسی که با یواسآیدی از سوی اداره ترمپ جریان دارد، روشن نیست که پس از پایان زمانبندی، کمکها از سرگرفته خواهد شد یا وضعیت کنونی تشدید خواهد شد؛ در هر حالت، افغانستان همچنان تاثیرپذیر از این شرایط میماند.